ARAF SÜRESI
Ayet Sayısı 206
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
الٓمٓصٓۜ ﴿1﴾ كِتَابٌ اُنْزِلَ اِلَيْكَ فَلَا يَكُنْ ف۪ي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِه۪ وَذِكْرٰى لِلْمُؤْمِن۪ينَ ﴿2﴾ اِتَّبِعُوا مَٓا اُنْزِلَ اِلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ وَلَا تَتَّبِعُوا مِنْ دُونِه۪ٓ اَوْلِيَٓاءَۜ قَل۪يلًا مَا تَذَكَّرُونَ ﴿3﴾ وَكَمْ مِنْ قَرْيَةٍ اَهْلَكْنَاهَا فَجَٓاءَهَا بَأْسُنَا بَيَاتًا اَوْ هُمْ قَٓائِلُونَ ﴿4﴾ فَمَا كَانَ دَعْوٰيهُمْ اِذْ جَٓاءَهُمْ بَأْسُنَٓا اِلَّٓا اَنْ قَالُٓوا اِنَّا كُنَّا ظَالِم۪ينَ ﴿5﴾ فَلَنَسْـَٔلَنَّ الَّذ۪ينَ اُرْسِلَ اِلَيْهِمْ وَلَنَسْـَٔلَنَّ الْمُرْسَل۪ينَۙ ﴿6﴾ فَلَنَقُصَّنَّ عَلَيْهِمْ بِعِلْمٍ وَمَا كُنَّا غَٓائِب۪ينَ ﴿7﴾ وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍۨ الْحَقُّۚ فَمَنْ ثَقُلَتْ مَوَاز۪ينُهُ فَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ﴿8﴾ وَمَنْ خَفَّتْ مَوَاز۪ينُهُ فَاُو۬لٰٓئِكَ الَّذ۪ينَ خَسِرُٓوا اَنْفُسَهُمْ بِمَا كَانُوا بِاٰيَاتِنَا يَظْلِمُونَ ﴿9﴾ وَلَقَدْ مَكَّنَّاكُمْ فِي الْاَرْضِ وَجَعَلْنَا لَكُمْ ف۪يهَا مَعَايِشَۜ قَل۪يلًا مَا تَشْكُرُونَ۟ ﴿10﴾ وَلَقَدْ خَلَقْنَاكُمْ ثُمَّ صَوَّرْنَاكُمْ ثُمَّ قُلْنَا لِلْمَلٰٓئِكَةِ اسْجُدُوا لِاٰدَمَۗ فَسَجَدُٓوا اِلَّٓا اِبْل۪يسَۜ لَمْ يَكُنْ مِنَ السَّاجِد۪ينَ ﴿11﴾ قَالَ مَا مَنَعَكَ اَلَّا تَسْجُدَ اِذْ اَمَرْتُكَۜ قَالَ اَنَا۬ خَيْرٌ مِنْهُۚ خَلَقْتَن۪ي مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ ط۪ينٍ ﴿12﴾ قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ اَنْ تَتَكَبَّرَ ف۪يهَا فَاخْرُجْ اِنَّكَ مِنَ الصَّاغِر۪ينَ ﴿13﴾ قَالَ اَنْظِرْن۪ٓي اِلٰى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ﴿14﴾ قَالَ اِنَّكَ مِنَ الْمُنْظَر۪ينَ ﴿15﴾ قَالَ فَبِمَٓا اَغْوَيْتَن۪ي لَاَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَكَ الْمُسْتَق۪يمَۙ ﴿16﴾ ثُمَّ لَاٰتِيَنَّهُمْ مِنْ بَيْنِ اَيْد۪يهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ وَعَنْ اَيْمَانِهِمْ وَعَنْ شَمَٓائِلِهِمْۜ وَلَا تَجِدُ اَكْثَرَهُمْ شَاكِر۪ينَ ﴿17﴾ قَالَ اخْرُجْ مِنْهَا مَذْؤُ۫مًا مَدْحُورًاۜ لَمَنْ تَبِعَكَ مِنْهُمْ لَاَمْلَـَٔنَّ جَهَنَّمَ مِنْكُمْ اَجْمَع۪ينَ ﴿18﴾ وَيَٓا اٰدَمُ اسْكُنْ اَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ فَكُلَا مِنْ حَيْثُ شِئْتُمَا وَلَا تَقْرَبَا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِم۪ينَ ﴿19﴾ فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّيْطَانُ لِيُبْدِيَ لَهُمَا مَا وُ۫رِيَ عَنْهُمَا مِنْ سَوْاٰتِهِمَا وَقَالَ مَا نَهٰيكُمَا رَبُّكُمَا عَنْ هٰذِهِ الشَّجَرَةِ اِلَّٓا اَنْ تَكُونَا مَلَكَيْنِ اَوْ تَكُونَا مِنَ الْخَالِد۪ينَ ﴿20﴾ وَقَاسَمَهُمَٓا اِنّ۪ي لَكُمَا لَمِنَ النَّاصِح۪ينَۙ ﴿21﴾ فَدَلّٰيهُمَا بِغُرُورٍۚ فَلَمَّا ذَاقَا الشَّجَرَةَ بَدَتْ لَهُمَا سَوْاٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخْصِفَانِ عَلَيْهِمَا مِنْ وَرَقِ الْجَنَّةِۜ وَنَادٰيهُمَا رَبُّهُمَٓا اَلَمْ اَنْهَكُمَا عَنْ تِلْكُمَا الشَّجَرَةِ وَاَقُلْ لَكُمَٓا اِنَّ الشَّيْطَانَ لَكُمَا عَدُوٌّ مُب۪ينٌ ﴿22﴾ قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَٓا اَنْفُسَنَا وَاِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِر۪ينَ ﴿23﴾ قَالَ اهْبِطُوا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّۚ وَلَكُمْ فِي الْاَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ اِلٰى ح۪ينٍ ﴿24﴾ قَالَ ف۪يهَا تَحْيَوْنَ وَف۪يهَا تَمُوتُونَ وَمِنْهَا تُخْرَجُونَ۟ ﴿25﴾ يَا بَن۪ٓي اٰدَمَ قَدْ اَنْزَلْنَا عَلَيْكُمْ لِبَاسًا يُوَار۪ي سَوْاٰتِكُمْ وَر۪يشًا۠ وَلِبَاسُ التَّقْوٰى ذٰلِكَ خَيْرٌۜ ذٰلِكَ مِنْ اٰيَاتِ اللّٰهِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿26﴾ يَا بَن۪ٓي اٰدَمَ لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَٓا اَخْرَجَ اَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُمَا لِبَاسَهُمَا لِيُرِيَهُمَا سَوْاٰتِهِمَاۜ اِنَّهُ يَرٰيكُمْ هُوَ وَقَب۪يلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا تَرَوْنَهُمْۜ اِنَّا جَعَلْنَا الشَّيَاط۪ينَ اَوْلِيَٓاءَ لِلَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿27﴾ وَاِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً قَالُوا وَجَدْنَا عَلَيْهَٓا اٰبَٓاءَنَا وَاللّٰهُ اَمَرَنَا بِهَاۜ قُلْ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَأْمُرُ بِالْفَحْشَٓاءِۜ اَتَقُولُونَ عَلَى اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ﴿28﴾ قُلْ اَمَرَ رَبّ۪ي بِالْقِسْطِ۠ وَاَق۪يمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِص۪ينَ لَهُ الدّ۪ينَۜ كَمَا بَدَاَكُمْ تَعُودُونَۜ ﴿29﴾ فَر۪يقًا هَدٰى وَفَر۪يقًا حَقَّ عَلَيْهِمُ الضَّلَالَةُۜ اِنَّهُمُ اتَّخَذُوا الشَّيَاط۪ينَ اَوْلِيَٓاءَ مِنْ دُونِ اللّٰهِ وَيَحْسَبُونَ اَنَّهُمْ مُهْتَدُونَ ﴿30﴾ يَا بَن۪ٓي اٰدَمَ خُذُوا ز۪ينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُواۚ اِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِف۪ينَ۟ ﴿31﴾ قُلْ مَنْ حَرَّمَ ز۪ينَةَ اللّٰهِ الَّت۪ٓي اَخْرَجَ لِعِبَادِه۪ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِۜ قُلْ هِيَ لِلَّذ۪ينَ اٰمَنُوا فِي الْحَيٰوةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيٰمَةِۜ كَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿32﴾ قُلْ اِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْاِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَاَنْ تُشْرِكُوا بِاللّٰهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِه۪ سُلْطَانًا وَاَنْ تَقُولُوا عَلَى اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿33﴾ وَلِكُلِّ اُمَّةٍ اَجَلٌۚ فَاِذَا جَٓاءَ اَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ ﴿34﴾ يَا بَن۪ٓي اٰدَمَ اِمَّا يَأْتِيَنَّكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ اٰيَات۪يۙ فَمَنِ اتَّقٰى وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿35﴾ وَالَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَٓا اُو۬لٰٓئِكَ اَصْحَابُ النَّارِۚ هُمْ ف۪يهَا خَالِدُونَ ﴿36﴾ فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰيَاتِه۪ۜ اُو۬لٰٓئِكَ يَنَالُهُمْ نَص۪يبُهُمْ مِنَ الْكِتَابِۜ حَتّٰٓى اِذَا جَٓاءَتْهُمْ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوْنَهُمْۙ قَالُٓوا اَيْنَ مَا كُنْتُمْ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّٰهِۜ قَالُوا ضَلُّوا عَنَّا وَشَهِدُوا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوا كَافِر۪ينَ ﴿37﴾ قَالَ ادْخُلُوا ف۪ٓي اُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ فِي النَّارِۜ كُلَّمَا دَخَلَتْ اُمَّةٌ لَعَنَتْ اُخْتَهَاۜ حَتّٰٓى اِذَا ادَّارَكُوا ف۪يهَا جَم۪يعًاۙ قَالَتْ اُخْرٰيهُمْ لِاُو۫لٰيهُمْ رَبَّنَا هٰٓؤُ۬لَٓاءِ اَضَلُّونَا فَاٰتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِنَ النَّارِۜ قَالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَلٰكِنْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿38﴾ وَقَالَتْ اُو۫لٰيهُمْ لِاُخْرٰيهُمْ فَمَا كَانَ لَكُمْ عَلَيْنَا مِنْ فَضْلٍ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ۟ ﴿39﴾ اِنَّ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَاسْتَكْبَرُوا عَنْهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمْ اَبْوَابُ السَّمَٓاءِ وَلَا يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتّٰى يَلِجَ الْجَمَلُ ف۪ي سَمِّ الْخِيَاطِۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُجْرِم۪ينَ ﴿40﴾ لَهُمْ مِنْ جَهَنَّمَ مِهَادٌ وَمِنْ فَوْقِهِمْ غَوَاشٍۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الظَّالِم۪ينَ ﴿41﴾ وَالَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَاۘ اُو۬لٰٓئِكَ اَصْحَابُ الْجَنَّةِۚ هُمْ ف۪يهَا خَالِدُونَ ﴿42﴾ وَنَزَعْنَا مَا ف۪ي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ تَجْر۪ي مِنْ تَحْتِهِمُ الْاَنْهَارُۚ وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذ۪ي هَدٰينَا لِهٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْلَٓا اَنْ هَدٰينَا اللّٰهُۚ لَقَدْ جَٓاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّۜ وَنُودُٓوا اَنْ تِلْكُمُ الْجَنَّةُ اُو۫رِثْتُمُوهَا بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ﴿43﴾ وَنَادٰٓى اَصْحَابُ الْجَنَّةِ اَصْحَابَ النَّارِ اَنْ قَدْ وَجَدْنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقًّا فَهَلْ وَجَدْتُمْ مَا وَعَدَ رَبُّكُمْ حَقًّاۜ قَالُوا نَعَمْۚ فَاَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَيْنَهُمْ اَنْ لَعْنَةُ اللّٰهِ عَلَى الظَّالِم۪ينَۙ ﴿44﴾ اَلَّذ۪ينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَب۪يلِ اللّٰهِ وَيَبْغُونَهَا عِوَجًاۚ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ كَافِرُونَۜ ﴿45﴾ وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌۚ وَعَلَى الْاَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِس۪يمٰيهُمْۚ وَنَادَوْا اَصْحَابَ الْجَنَّةِ اَنْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ ﴿46﴾ وَاِذَا صُرِفَتْ اَبْصَارُهُمْ تِلْقَٓاءَ اَصْحَابِ النَّارِۙ قَالُوا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ۟ ﴿47﴾ وَنَادٰٓى اَصْحَابُ الْاَعْرَافِ رِجَالًا يَعْرِفُونَهُمْ بِس۪يمٰيهُمْ قَالُوا مَٓا اَغْنٰى عَنْكُمْ جَمْعُكُمْ وَمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ ﴿48﴾ اَهٰٓؤُ۬لَٓاءِ الَّذ۪ينَ اَقْسَمْتُمْ لَا يَنَالُهُمُ اللّٰهُ بِرَحْمَةٍۜ اُدْخُلُوا الْجَنَّةَ لَا خَوْفٌ عَلَيْكُمْ وَلَٓا اَنْتُمْ تَحْزَنُونَ ﴿49﴾ وَنَادٰٓى اَصْحَابُ النَّارِ اَصْحَابَ الْجَنَّةِ اَنْ اَف۪يضُوا عَلَيْنَا مِنَ الْمَٓاءِ اَوْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُۜ قَالُٓوا اِنَّ اللّٰهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى الْكَافِر۪ينَۙ ﴿50﴾ اَلَّذ۪ينَ اتَّخَذُوا د۪ينَهُمْ لَهْوًا وَلَعِبًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَاۚ فَالْيَوْمَ نَنْسٰيهُمْ كَمَا نَسُوا لِقَٓاءَ يَوْمِهِمْ هٰذَاۙ وَمَا كَانُوا بِاٰيَاتِنَا يَجْحَدُونَ ﴿51﴾ وَلَقَدْ جِئْنَاهُمْ بِكِتَابٍ فَصَّلْنَاهُ عَلٰى عِلْمٍ هُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿52﴾ هَلْ يَنْظُرُونَ اِلَّا تَأْو۪يلَهُۜ يَوْمَ يَأْت۪ي تَأْو۪يلُهُ يَقُولُ الَّذ۪ينَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَٓاءَتْ رُسُلُ رَبِّنَا بِالْحَقِّۚ فَهَلْ لَنَا مِنْ شُفَعَٓاءَ فَيَشْفَعُوا لَنَٓا اَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَيْرَ الَّذ۪ي كُنَّا نَعْمَلُۜ قَدْ خَسِرُٓوا اَنْفُسَهُمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ۟ ﴿53﴾ اِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذ۪ي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ ف۪ي سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي الَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَث۪يثًاۙ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِاَمْرِه۪ۜ اَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْاَمْرُۜ تَبَارَكَ اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَم۪ينَ ﴿54﴾ اُدْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةًۜ اِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُعْتَد۪ينَۚ ﴿55﴾ وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْاَرْضِ بَعْدَ اِصْلَاحِهَا وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًاۜ اِنَّ رَحْمَتَ اللّٰهِ قَر۪يبٌ مِنَ الْمُحْسِن۪ينَ ﴿56﴾ وَهُوَ الَّذ۪ي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِه۪ۜ حَتّٰٓى اِذَٓا اَقَلَّتْ سَحَابًا ثِقَالًا سُقْنَاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ فَاَنْزَلْنَا بِهِ الْمَٓاءَ فَاَخْرَجْنَا بِه۪ مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِۜ كَذٰلِكَ نُخْرِجُ الْمَوْتٰى لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ﴿57﴾ وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِاِذْنِ رَبِّه۪ۚ وَالَّذ۪ي خَبُثَ لَا يَخْرُجُ اِلَّا نَكِدًاۜ كَذٰلِكَ نُصَرِّفُ الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَشْكُرُونَ۟ ﴿58﴾ لَقَدْ اَرْسَلْنَا نُوحًا اِلٰى قَوْمِه۪ فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِنْ اِلٰهٍ غَيْرُهُۜ اِنّ۪ٓي اَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظ۪يمٍ ﴿59﴾ قَالَ الْمَلَاُ مِنْ قَوْمِه۪ٓ اِنَّا لَنَرٰيكَ ف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ ﴿60﴾ قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ ب۪ي ضَلَالَةٌ وَلٰكِنّ۪ي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ ﴿61﴾ اُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبّ۪ي وَاَنْصَحُ لَكُمْ وَاَعْلَمُ مِنَ اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿62﴾ اَوَعَجِبْتُمْ اَنْ جَٓاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلٰى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْ وَلِتَتَّقُوا وَلَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿63﴾ فَكَذَّبُوهُ فَاَنْجَيْنَاهُ وَالَّذ۪ينَ مَعَهُ فِي الْفُلْكِ وَاَغْرَقْنَا الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَاۜ اِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا عَم۪ينَ۟ ﴿64﴾ وَاِلٰى عَادٍ اَخَاهُمْ هُودًاۜ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِنْ اِلٰهٍ غَيْرُهُۜ اَفَلَا تَتَّقُونَ ﴿65﴾ قَالَ الْمَلَاُ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِه۪ٓ اِنَّا لَنَرٰيكَ ف۪ي سَفَاهَةٍ وَاِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِب۪ينَ ﴿66﴾ قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ ب۪ي سَفَاهَةٌ وَلٰكِنّ۪ي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ ﴿67﴾ اُبَلِّغُكُمْ رِسَالَاتِ رَبّ۪ي وَاَنَا۬ لَكُمْ نَاصِحٌ اَم۪ينٌ ﴿68﴾ اَوَعَجِبْتُمْ اَنْ جَٓاءَكُمْ ذِكْرٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَلٰى رَجُلٍ مِنْكُمْ لِيُنْذِرَكُمْۜ وَاذْكُرُٓوا اِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَٓاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ وَزَادَكُمْ فِي الْخَلْقِ بَصْۣطَةًۚ فَاذْكُرُٓوا اٰلَٓاءَ اللّٰهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿69﴾ قَالُٓوا اَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللّٰهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ اٰبَٓاؤُ۬نَاۚ فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَٓا اِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِق۪ينَ ﴿70﴾ قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُمْ مِنْ رَبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌۜ اَتُجَادِلُونَن۪ي ف۪ٓي اَسْمَٓاءٍ سَمَّيْتُمُوهَٓا اَنْتُمْ وَاٰبَٓاؤُ۬كُمْ مَا نَزَّلَ اللّٰهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍۜ فَانْتَظِرُٓوا اِنّ۪ي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِر۪ينَ ﴿71﴾ فَاَنْجَيْنَاهُ وَالَّذ۪ينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَمَا كَانُوا مُؤْمِن۪ينَ۟ ﴿72﴾ وَاِلٰى ثَمُودَ اَخَاهُمْ صَالِحًاۢ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِنْ اِلٰهٍ غَيْرُهُۜ قَدْ جَٓاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْۜ هٰذِه۪ نَاقَةُ اللّٰهِ لَكُمْ اٰيَةً فَذَرُوهَا تَأْكُلْ ف۪ٓي اَرْضِ اللّٰهِ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُٓوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ اَل۪يمٌ ﴿73﴾ وَاذْكُرُٓوا اِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَٓاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّاَكُمْ فِي الْاَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًاۚ فَاذْكُرُٓوا اٰلَٓاءَ اللّٰهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْاَرْضِ مُفْسِد۪ينَ ﴿74﴾ قَالَ الْمَلَاُ الَّذ۪ينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِه۪ لِلَّذ۪ينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ اٰمَنَ مِنْهُمْ اَتَعْلَمُونَ اَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّه۪ۜ قَالُٓوا اِنَّا بِمَٓا اُرْسِلَ بِه۪ مُؤْمِنُونَ ﴿75﴾ قَالَ الَّذ۪ينَ اسْتَكْبَرُٓوا اِنَّا بِالَّذ۪ٓي اٰمَنْتُمْ بِه۪ كَافِرُونَ ﴿76﴾ فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَعَتَوْا عَنْ اَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوا يَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَٓا اِنْ كُنْتَ مِنَ الْمُرْسَل۪ينَ ﴿77﴾ فَاَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَاَصْبَحُوا ف۪ي دَارِهِمْ جَاثِم۪ينَ ﴿78﴾ فَتَوَلّٰى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ اَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبّ۪ي وَنَصَحْتُ لَكُمْ وَلٰكِنْ لَا تُحِبُّونَ النَّاصِح۪ينَ ﴿79﴾ وَلُوطًا اِذْ قَالَ لِقَوْمِه۪ٓ اَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُمْ بِهَا مِنْ اَحَدٍ مِنَ الْعَالَم۪ينَ ﴿80﴾ اِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّسَٓاءِۜ بَلْ اَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ ﴿81﴾ وَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِه۪ٓ اِلَّٓا اَنْ قَالُٓوا اَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْۚ اِنَّهُمْ اُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ ﴿82﴾ فَاَنْجَيْنَاهُ وَاَهْلَهُٓ اِلَّا امْرَاَتَهُۘ كَانَتْ مِنَ الْغَابِر۪ينَ ﴿83﴾ وَاَمْطَرْنَا عَلَيْهِمْ مَطَرًاۜ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِم۪ينَ۟ ﴿84﴾ وَاِلٰى مَدْيَنَ اَخَاهُمْ شُعَيْبًاۜ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللّٰهَ مَا لَكُمْ مِنْ اِلٰهٍ غَيْرُهُۜ قَدْ جَٓاءَتْكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ فَاَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْم۪يزَانَ وَلَا تَبْخَسُوا النَّاسَ اَشْيَٓاءَهُمْ وَلَا تُفْسِدُوا فِي الْاَرْضِ بَعْدَ اِصْلَاحِهَاۜ ذٰلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِن۪ينَۚ﴿85﴾ وَلَا تَقْعُدُوا بِكُلِّ صِرَاطٍ تُوعِدُونَ وَتَصُدُّونَ عَنْ سَب۪يلِ اللّٰهِ مَنْ اٰمَنَ بِه۪ وَتَبْغُونَهَا عِوَجًاۚ وَاذْكُرُٓوا اِذْ كُنْتُمْ قَل۪يلًا فَكَثَّرَكُمْۖ وَانْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِد۪ينَ ﴿86﴾ وَاِنْ كَانَ طَٓائِفَةٌ مِنْكُمْ اٰمَنُوا بِالَّذ۪ٓي اُرْسِلْتُ بِه۪ وَطَٓائِفَةٌ لَمْ يُؤْمِنُوا فَاصْبِرُوا حَتّٰى يَحْكُمَ اللّٰهُ بَيْنَنَاۚ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِم۪ينَ ﴿87﴾ قَالَ الْمَلَاُ الَّذ۪ينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِه۪ لَنُخْرِجَنَّكَ يَا شُعَيْبُ وَالَّذ۪ينَ اٰمَنُوا مَعَكَ مِنْ قَرْيَتِنَٓا اَوْ لَتَعُودُنَّ ف۪ي مِلَّتِنَاۜ قَالَ اَوَلَوْ كُنَّا كَارِه۪ينَ ﴿88﴾ قَدِ افْتَرَيْنَا عَلَى اللّٰهِ كَذِبًا اِنْ عُدْنَا ف۪ي مِلَّتِكُمْ بَعْدَ اِذْ نَجّٰينَا اللّٰهُ مِنْهَاۜ وَمَا يَكُونُ لَنَٓا اَنْ نَعُودَ ف۪يهَٓا اِلَّٓا اَنْ يَشَٓاءَ اللّٰهُ رَبُّنَاۜ وَسِعَ رَبُّنَا كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًاۜ عَلَى اللّٰهِ تَوَكَّلْنَاۜ رَبَّنَا افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَا بِالْحَقِّ وَاَنْتَ خَيْرُ الْفَاتِح۪ينَ ﴿89﴾ وَقَالَ الْمَلَاُ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا مِنْ قَوْمِه۪ لَئِنِ اتَّبَعْتُمْ شُعَيْبًا اِنَّكُمْ اِذًا لَخَاسِرُونَ ﴿90﴾ فَاَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَاَصْبَحُوا ف۪ي دَارِهِمْ جَاثِم۪ينَۚۛ ﴿91﴾ اَلَّذ۪ينَ كَذَّبُوا شُعَيْبًا كَاَنْ لَمْ يَغْنَوْا ف۪يهَاۚۛ اَلَّذ۪ينَ كَذَّبُوا شُعَيْبًا كَانُوا هُمُ الْخَاسِر۪ينَ ﴿92﴾ فَتَوَلّٰى عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ اَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَاتِ رَبّ۪ي وَنَصَحْتُ لَكُمْۚ فَكَيْفَ اٰسٰى عَلٰى قَوْمٍ كَافِر۪ينَ۟ ﴿93﴾ وَمَٓا اَرْسَلْنَا ف۪ي قَرْيَةٍ مِنْ نَبِيٍّ اِلَّٓا اَخَذْنَٓا اَهْلَهَا بِالْبَأْسَٓاءِ وَالضَّرَّٓاءِ لَعَلَّهُمْ يَضَّرَّعُونَ ﴿94﴾ ثُمَّ بَدَّلْنَا مَكَانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتّٰى عَفَوْا وَقَالُوا قَدْ مَسَّ اٰبَٓاءَنَا الضَّرَّٓاءُ وَالسَّرَّٓاءُ فَاَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ﴿95﴾ وَلَوْ اَنَّ اَهْلَ الْقُرٰٓى اٰمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَٓاءِ وَالْاَرْضِ وَلٰكِنْ كَذَّبُوا فَاَخَذْنَاهُمْ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ ﴿96﴾ اَفَاَمِنَ اَهْلُ الْقُرٰٓى اَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا بَيَاتًا وَهُمْ نَٓائِمُونَۜ ﴿97﴾ اَوَاَمِنَ اَهْلُ الْقُرٰٓى اَنْ يَأْتِيَهُمْ بَأْسُنَا ضُحًى وَهُمْ يَلْعَبُونَ ﴿98﴾ اَفَاَمِنُوا مَكْرَ اللّٰهِۚ فَلَا يَأْمَنُ مَكْرَ اللّٰهِ اِلَّا الْقَوْمُ الْخَاسِرُونَ۟ ﴿99﴾ اَوَلَمْ يَهْدِ لِلَّذ۪ينَ يَرِثُونَ الْاَرْضَ مِنْ بَعْدِ اَهْلِهَٓا اَنْ لَوْ نَشَٓاءُ اَصَبْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْۚ وَنَطْبَعُ عَلٰى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ ﴿100﴾ تِلْكَ الْقُرٰى نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ اَنْبَٓائِهَاۚ وَلَقَدْ جَٓاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِۚ فَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا بِمَا كَذَّبُوا مِنْ قَبْلُۜ كَذٰلِكَ يَطْبَعُ اللّٰهُ عَلٰى قُلُوبِ الْكَافِر۪ينَ ﴿101﴾ وَمَا وَجَدْنَا لِاَكْثَرِهِمْ مِنْ عَهْدٍۚ وَاِنْ وَجَدْنَٓا اَكْثَرَهُمْ لَفَاسِق۪ينَ ﴿102﴾ ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسٰى بِاٰيَاتِنَٓا اِلٰى فِرْعَوْنَ وَمَلَا۬ئِه۪ فَظَلَمُوا بِهَاۚ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِد۪ينَ ﴿103﴾ وَقَالَ مُوسٰى يَا فِرْعَوْنُ اِنّ۪ي رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَم۪ينَۚ ﴿104﴾ حَق۪يقٌ عَلٰٓى اَنْ لَٓا اَقُولَ عَلَى اللّٰهِ اِلَّا الْحَقَّۜ قَدْ جِئْتُكُمْ بِبَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ فَاَرْسِلْ مَعِيَ بَن۪ٓي اِسْرَٓاء۪يلَۜ ﴿105﴾ قَالَ اِنْ كُنْتَ جِئْتَ بِاٰيَةٍ فَأْتِ بِهَٓا اِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِق۪ينَ ﴿106﴾ فَاَلْقٰى عَصَاهُ فَاِذَا هِيَ ثُعْبَانٌ مُب۪ينٌۚ ﴿107﴾ وَنَزَعَ يَدَهُ فَاِذَا هِيَ بَيْضَٓاءُ لِلنَّاظِر۪ينَ۟ ﴿108﴾ قَالَ الْمَلَاُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ اِنَّ هٰذَا لَسَاحِرٌ عَل۪يمٌۙ ﴿109﴾ يُر۪يدُ اَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ اَرْضِكُمْۚ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ ﴿110﴾ قَالُٓوا اَرْجِهْ وَاَخَاهُ وَاَرْسِلْ فِي الْمَدَٓائِنِ حَاشِر۪ينَۙ ﴿111﴾ يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَاحِرٍ عَل۪يمٍ ﴿112﴾ وَجَٓاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قَالُٓوا اِنَّ لَنَا لَاَجْرًا اِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغَالِب۪ينَ ﴿113﴾ قَالَ نَعَمْ وَاِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّب۪ينَ ﴿114﴾ قَالُوا يَا مُوسٰٓى اِمَّٓا اَنْ تُلْقِيَ وَاِمَّٓا اَنْ نَكُونَ نَحْنُ الْمُلْق۪ينَ ﴿115﴾ قَالَ اَلْقُواۚ فَلَمَّٓا اَلْقَوْا سَحَرُٓوا اَعْيُنَ النَّاسِ وَاسْتَرْهَبُوهُمْ وَجَٓاؤُ۫ بِسِحْرٍ عَظ۪يمٍ ﴿116﴾ وَاَوْحَيْنَٓا اِلٰى مُوسٰٓى اَنْ اَلْقِ عَصَاكَۚ فَاِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَۚ ﴿117﴾ فَوَقَعَ الْحَقُّ وَبَطَلَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَۚ ﴿118﴾ فَغُلِبُوا هُنَالِكَ وَانْقَلَبُوا صَاغِر۪ينَۚ ﴿119﴾ وَاُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِد۪ينَۚ ﴿120﴾ قَالُٓوا اٰمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ ﴿121﴾ رَبِّ مُوسٰى وَهٰرُونَ ﴿122﴾ قَالَ فِرْعَوْنُ اٰمَنْتُمْ بِه۪ قَبْلَ اَنْ اٰذَنَ لَكُمْۚ اِنَّ هٰذَا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ فِي الْمَد۪ينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَٓا اَهْلَهَاۚ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿123﴾ لَاُقَطِّعَنَّ اَيْدِيَكُمْ وَاَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلَافٍ ثُمَّ لَاُصَلِّبَنَّكُمْ اَجْمَع۪ينَ ﴿124﴾ قَالُٓوا اِنَّٓا اِلٰى رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَۚ ﴿125﴾ وَمَا تَنْقِمُ مِنَّٓا اِلَّٓا اَنْ اٰمَنَّا بِاٰيَاتِ رَبِّنَا لَمَّا جَٓاءَتْنَاۜ رَبَّنَٓا اَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِم۪ينَ۟ ﴿126﴾ وَقَالَ الْمَلَاُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ اَتَذَرُ مُوسٰى وَقَوْمَهُ لِيُفْسِدُوا فِي الْاَرْضِ وَيَذَرَكَ وَاٰلِهَتَكَۜ قَالَ سَنُقَتِّلُ اَبْنَٓاءَهُمْ وَنَسْتَحْي۪ نِسَٓاءَهُمْۚ وَاِنَّا فَوْقَهُمْ قَاهِرُونَ ﴿127﴾ قَالَ مُوسٰى لِقَوْمِهِ اسْتَع۪ينُوا بِاللّٰهِ وَاصْبِرُواۚ اِنَّ الْاَرْضَ لِلّٰهِ۠ يُورِثُهَا مَنْ يَشَٓاءُ مِنْ عِبَادِه۪ۜ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّق۪ينَ ﴿128﴾ قَالُٓوا اُو۫ذ۪ينَا مِنْ قَبْلِ اَنْ تَأْتِيَنَا وَمِنْ بَعْدِ مَا جِئْتَنَاۜ قَالَ عَسٰى رَبُّكُمْ اَنْ يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِي الْاَرْضِ فَيَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ۟ ﴿129﴾ وَلَقَدْ اَخَذْنَٓا اٰلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّن۪ينَ وَنَقْصٍ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ ﴿130﴾ فَاِذَا جَٓاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوا لَنَا هٰذِه۪ۚ وَاِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسٰى وَمَنْ مَعَهُۜ اَلَٓا اِنَّمَا طَٓائِرُهُمْ عِنْدَ اللّٰهِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿131﴾ وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِه۪ مِنْ اٰيَةٍ لِتَسْحَرَنَا بِهَاۙ فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِن۪ينَ ﴿132﴾ فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ اٰيَاتٍ مُفَصَّلَاتٍ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا مُجْرِم۪ينَ ﴿133﴾ وَلَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ الرِّجْزُ قَالُوا يَا مُوسَى ادْعُ لَنَا رَبَّكَ بِمَا عَهِدَ عِنْدَكَۚ لَئِنْ كَشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَكَ وَلَنُرْسِلَنَّ مَعَكَ بَن۪ٓي اِسْرَٓاء۪يلَۚ ﴿134﴾ فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُمُ الرِّجْزَ اِلٰٓى اَجَلٍ هُمْ بَالِغُوهُ اِذَا هُمْ يَنْكُثُونَ ﴿135﴾ فَانْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَاَغْرَقْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ بِاَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِل۪ينَ ﴿136﴾ وَاَوْرَثْنَا الْقَوْمَ الَّذ۪ينَ كَانُوا يُسْتَضْعَفُونَ مَشَارِقَ الْاَرْضِ وَمَغَارِبَهَا الَّت۪ي بَارَكْنَا ف۪يهَاۜ وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ الْحُسْنٰى عَلٰى بَن۪ٓي اِسْرَٓاء۪يلَ بِمَا صَبَرُواۜ وَدَمَّرْنَا مَا كَانَ يَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَقَوْمُهُ وَمَا كَانُوا يَعْرِشُونَ ﴿137﴾ وَجَاوَزْنَا بِبَن۪ٓي اِسْرَٓاء۪يلَ الْبَحْرَ فَاَتَوْا عَلٰى قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلٰٓى اَصْنَامٍ لَهُمْۚ قَالُوا يَا مُوسَى اجْعَلْ لَنَٓا اِلٰهًا كَمَا لَهُمْ اٰلِهَةٌۜ قَالَ اِنَّكُمْ قَوْمٌ تَجْهَلُونَ ﴿138﴾ اِنَّ هٰٓؤُ۬لَٓاءِ مُتَبَّرٌ مَا هُمْ ف۪يهِ وَبَاطِلٌ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿139﴾ قَالَ اَغَيْرَ اللّٰهِ اَبْغ۪يكُمْ اِلٰهًا وَهُوَ فَضَّلَكُمْ عَلَى الْعَالَم۪ينَ ﴿140﴾ وَاِذْ اَنْجَيْنَاكُمْ مِنْ اٰلِ فِرْعَوْنَ يَسُومُونَكُمْ سُٓوءَ الْعَذَابِۚ يُقَتِّلُونَ اَبْنَٓاءَكُمْ وَيَسْتَحْيُونَ نِسَٓاءَكُمْۜ وَف۪ي ذٰلِكُمْ بَلَٓاءٌ مِنْ رَبِّكُمْ عَظ۪يمٌ۟ ﴿141﴾ وَوٰعَدْنَا مُوسٰى ثَلٰث۪ينَ لَيْلَةً وَاَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ م۪يقَاتُ رَبِّه۪ٓ اَرْبَع۪ينَ لَيْلَةًۚ وَقَالَ مُوسٰى لِاَخ۪يهِ هٰرُونَ اخْلُفْن۪ي ف۪ي قَوْم۪ي وَاَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَب۪يلَ الْمُفْسِد۪ينَ ﴿142﴾ وَلَمَّا جَٓاءَ مُوسٰى لِم۪يقَاتِنَا وَكَلَّمَهُ رَبُّهُۙ قَالَ رَبِّ اَرِن۪ٓي اَنْظُرْ اِلَيْكَۜ قَالَ لَنْ تَرٰين۪ي وَلٰكِنِ انْظُرْ اِلَى الْجَبَلِ فَاِنِ اسْتَقَرَّ مَكَانَهُ فَسَوْفَ تَرٰين۪يۚ فَلَمَّا تَجَلّٰى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكًّا وَخَرَّ مُوسٰى صَعِقًاۚ فَلَمَّٓا اَفَاقَ قَالَ سُبْحَانَكَ تُبْتُ اِلَيْكَ وَاَنَا۬ اَوَّلُ الْمُؤْمِن۪ينَ ﴿143﴾ قَالَ يَا مُوسٰٓى اِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسَالَات۪ي وَبِكَلَام۪يۘ فَخُذْ مَٓا اٰتَيْتُكَ وَكُنْ مِنَ الشَّاكِر۪ينَ ﴿144﴾ وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الْاَلْوَاحِ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْعِظَةً وَتَفْص۪يلًا لِكُلِّ شَيْءٍۚ فَخُذْهَا بِقُوَّةٍ وَأْمُرْ قَوْمَكَ يَأْخُذُوا بِاَحْسَنِهَاۜ سَاُر۪يكُمْ دَارَ الْفَاسِق۪ينَ ﴿145﴾ سَاَصْرِفُ عَنْ اٰيَاتِيَ الَّذ۪ينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي الْاَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّۜ وَاِنْ يَرَوْا كُلَّ اٰيَةٍ لَا يُؤْمِنُوا بِهَاۚ وَاِنْ يَرَوْا سَب۪يلَ الرُّشْدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَب۪يلًاۚ وَاِنْ يَرَوْا سَب۪يلَ الْغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَب۪يلًاۜ ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِل۪ينَ ﴿146﴾ وَالَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَلِقَٓاءِ الْاٰخِرَةِ حَبِطَتْ اَعْمَالُهُمْۜ هَلْ يُجْزَوْنَ اِلَّا مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ۟ ﴿147﴾ وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسٰى مِنْ بَعْدِه۪ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌۜ اَلَمْ يَرَوْا اَنَّهُ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْد۪يهِمْ سَب۪يلًاۢ اِتَّخَذُوهُ وَكَانُوا ظَالِم۪ينَ ﴿148﴾ وَلَمَّا سُقِطَ ف۪ٓي اَيْد۪يهِمْ وَرَاَوْا اَنَّهُمْ قَدْ ضَلُّواۙ قَالُوا لَئِنْ لَمْ يَرْحَمْنَا رَبُّنَا وَيَغْفِرْ لَنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِر۪ينَ ﴿149﴾ وَلَمَّا رَجَعَ مُوسٰٓى اِلٰى قَوْمِه۪ غَضْبَانَ اَسِفًاۙ قَالَ بِئْسَمَا خَلَفْتُمُون۪ي مِنْ بَعْد۪يۚ اَعَجِلْتُمْ اَمْرَ رَبِّكُمْۚ وَاَلْقَى الْاَلْوَاحَ وَاَخَذَ بِرَأْسِ اَخ۪يهِ يَجُرُّهُٓ اِلَيْهِۜ قَالَ ابْنَ اُمَّ اِنَّ الْقَوْمَ اسْتَضْعَفُون۪ي وَكَادُوا يَقْتُلُونَن۪يۘ فَلَا تُشْمِتْ بِيَ الْاَعْدَٓاءَ وَلَا تَجْعَلْن۪ي مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ ﴿150﴾ قَالَ رَبِّ اغْفِرْ ل۪ي وَلِاَخ۪ي وَاَدْخِلْنَا ف۪ي رَحْمَتِكَۘ وَاَنْتَ اَرْحَمُ الرَّاحِم۪ينَ۟ ﴿151﴾ اِنَّ الَّذ۪ينَ اتَّخَذُوا الْعِجْلَ سَيَنَالُهُمْ غَضَبٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَذِلَّةٌ فِي الْحَيٰوةِ الدُّنْيَاۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُفْتَر۪ينَ ﴿152﴾ وَالَّذ۪ينَ عَمِلُوا السَّيِّـَٔاتِ ثُمَّ تَابُوا مِنْ بَعْدِهَا وَاٰمَنُواۘ اِنَّ رَبَّكَ مِنْ بَعْدِهَا لَغَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿153﴾ وَلَمَّا سَكَتَ عَنْ مُوسَى الْغَضَبُ اَخَذَ الْاَلْوَاحَۚ وَف۪ي نُسْخَتِهَا هُدًى وَرَحْمَةٌ لِلَّذ۪ينَ هُمْ لِرَبِّهِمْ يَرْهَبُونَ ﴿154﴾ وَاخْتَارَ مُوسٰى قَوْمَهُ سَبْع۪ينَ رَجُلًا لِم۪يقَاتِنَاۚ فَلَمَّٓا اَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ قَالَ رَبِّ لَوْ شِئْتَ اَهْلَكْتَهُمْ مِنْ قَبْلُ وَاِيَّايَۜ اَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ السُّفَهَٓاءُ مِنَّاۚ اِنْ هِيَ اِلَّا فِتْنَتُكَۜ تُضِلُّ بِهَا مَنْ تَشَٓاءُ وَتَهْد۪ي مَنْ تَشَٓاءُۜ اَنْتَ وَلِيُّنَا فَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا وَاَنْتَ خَيْرُ الْغَافِر۪ينَ ﴿155﴾ وَاكْتُبْ لَنَا ف۪ي هٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْاٰخِرَةِ اِنَّا هُدْنَٓا اِلَيْكَۜ قَالَ عَذَاب۪ٓي اُص۪يبُ بِه۪ مَنْ اَشَٓاءُۚ وَرَحْمَت۪ي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍۜ فَسَاَكْتُبُهَا لِلَّذ۪ينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكٰوةَ وَالَّذ۪ينَ هُمْ بِاٰيَاتِنَا يُؤْمِنُونَۚ ﴿156﴾ اَلَّذ۪ينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِيَّ الْاُمِّيَّ الَّذ۪ي يَجِدُونَهُ مَكْتُوبًا عِنْدَهُمْ فِي التَّوْرٰيةِ وَالْاِنْج۪يلِۘ يَأْمُرُهُمْ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهٰيهُمْ عَنِ الْمُنْكَرِ وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَٓائِثَ وَيَضَعُ عَنْهُمْ اِصْرَهُمْ وَالْاَغْلَالَ الَّت۪ي كَانَتْ عَلَيْهِمْۜ فَالَّذ۪ينَ اٰمَنُوا بِه۪ وَعَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذ۪ٓي اُنْزِلَ مَعَهُٓۙ اُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ۟ ﴿157﴾ قُلْ يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ اِنّ۪ي رَسُولُ اللّٰهِ اِلَيْكُمْ جَم۪يعًاۨ الَّذ۪ي لَهُ مُلْكُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَ يُحْي۪ وَيُم۪يتُۖ فَاٰمِنُوا بِاللّٰهِ وَرَسُولِهِ النَّبِيِّ الْاُمِّيِّ الَّذ۪ي يُؤْمِنُ بِاللّٰهِ وَكَلِمَاتِه۪ وَاتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ﴿158﴾ وَمِنْ قَوْمِ مُوسٰٓى اُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِه۪ يَعْدِلُونَ ﴿159﴾ وَقَطَّعْنَاهُمُ اثْنَتَيْ عَشْرَةَ اَسْبَاطًا اُمَمًاۜ وَاَوْحَيْنَٓا اِلٰى مُوسٰٓى اِذِ اسْتَسْقٰيهُ قَوْمُهُٓ اَنِ اضْرِبْ بِعَصَاكَ الْحَجَرَۚ فَانْبَجَسَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًاۜ قَدْ عَلِمَ كُلُّ اُنَاسٍ مَشْرَبَهُمْۜ وَظَلَّلْنَا عَلَيْهِمُ الْغَمَامَ وَاَنْزَلْنَا عَلَيْهِمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوٰىۜ كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْۜ وَمَا ظَلَمُونَا وَلٰكِنْ كَانُٓوا اَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿160﴾ وَاِذْ ق۪يلَ لَهُمُ اسْكُنُوا هٰذِهِ الْقَرْيَةَ وَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ وَقُولُوا حِطَّةٌ وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا نَغْفِرْ لَكُمْ خَط۪ٓيـَٔاتِكُمْۜ سَنَز۪يدُ الْمُحْسِن۪ينَ ﴿161﴾ فَبَدَّلَ الَّذ۪ينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ قَوْلًا غَيْرَ الَّذ۪ي ق۪يلَ لَهُمْ فَاَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِجْزًا مِنَ السَّمَٓاءِ بِمَا كَانُوا يَظْلِمُونَ۟ ﴿162﴾ وَسْـَٔلْهُمْ عَنِ الْقَرْيَةِ الَّت۪ي كَانَتْ حَاضِرَةَ الْبَحْرِۢ اِذْ يَعْدُونَ فِي السَّبْتِ اِذْ تَأْت۪يهِمْ ح۪يتَانُهُمْ يَوْمَ سَبْتِهِمْ شُرَّعًا وَيَوْمَ لَا يَسْبِتُونَۙ لَا تَأْت۪يهِمْۚ كَذٰلِكَ نَبْلُوهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ ﴿163﴾ وَاِذْ قَالَتْ اُمَّةٌ مِنْهُمْ لِمَ تَعِظُونَ قَوْمًاۨۙ اللّٰهُ مُهْلِكُهُمْ اَوْ مُعَذِّبُهُمْ عَذَابًا شَد۪يدًاۜ قَالُوا مَعْذِرَةً اِلٰى رَبِّكُمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿164﴾ فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِه۪ٓ اَنْجَيْنَا الَّذ۪ينَ يَنْهَوْنَ عَنِ السُّٓوءِ وَاَخَذْنَا الَّذ۪ينَ ظَلَمُوا بِعَذَابٍ بَـ۪ٔيسٍ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ ﴿165﴾ فَلَمَّا عَتَوْا عَنْ مَا نُهُوا عَنْهُ قُلْنَا لَهُمْ كُونُوا قِرَدَةً خَاسِـ۪ٔينَ ﴿166﴾ وَاِذْ تَاَذَّنَ رَبُّكَ لَيَبْعَثَنَّ عَلَيْهِمْ اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ مَنْ يَسُومُهُمْ سُٓوءَ الْعَذَابِۜ اِنَّ رَبَّكَ لَسَر۪يعُ الْعِقَابِۚ وَاِنَّهُ لَغَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿167﴾ وَقَطَّعْنَاهُمْ فِي الْاَرْضِ اُمَمًاۚ مِنْهُمُ الصَّالِحُونَ وَمِنْهُمْ دُونَ ذٰلِكَۘ وَبَلَوْنَاهُمْ بِالْحَسَنَاتِ وَالسَّيِّـَٔاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿168﴾ فَخَلَفَ مِنْ بَعْدِهِمْ خَلْفٌ وَرِثُوا الْكِتَابَ يَأْخُذُونَ عَرَضَ هٰذَا الْاَدْنٰى وَيَقُولُونَ سَيُغْفَرُ لَنَاۚ وَاِنْ يَأْتِهِمْ عَرَضٌ مِثْلُهُ يَأْخُذُوهُۜ اَلَمْ يُؤْخَذْ عَلَيْهِمْ م۪يثَاقُ الْكِتَابِ اَنْ لَا يَقُولُوا عَلَى اللّٰهِ اِلَّا الْحَقَّ وَدَرَسُوا مَا ف۪يهِۜ وَالدَّارُ الْاٰخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذ۪ينَ يَتَّقُونَۜ اَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿169﴾ وَالَّذ۪ينَ يُمَسِّكُونَ بِالْكِتَابِ وَاَقَامُوا الصَّلٰوةَۜ اِنَّا لَا نُض۪يعُ اَجْرَ الْمُصْلِح۪ينَ ﴿170﴾ وَاِذْ نَتَقْنَا الْجَبَلَ فَوْقَهُمْ كَاَنَّهُ ظُلَّةٌ وَظَنُّٓوا اَنَّهُ وَاقِعٌ بِهِمْۚ خُذُوا مَٓا اٰتَيْنَاكُمْ بِقُوَّةٍ وَاذْكُرُوا مَا ف۪يهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ۟ ﴿171﴾ وَاِذْ اَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَن۪ٓي اٰدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَاَشْهَدَهُمْ عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْۚ اَلَسْتُ بِرَبِّكُمْۜ قَالُوا بَلٰىۚۛ شَهِدْنَاۚۛ اَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيٰمَةِ اِنَّا كُنَّا عَنْ هٰذَا غَافِل۪ينَۙ ﴿172﴾ اَوْ تَقُولُٓوا اِنَّمَٓا اَشْرَكَ اٰبَٓاؤُ۬نَا مِنْ قَبْلُ وَكُنَّا ذُرِّيَّةً مِنْ بَعْدِهِمْۚ اَفَتُهْلِكُنَا بِمَا فَعَلَ الْمُبْطِلُونَ ﴿173﴾ وَكَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰيَاتِ وَلَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿174﴾ وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاَ الَّذ۪ٓي اٰتَيْنَاهُ اٰيَاتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَاَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاو۪ينَ ﴿175﴾ وَلَوْ شِئْنَا لَرَفَعْنَاهُ بِهَا وَلٰكِنَّهُٓ اَخْلَدَ اِلَى الْاَرْضِ وَاتَّبَعَ هَوٰيهُۚ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِۚ اِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ اَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْۜ ذٰلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَاۚ فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ ﴿176﴾ سَٓاءَ مَثَلًاۨ الْقَوْمُ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَاَنْفُسَهُمْ كَانُوا يَظْلِمُونَ ﴿177﴾ مَنْ يَهْدِ اللّٰهُ فَهُوَ الْمُهْتَد۪يۚ وَمَنْ يُضْلِلْ فَاُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿178﴾ وَلَقَدْ ذَرَأْنَا لِجَهَنَّمَ كَث۪يرًا مِنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِۘ لَهُمْ قُلُوبٌ لَا يَفْقَهُونَ بِهَاۘ وَلَهُمْ اَعْيُنٌ لَا يُبْصِرُونَ بِهَاۘ وَلَهُمْ اٰذَانٌ لَا يَسْمَعُونَ بِهَاۜ اُو۬لٰٓئِكَ كَالْاَنْعَامِ بَلْ هُمْ اَضَلُّۜ اُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْغَافِلُونَ ﴿179﴾ وَلِلّٰهِ الْاَسْمَٓاءُ الْحُسْنٰى فَادْعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُوا الَّذ۪ينَ يُلْحِدُونَ ف۪ٓي اَسْمَٓائِه۪ۜ سَيُجْزَوْنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿180﴾ وَمِمَّنْ خَلَقْنَٓا اُمَّةٌ يَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِه۪ يَعْدِلُونَ۟ ﴿181﴾ وَالَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا سَنَسْتَدْرِجُهُمْ مِنْ حَيْثُ لَا يَعْلَمُونَۚ ﴿182﴾ وَاُمْل۪ي لَهُمْۜ اِنَّ كَيْد۪ي مَت۪ينٌ ﴿183﴾ اَوَلَمْ يَتَفَكَّرُوا مَا بِصَاحِبِهِمْ مِنْ جِنَّةٍۜ اِنْ هُوَ اِلَّا نَذ۪يرٌ مُب۪ينٌ ﴿184﴾ اَوَلَمْ يَنْظُرُوا ف۪ي مَلَكُوتِ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَمَا خَلَقَ اللّٰهُ مِنْ شَيْءٍۙ وَاَنْ عَسٰٓى اَنْ يَكُونَ قَدِ اقْتَرَبَ اَجَلُهُمْۚ فَبِاَيِّ حَد۪يثٍ بَعْدَهُ يُؤْمِنُونَ ﴿185﴾ مَنْ يُضْلِلِ اللّٰهُ فَلَا هَادِيَ لَهُۜ وَيَذَرُهُمْ ف۪ي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ ﴿186﴾ يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ اَيَّانَ مُرْسٰيهَاۜ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبّ۪يۚ لَا يُجَلّ۪يهَا لِوَقْتِهَٓا اِلَّا هُوَۜ ثَقُلَتْ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ لَا تَأْت۪يكُمْ اِلَّا بَغْتَةًۜ يَسْـَٔلُونَكَ كَاَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَاۜ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللّٰهِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿187﴾ قُلْ لَٓا اَمْلِكُ لِنَفْس۪ي نَفْعًا وَلَا ضَرًّا اِلَّا مَا شَٓاءَ اللّٰهُۜ وَلَوْ كُنْتُ اَعْلَمُ الْغَيْبَ لَاسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِۚ وَمَا مَسَّنِيَ السُّٓوءُ اِنْ اَنَا۬ اِلَّا نَذ۪يرٌ وَبَش۪يرٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ۟ ﴿188﴾ هُوَ الَّذ۪ي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ اِلَيْهَاۚ فَلَمَّا تَغَشّٰيهَا حَمَلَتْ حَمْلًا خَف۪يفًا فَمَرَّتْ بِه۪ۚ فَلَمَّٓا اَثْقَلَتْ دَعَوَا اللّٰهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ اٰتَيْتَنَا صَالِحًا لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِر۪ينَ ﴿189﴾ فَلَمَّٓا اٰتٰيهُمَا صَالِحًا جَعَلَا لَهُ شُرَكَٓاءَ ف۪يمَٓا اٰتٰيهُمَاۚ فَتَعَالَى اللّٰهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ﴿190﴾ اَيُشْرِكُونَ مَا لَا يَخْلُقُ شَيْـًٔا وَهُمْ يُخْلَقُونَۘ ﴿191﴾ وَلَا يَسْتَط۪يعُونَ لَهُمْ نَصْرًا وَلَٓا اَنْفُسَهُمْ يَنْصُرُونَ ﴿192﴾ وَاِنْ تَدْعُوهُمْ اِلَى الْهُدٰى لَا يَتَّبِعُوكُمْۜ سَوَٓاءٌ عَلَيْكُمْ اَدَعَوْتُمُوهُمْ اَمْ اَنْتُمْ صَامِتُونَ ﴿193﴾ اِنَّ الَّذ۪ينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّٰهِ عِبَادٌ اَمْثَالُكُمْ فَادْعُوهُمْ فَلْيَسْتَج۪يبُوا لَكُمْ اِنْ كُنْتُمْ صَادِق۪ينَ ﴿194﴾ اَلَهُمْ اَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَاۘ اَمْ لَهُمْ اَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَاۘ اَمْ لَهُمْ اَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِهَاۘ اَمْ لَهُمْ اٰذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَاۜ قُلِ ادْعُوا شُرَكَٓاءَكُمْ ثُمَّ ك۪يدُونِ فَلَا تُنْظِرُونِ ﴿195﴾ اِنَّ وَلِيِّيَ اللّٰهُ الَّذ۪ي نَزَّلَ الْكِتَابَۘ وَهُوَ يَتَوَلَّى الصَّالِح۪ينَ ﴿196﴾ وَالَّذ۪ينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِه۪ لَا يَسْتَط۪يعُونَ نَصْرَكُمْ وَلَٓا اَنْفُسَهُمْ يَنْصُرُونَ ﴿197﴾ وَاِنْ تَدْعُوهُمْ اِلَى الْهُدٰى لَا يَسْمَعُواۜ وَتَرٰيهُمْ يَنْظُرُونَ اِلَيْكَ وَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ ﴿198﴾ خُذِ الْعَفْوَ وَأْمُرْ بِالْعُرْفِ وَاَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِل۪ينَ ﴿199﴾ وَاِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّٰهِۜ اِنَّهُ سَم۪يعٌ عَل۪يمٌ ﴿200﴾ اِنَّ الَّذ۪ينَ اتَّقَوْا اِذَا مَسَّهُمْ طَٓائِفٌ مِنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَاِذَا هُمْ مُبْصِرُونَۚ ﴿201﴾ وَاِخْوَانُهُمْ يَمُدُّونَهُمْ فِي الْغَيِّ ثُمَّ لَا يُقْصِرُونَ ﴿202﴾ وَاِذَا لَمْ تَأْتِهِمْ بِاٰيَةٍ قَالُوا لَوْلَا اجْتَبَيْتَهَاۜ قُلْ اِنَّمَٓا اَتَّبِعُ مَا يُوحٰٓى اِلَيَّ مِنْ رَبّ۪يۚ هٰذَا بَصَٓائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿203﴾ وَاِذَا قُرِئَ الْقُرْاٰنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَاَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴿204﴾ وَاذْكُرْ رَبَّكَ ف۪ي نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَخ۪يفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْاٰصَالِ وَلَا تَكُنْ مِنَ الْغَافِل۪ينَ ﴿205﴾ اِنَّ الَّذ۪ينَ عِنْدَ رَبِّكَ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِه۪ وَيُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ يَسْجُدُونَ ﴿206﴾[سورة الأعراف:: 206-1]
Rahman we Rahym bolan Allahyñ ady bilen
1. Elif Lam Mim Sad. 2. Bu möminlere öwüt-nesihat hökmünde saña özi bilen ynsanlary duýdyrmagyñ üçin indirilen bir kitapdyr. Ondan ýaña indi göwsüňde (kalbyňda) bir gaýgyň bolmasyn. 3. Rabbyñyzdan size indirilene tabyn boluň! Ony goýup başga dostlara tabyn bolmañ. Näme üçindir az öwüt-nesihat alýarsyñyz. 4. Ençeme ýurtlary helak etdik. Olara azabymyz, gije süýji ukyda ýatanda ýa-da gündiz pinek edinen wagty barandyr. 5. Azabymyz özlerine görkezilende,”(Biz muny hak etdik. ) Hakykatdanam biz zalymlardan bolupdyk” diýip aýtmakdan başga aýdara zatlary galmandy. 6. Özlerine pygamber göýberilenlere hökman sorarys. Elbetde pygamberlere-de sorarys. 7. Kasam bolsun! Olara (edenlerini) doly bir maglumaty bilen habar bereris. Sebäbi biz olardan uzak däldiris. 8. Ol gün amallaryñ çekilmegi hakdyr. Kimleriñ sogaby agyr gelse ine şolar halas bolanlardyr. 9. Ýöne kimleriñ sogaby az gelse, ine şolar aýatlarymyza haksyzlyk edendikleri sebäpli özlerini zyýana salanlardyr. 10. Kasam bolsun! “Size ýer-ýüzünde mümkinçilik we häkimiýet berdik. Siziñ üçin şol ýerde güzeranlarıñyzy dolara köp mümkinçiliklerem ýaratdyk. Ýöne siz näme üçindir az şükür edýärsiñiz! 11. Kasam bolsun! Sizi ýaratdyk. Soñra size şekil berdik. Soñam perişdelere “Adam (Adam Ata) üçin hormat bilen egiliñ” diýdik. Iblis şeýtandan başga hemmesi hormat bilen egildiler. Ol, hormat bilen egilenlerden bolmady. 12. Allah, “Saña buýran wagtym, seniñ hormat bilen egilmegiñe näme päsgel berdi?” diýdi. (Ol hem) “Men ondan haýyrlydyryn. Sebäbi meni ataşdan ýaratdyñ! Ony bolsa palçykdan ýaratdyñ” diýdi. 13. Allah, şol ýerden “Häziriň özünde düş aşaga. Sebäbi seniñ şol ýerde ulumsylyk etmek işiñ däl. Derrew çyk. Sebäbi sen abraýdan pese-gaçanlardansyñ” diýdi. 14. Şeýtan,”(Şeýle bolsa) maña ynsanlaryñ gaýtadan direljekleri gününe çenli möhlet ber,” diýdi. 15. Allah hem, “Sen möhleti berilenlerdensiñ” diýdi. 16. Şeýtanam, (şeýle bolsa) “Meni azdyrmaña garşylyk, and içýärin, menem olary hak dogry ýoldan çykarmak üçin elbetde seniñ takyk bolan ýoluñyñ üstünde oturaryn” diýdi. 17. “Soñra (duzak gurap) olaryñ öñlerinden, arkalaryndan, sagy sollaryndan girerin. We sen olaryñ köpüsini şükür edenlerden tapmarsyñ.” 18. Allah, “Aýyplanan we kowulan hökmünde çyk şol ýerden” diýdi. “Kasam bolsun! Olardan kim saña tabyn bolsa, siziñ hemmäñizi jähenneme dykaryn.” 19. “Eý Adam! “Sen we aýalyñ jennetde galyñ! Islän ýeriñizden iýiñ! Ýöne şu agaja golaýlaşmañ! Ýogsa-da zalymlardan bolarsyñyz!” 20. Diýilýärkä şeýtan, “Özlerinden gizlin ýapyk bolan uýat ýerlerini olara görkezmek üçin özlerine gyjalat berdi we şeýle diýdi;” (Onda, gadagan edilen agajyň miwesinden iýseňiz perişde bolarsyňyz ýa-da jennetde ebedi galarsyňyz)” “Rabbyñyz size bu agajy diňe perişde bolmañ ýa-da (jennetde) ebedi galanlardan bolmañ diýip gadagan etdi.” 21. Olara, “Şübhesiz men size öwüt-nesihat berýänlerden” diýibem kasam içdi. 22. Şunuñ bilen olary aldap, gadagan edileni bozmaga süýredi. Agaçdan dadanlarynda özlerine uýat ýerleri olara göründi. Derrew üstlerini jennet ýapraklary bilen ýapmaga başladylar. Rablary olara, “Men size şu agajy gadagan etmedimmi? Şeýtan size aç-açan bir duşmandyr, diýmedimmi” diýip seslendi. 23. Şeýle diýdiler;” Rabbymyz! Biz özümize zalymlyk etdik. Eger biziñ günämizi geçip, bize rehimdarlyk etmeseñ hökman zyýana galanlardan bolarys.” 24. Allah şeýle diýdi; “Biri-biriñiziñ duşmany hökmünde düşüñ (şol ýerden). Size ýer-ýüzünde belli bir möhlete çenli ýaşaýyş we peýdalanmak bardyr.” 25. Allah, “Şol ýerde ýaşarsyñyz, şol ýerde ölersiñiz we şol ýerden (mahşer gününe) çykarylarsyñyz” diýdi. 26. Eý Adam ogullary! Size uýat ýerleriñizi ýapmak üçin giýim we bezegli lybaslar berdik. Takwa , (Allaha garşy gelmekden säginmek) lybasy bara, ynha ol has haýyrlydyr. Bu (lybaslar), Allahyñ rehimdarlygynyñ alamatlaryndandyr. Belkem öwüt-nesihat alarlar (diýip olary ynsanlara berdik). 27. Eý Adam ogullary! Şeýtan, uýat ýerlerini özlerine görkezmek üçin lybaslaryny çykardyp ene-atañyzy jennetden çykaryşy ýaly, sizem ýoluñyzdan çykarmasyn. Sebäbi ol we topary (kömekçileri), olary görüp bilmejek ýeriñizden sizi görerler. Şübhesiz biz şeýtanlary, iman etmeýänleriñ dostlary kylandyrys. 28. Betgelişik erbet bir iş eden wagty, “Biziñ ata-babalarymyzam muny edipdi, Allah-da bize muny buýurdy” diýerler. Şeýle diý; “Şübhesiz Allah betgelişik işleri buýurmaz. Siz bilmeýän zatlaryñyzy Allahyñ üstünemi ýöñkeýärsiñiz?” 29. Şeýle diý; “Rabbym adalaty buýurdy. Her sejde ýerinde ýüzüñizi Oňa (Allaha) göneldiň. Dini Allaha mahsus kylyp, Allaha ybadat ediñ. Sizi başlangyçda ýaradyşy ýaly ýene-de Oňa (Allaha) dolanyp bardyrlarsyňyz!” 30. Allah bir toparyny hak ýola saldy. Bir toparyna bolsa azgynlyk laýyk boldy. Sebäbi olar Allahy taşlap şeýtanlary dost edinipdiler. Özleriniň hem dogry ýolda bolandyklaryny öýdýärdiler. 31. Eý Adam ogullary! Her metjitde gowy we arassa geýiniñ, şaý-sepleriñizi dakynyň! Iýiñ- içiñ ýöne isrif etmäñ! Sebäbi Allah isrif edenleri halamaz. 32. Şeýle diý; “Allahyñ, gullary üçin ýaradan şaý-seplerini we arassa rysgalyny haram kylan kim?” Şeýle diý; “Bular dünýä durmuşynda möminler üçindir. Kyýamat gününde bolsa, diñe olara mahsusdyr. Ynha düşünip bilen bir toplum üçin aýatlary aýry-aýratynlykda açyklaýarys. 33. Şeýle diý; “Diňe meniň Rabbym, açyk we gizlin betgelişik işleri haram kylar. Uly haram işi (içgi içmekligi, zyna wş.), haksyz hüjümi, hakynda hiç-hili delil indirmedigi haýsydyr bir zady, Allaha şärik goşmagyñyzy we Allaha garşy bilmeýän zatlaryñyzy aýtmagyñyzy hem haram kylar.” 34. Her halkyň belli bir ajal wagty bardyr. Olaryň ajaly gelende, ol bir pursat gijä-de galmaz, öňe-de süýşmez. 35. Eý Adam ogullary! Araňyzdan size meniñ aýatlarymy düşündiren pygamberler gelende, kim Allaha garşy gelmekden säginip, ýagdaýyny düzetse, artyk olara gorky ýokdyr. Olar gynanmazlaram. 36. Aýatlarymyza ýalan diýenler we olara tabyn bolmaklygy tekepbirlikden saýanlar bara, ynha olar jähennemliklerdir. Olar şol ýerde ebedi galarlar. 37. Allaha garşy ýalan toslap ýa-da Allahyñ aýatlaryna ýalan diyenlerden has zalym kim bolup biler? Ynha olara kitapdan (özleri üçin ýazylan ömür we ryzyklardan) paýlary ýeter. Teý-ahyr perişde ilçilerimiz, özleriniñ janlaryny almak üçin baranda, “Hany Allahy taşlap çokunýan zatlaryñyz nirede?” diýerler? Olar hem bizi ýüzüsti goýup ýitirim boldylar” diýerler we özlerine garşy kapyr bolandyklaryna şaýatlyk ederler. 38. Allah şeýle diýer; “Sizden ozalky gelip geçen jyn we ynsan toplumy bilen bilelikde ataşa giriñ.” Her toplumda (arkasyna düşüp dogry ýoldan çykaran) ýoldaşyna nälet eder. Teý-ahyr şol ýerde jemlenen wagty yzlaryna düşüp gidenler, özleriniñ öñüne düşüp ýol görkezenler üçin, “Eý Rabbymyz! Şular bizi azdyrdylar. Olara ýene bir esse köp ataş azabyny ber” diýerler. Allah şeýle diýer; “Her biriñiz üçin ýene bir esse köp azap bardyr, diýer. Ýöne bilmeýärsiñiz!” 39. Ozalkylar soñkylara, “Siziñ bizden bir üstünligiñiz ýokdyr. Artyk gazanan zatlaryñyza garşylyk azaby dadyñ” diýerler. 40. Aýatlarymyza ýalan diýenler we ol aýatlara tabyn bolmaklygy tekepbirlikden saýanlar bara, olara gökleriñ gapylary açylmaz. Olar, düýe iññe deşiginden geçýänçä jennete-de girip bilmezler. Biz günäkärleri ynha şeýle jezalandyrarys. 41. Olar üçin jähennem ataşyndan düşek, üstlerine-de jähennem ataşyndan ýapynjalary bardyr. Ynha biz zalymlary şeýle jezalandyrarys. 42. Iman edip salyh amallar işleýänler bolsa, biz kişä diñe güýjüniñ ýetdigini ýükläris, ynha olar jennetliklerdir. Olar şol ýerde ebedi galarlar. 43. Biz olaryñ kalplarynda öýke-kinä degişli näme bar bolsa çykaryp atdyk. Aşaklaryndanam derýalar akar. “Hamd, bizi muña ýetiren Allaha mahsusdyr. Eger-de Allah bizi muña ýetirmedik bolsady, biz hak ýola ýetip bilmezdik. Kasam bolsun! Rabbymyzyñ pygamberleri bize haky getiripdirler” diýerler. Olara, “ynha edenleriňiz (gowy işleriniz) saýasynda özüne miras bolan jennetiñiz” diýip duýdyrylar. 44. Jennetlik bolanlar jähennemliklere, “Rabbymyzyñ bize beren wadasyndan hakykaty tapdyk. Sizem Rabbyñyzyñ beren wadasynyñ hakykatdygyny gördüñizmi?” diýip sorarlar. Olar “elbetde” diýerler. Şol wagt aralaryndan bir jarçy “Allahyñ näleti zalymlara” diýip gygyrar. 45. Olar, Allahyñ ýolundan aýyrmak üçin päsgel beren we ony egri we gapma-garşylykly görkezmek isleýänlerdir. Olar ahyrýeti hem inkär edenlerdir. 46. Ikisi (jennet we jähennem) arasynda bir galanyñ diwary iki aralygyň (jennet we jehennem aralygynda) üstünde bir näçe ynsanlar bardyr. Jennet we jähennemlikleriñ ählisiniñ ýüzlerinden tanaýandyrlar. Jennetlik bolanlara, “Size salam (amanlyk) bolsun” diýip gygyrarlar. Şolar heniz jennete giren däldirler ýöne muny tama edýändirler. 47. Gözleri jähennemlikler tarapyna öwürlen wagty, “Eý Rabbymyz! Bizi zalymlar toplumy bilen bilelikde goýma” diýerler. 48. Iki aralykda (jennet we jehennem aralygynda) ýüzlerinden tanaýanlaryndan birnäçe ynsanlara gygyrar we şeýle diýerler; “Köp bolmagyňyz, tekepbirlik edýän ulumsylygyñyzyñ size näme peýdasy boldy?” 49. “Siziñ, ‘Allah bulara rehimdarlyk etmez’ diýip kasam içenleriñiz şularmy?” (Soñra jennetliklere seredip) “Hany giriñ jennete. Size gorky ýok. Siz gynanmarsyňyzam” diýerler. 50. Jähennemliklerem jennetliklere, “Gaýrat ediñ suwdan ýa-da Allahyñ size beren rysgalyndan azajygam biziñ üstümize akdyryñ” diýip gygyryşarlar. Olar, “Şübhesiz Allah bulary kapyrlara haram kylandyr” diýerler. 51. Olar dinlerini oýun we güýmenje etdiler we dünýä durmuşy bilen özlerini aldatdy. Ynha olar şu güne gowuşjakdygyny nädip ýatdan çykardylar we aýatlarymyzy nähili inkär edip duran bolsalar, bizem olary şugün şeýle unudarys. 52. Kasam bolsun! Biz olara, bilip beýan eden bir kitabymyzy ynanan bir toplum üçin bir ýol görkeziji we rehimdarlyk hökmünde berdik. 53. Olar bolsa diñe “(Göreliñ bakaly” diýip) Gurhanyñ duýdyranynyñ netijesine ýorgudyna garaşýarlar. Onuñ duýdyranynyñ netijesi bolan güni, ozaldan ony unudanlar şeýle diýerler; “Hakykatdanam Rabbymyzyñ pygamberleri haky getiripdirler. Indi biziñ üçin şepagatçylar (araçylar) barmyka? Bize şepagat etseler ýa-da (dünýä yzymyza) dolandyrylsadyk-da ýalňyş edenlerimizden başgasyny dogrysyny etsedik?” Hakykatdanam olar özlerini gözgyny edipdirler. (Ylah diýip) toslanlary (çokunanlary) olary ýüzüsti taşlap ýitip gidipdirler. 54. Şübhesiz siziñ Rabbyñyz, gökleri we ýeri alty günde (alty döwrede) ýaradan we Arşda gurulan, gijäni, özüni yzygiderli durman yzarlaýan gündize goşan, güneşi, aýy we bütin ýyldyzlary hem buýrugyna tabyn edip ýaradan Allahdyr. Üns beriñ, ýaratmagam, buýurmagam diňe Oňa (Allaha) mahsusdyr. Älemleriñ Rabby bolan Allahyñ mertebesi belentdir. 55. Rabbyñyza, pespälli we köñül-ýürekden doga-dileg ediñ! Sebäbi Allah, çäginden aşa gidenleri halamaz. 56. Düzgün nyzama girenden soňra, ýer-ýüzünde bozgunçylyk etmäñ! Allahdan (azabyndan) gorkup we (rehimdarlygyny) tama edip doga-dileg ediñ! Şübhesiz, Allahyñ rehimdarlygy ýagşylyk edenlere has köp ýakyndyr. 57. Ol, (Allah) şemallary rehimdarlygynyñ öñünde buşlykçylar hökmünde göýberendir. Teý-ahyr şemallar agyr bulutlara goşulan wagty, şolary ölen (guran) bir ýeri direltmek üçin ibereris-de şol ýere suwy indireris. Şeýdibem onuñ bilen her-dürli miweleri hasyla çykararys. Ynha ölenleräm şeýle çykararys. (direlderis). Belkem hany sapak edinip pikirlenersiñiz! 58. Topragy gowy we hasylly ýeriñ ösümligi, Rabbyñyñ rugsady bilen bol-elin we bereketli bolar. Topragy ýaman we hasylsyz bolan ýerden bolsa, peýdasyz (ösümlikden)otdan başga zat çykmaz. Şükür eden bir toplum üçin biz aýatlary ynha şeýle üýtgeşik görnüşlerde açyklaýarys. 59. Kasam bolsun! Nuhy öz kowmuna pygamber hökmünde göýberenimizde; “Eý kowmum! Allaha gulluk ediñ! Siziñ üçin Allahdan başga ylah ýokdyr. Şübhesiz men siziñ adyñyza uly bir günüñ azabyndan gorkýaryn” diýdi. 60. Kowmuñ kethudalary, “Biz seniñ azgynlyk içinde bolandygyňy aç-açan görýäris” diýdiler. 61. (Nuh olara) şeýle diýdi; “Eý kowmum! Men haýsydyr bir ýolymy ýitirmedim. Gaýtam men, älemleriñ Rabby tarapyndan göýberilen bir pygamberidirin.” 62. “Men size Rabbymyñ wahyý bilen habar berenlerini size ýetirýärin we size nesihat berýärin. Siziñ bilmedik zatlaryñyzam Allah tarapyndan gelen wahyý bilen bilýärin.” 63. Size duýdyrmak we siziñem Allaha garşy gelmekden säginip, rehimdarlygyna ýetmegiñiz üçin, araňyzdan bir ynsanyñ araçylygy bilen Rabbyñyzdan size bir wahyý bilen öwüt-nesihat gelmegine geñ galdyñyzmy? 64. Diýýärkä kowmy ony ýalanlady. Bizem ony we gämide onuñ ýanynda bilelikde bolanlary halas etdik. Aýatlarymyza ýalan diyenleri bolsa suwda gark etdik. Sebäbi olar (wyždanlary haka ýapyk bolan) kör bir kowumdylar. 65. Ad kowmuna-da doganlary Hudy pygamber hökmünde göýberdik. Olara, “Eý kowmum! Allaha gulluk ediñ! Siziñ üçin Allahdan başga ylah ýokdyr. Allaha garşy gelmekden säginmermisiñiz?” diýdi. 66. Kowmyñ kethudalaryndan inkär edenler şeýle diýdiler;”Şübhesiz, biz seni akyl gytlygy içinde görýäris. Biz seniñ ýalançylardan hökman biri bolandygyña ynanýarys.” 67. Hud şeýle diýdi; “Eý kowmum! Mende akyl gytlygy ýok. Gaýtam men, älemleriñ Rabby tarapyndan göýberilen bir pygamberidirin”. 68. “Rabbymyñ wahyý bilen habar berenlerini size ýetirýärin. Men siziñ üçin ynamdar bir nesihatçydyryn.” 69. “Size duýdyrmak üçin araňyzdan bir ynsanyñ araçylygy bilen Rabbyñyzdan size wahyý bilen bir öwüt-nesihat gelmegine geñ galdyňyzmy? Ýadyñyza salyñ, Allah Nuh kowmundan soñra sizi olaryñ ýerine getirdi we sizi ýaradylyş taýdan has güýçli kyldy. Allahyñ nygmatlaryny ýadyñyza salyñ, halas bolanlardan bolarsyñyz.” 70. Olar, “Sen bizi ýeke-täk Allaha ybadat edeliñ, ata-babalarymyzyñ ybadat edenlerini bolsa taşlalyñ diýmänemi geldiñ? Eger-de dogry aýtýanlardan bolsañ, hany bizi gorkuzýan azabyñy bize getir” diýdiler. 71. Hud, artyk size Rabbyñyzdan bir azap we gahar gazaby inendir. Allahyñ, olar hakynda delili bolmadyk, diñe bir siziñ we ata-babalaryñyzyñ toslan birnäçe atlary (özleriçe Tanry diýenleri) hakyndamy meniñ bilen jedelleşýärsiñiz? Şeýle bolsa (başyñyza geljeklere) garaşyñ! Menem siziñ bilen bilelikde garaşýanlardandyryn” diýdi. 72. Muny diýensoñ biz ony we ýanyndakylary tarapymyzdan rehimdarlyk bilen halas etdik. Aýatlarymyza ýalan diýenleriñ we iman etmeýänleriñ bolsa köküni gazadyk. 73. Semud Kowmuna-da doganlary Salyhy pygamber hökmünde göýberdik. Şeýle diý; “Eý kowmum! Allaha gulluk ediñ! Siziñ üçin Ondan (Allahdan) başga ylah ýokdyr. Hakykatdanam size Rabbyñyzdan (meniñ pygamberi bolandygymy görkezýän) aç-açan bir delil geldi. Ynha size bir gudrat hökmünde Allahyñ şu düýesi… Ony göýberiñde, Allahyñ mülkünde iýsin, içsin. Oña bir erbetlik edäýmäň! Ýogsa sizi gazaply bir azap tutar (gurşap alar).” 74. “Ýadyñyza salyň, Allah Ad kowmundan soñra, sizi olaryñ ýerine getirdi we sizi ýer-ýüzünde ýerleşdirdi. Ýeriñ düzliklerinde köşkler salyp, daglaryny oýup jaýlar gurýarsyñyz. Artyk, Allahyñ nygmatlaryny ýatlañda ýer-ýüzünde bozgunçylyk edip pitne çykarmañ!” 75. Kowmyñ ulumsylyk taslaýan kethudalary, göwün ýetmezçilik edip, ejir çekýän ynananlara, “Siz hakykatdanam Salyhyñ Rabby tarapyndan göýberilen bir pygamberdigini çyndanam bilýärmisiñiz?” diýdiler. Olaram, “Biz şübhesiz onuñ bilen göýberlene ynanýanlardyrys” diýdiler. 76. Ulumsylyk edýänler, “Şübhesiz biz siziñ ynanan zadyñyzy inkär edenleris” diýdiler. 77. Teý-ahyr düýäni soýdylar. Rablarynyñ buýrugyna garşy geldiler we “Eý Salyh! Eger-de sen (aýdyşyñ ýaly) pygamberlerden bolsañ, hany bizi gorkuzýan azabyñy getir” diýdiler. 78. Diýýärkäler, olara ol güýçli sarsgyn gurşap aldyda, ýurtlarynda hereketsiz ýüzüstüne çöke düşüp galdylar. 79. Artyk Salyh olardan ýüzüni sowdy we “Kasam bolsun! Men size Rabbymyñ wahyý bilen habar berenlerini duýdyrdym we size nesihat etdim. Emma siz nesihat edenleri halañyzok” diýdi. 80. Luty hem pygamber hökmünde göýberdik. Hany ol kowmuna şeýle diýipdi; “Sizden ozal älemlerden hiç-bir ynsanyñ etmedik betgelişik erbet haýa işini edýärsiñiz?” 81. “Hakykatdanam siz aýallary taşlap, şöwketparazlyk bilen erkeklere ýakynlaşýarsyñyz! Ýok, siz (heddini) çägini aşan bir toplumsyñyz!” 82. Kowmunyñ jogaby bolsa diňe “Şulary ýurdymyzdan çykaryñ! Göýä olar özlerini gaty arassa saklaýan ynsanlar“ diýmek boldy. 83. Şol ýagdaýda, “Bizem ony we aýalyndan başga maşgala agzalaryny halas etdik. Aýaly bolsa azap içinde galanlardan boldy.” 84. “Olaryñ üstüne bir azap ýagmyry ýagdyrdyk.” Gör günäkärleriñ ahyry nähili boldy? 85. Medýen halkynada doganlary Şuaýby pygamber hökmünde göýberdik. Şeýle diýdi; “Eý kowmum! Allaha gulluk ediñ! Siziñ üçin Allahdan başga ylah ýokdyr. Rabbyñyzdan size aç-açan bir delil gelendir. Artyk ölçeg we terezide çekeniñizi dogry çekiñ! Ynsanlaryñ zatlaryny (mallaryny) kemeltmäñ! Düzgün nyzam bolandan soñra ýer-ýüzünde bozgunçylyk etmäñ! Ynanlardan bolsañyz bular siziñ üçin haýyrlydyr.” 86. “Soňam gorkuzyp Allahyñ ýolundan Oňa (Allaha) iman edenleri dändirmek, Allahyñ ýoluny egri we gapma-garşylykly görkezmek üçin her ýerde gögermäñ! Ýadyñyza salyñ, siz az sanlykañyz (we güýçsizkäñiz) Ol, (Allah) siziñ sanyñyzy köpeltdi. Görüñ bozgunçylaryñ soñy nähili boldy?” 87. Eger-de araňyzdan bir topary meniñ bilen iberilen hakykata ynanyp, bir toparam ynanmadyk bolsa, onda Allah aramyzda hökmüni berýänçä sabyr ediñ! Allah höküm berenleriñ iñ haýyrlysydyr.” 88. Şuaýbyñ kowmundan ulumsylyk toslaýan kethudalary şeýle diýdiler; “Eý Şuaýb! Kasam bolsun! Doly biziñ dinimize girersiñ ýa-da seni we seniñ bilen ynananlary hökman ýurdymyzdan çykararys.” Şuaýb, “islemesegemmi” diýdi. 89. “Allah bizi siziñ diniñizden halas edenden soñra, eger oña dolansak, Allaha garşy hökman ýalan tosladygymyz bolar. Rabbymyz Allah islemese siziñ diniñize dolanmagymyz biziñ üçin boljak zat däldir. Rabbymyz ähli zady ylmy bilen gurşap alandyr. Biz diňe Allaha sygyndyk. “Eý Rabbymyz! Biziñ bilen kowmumyz arasynda hakykat bilen höküm ber. Sebäbi Sen höküm berenleriñ iñ haýyrlysysyñ.” 90. Şuaýbyñ kowmundan inkär eden kethudalar şeýle diýdiler: “(Eý ynsanlar) Kasam bolsun! Eger-de Şuaýba tabyn bolsañyz onda siz hökman zyýana galanlardan bolarsyñyz.” 91. Diýýärkäler, olary ol güýçli sarsgyn tutup aldyda ýurtlarynda hereketsiz ýagdaýda ýüzüstüne çöke düşüp galdylar. 92. Şuaýbyñ aýdýanlaryna ýalan diýenler, edil şol ýerde hiç ýaşamadyk ýaly boldylar. Şuaýbyñ aýdýanlaryna ýalan diýenler bara, asyl zyýana galanlar şolar boldylar. 93. (Şuaýb) olardan ýüzüni sowdy we şeýle diýdi; “Eý kowmum! Kasam bolsun! Men size Rabbymyñ wahyý bilen habar berenlerini ýetirdim. Size nesihat hem etdim. Indi men inkär eden bir topluma näme üçin gynanaýyn.” 94. Biz haýsy ýurda bir pygamber göýberen bolsak, garşy çykmakdan geçip ýüz öwrüp ýalbaryp ýakarsynlar diýip, şol ýeriñ halkyny gytlyk we kynçylyk bilen gysandyrys. 95. Soñra erbetligiň (kynçylyk we gytçylygyñ) ýerine gowylygy (bolluk, bereket we giñişligi) getirdik. Teý-ahyr köpeldiler we (gadyr bilmezlik edip) “Ata-babalarymyzam gytçylyga uçrapdyr we bolluk bereke-de gowuşypdylar” diýdiler. Bizem, parhynda dälkäler, olary duýdansyzkalar tutup aldyk. 96. Eger, ol ýurtlaryñ halklary iman etselerdi we Allaha garşy gelmekden säginsediler, elbetde olaryñ üstüne gökden we ýerden ençeme bereketleriñ gapysyny açardyk. Emma olar ýalan diýdiler. Bizem özlerini eden günä işleri zerarly tutup jezalandyrdyk. 97. Ýurtlaryñ halklary gije süýji ukyda ýatyrkalar özlerine azabymyzyñ gelmeginden emin-arkaýynmy boldylar? 98. Ýa-da ol ýurtlaryň halklary, guşlyk wagtynda (gündizlikde) gülüp oýnaýarka özlerine azabymyzyñ gelmeginden emin-arkaýynmy boldylar? 99. Ýogsa-da Allahyň duzagyndan emin-arkaýynmy boldylar? Zeper gören kowumdan başga hiç kim Allahyň duzagyndan emin-arkaýyn bolup bilmez. 100. Ozalky eýelerinden soňra ýer-ýüzüne mirasçysy bolanlara şu hakykat aýan bolmadymyka? Biz islesedik olaram (ozalkylary ýaly) günäleri sebäpli jezalandyrardyk. Biz olaryň kalplaryny möhürlärisde, olar haky eşitmezler. 101. Ynha ýurtlar! Olaryň habarlaryndan bir bölümini saňa aňladýarys. Kasam bolsun! Pygamberleri olara aç-açan deliller getiripdi. Emma olar ozal ýalan diýenlerine ynanjagam däldiler. Allah kapyrlaryň kalplaryny ynha şeýle möhürlär. 102. Biz olaryň köpüsinde sözünde durmak diýen bir zat görmedik. Ýöne hakykatdanam olaryň köpüsiniň hak ýoldan çykan ynsanlardygyny gördik. 103. Soňra olaryň yzyndan Musany aç-açan gudratlarymyz bilen Parawuna we onuň kethudalaryna pygamber hökmünde göýberenimizde olary (gudratlary) inkär etdiler. Bozgunçylaryň ahyry gör nähili boldy? 104. Musa şeýle diýdi, “Eý Parawun! Şübhesiz men älemleriň Rabby tarapyndan göberilen bir pygamberdirin.” 105. “Maňa, Allaha garşy diňe hakykaty aýtmagym ýaraşar. Men size Rabbyňyzdan açyk bir delil (gudrat) getirdim. Artyk Israýyl ogullaryny meniň bilen göýber.” 106. Parawun, “Eger açyk bir delil getiren bolsaň, dogry aýtýanlardan bolsaň hany şony görkez bakaly” diýdi. 107. Şony diýenden soň, Musa hasasyny ýere zyňdy. Bir hem näme görsünler, aç-açan bir ajdarha gördiler. 108. Elini göwsünden çykardy. Bir hem näme gördiler, oňa seredenlere appak göründi. 109. Parawunyň kowmundan kethudalary şeýle diýdiler; “Şübhesiz bu ynsan halypa bir gözbagçydyr.” 110. “Sizi ýeriňizden çykarmak isleýär.” Parawun, kethudalaryna, “Onda bu hakda siz näme pikir edýärsiňiz” diýdi. 111. Olar şeýle diýdiler; “Musany we doganyny birazajyk garaşdyr, o hakda hiç zat etme we şäherlere jarçylaryňy ýolla!” 112. “Ähli halypa gözbagçylary ýygnap saňa getirsinler.” 113. Gözbagçylar, Parawuna geldiler. “Biz gazanan tarap bolaýsak munuň hökman bir sylagy zady bardyra şeýle gerek?” diýdiler. 114. Parawun, “Elbetde.” Üstesine size diňe (töleg sylag bilen galman) hökman meniň ýanymdaky iň ýakyn adamlarymdan bolarsyňyz” diýdi. 115. (Gözbagçylar), “Eý Musa!” Ýa sen öňinçä zyň ýa-da öňinçä zyňanlar bizler bolaly” diýdiler. 116. (Musa), “Siz ilki zyňyň” diýdi. Olaram (elindäkileri) zyňandan soň, ynsanlaryň gözlerini jadyladylar we olaryň gözüniň odyny aldylar. Uly bir gözbagçylyk etdiler. 117. Bizem Musa, “Eliňdäki hasany ýere taşla” diýip wahyý bilen habar berdik. Bir hem näme görsinler, ol olaryň toslaýanlaryny tutup ýuwutýar. 118. Şeýdibem hak ornyny tapdy we olaryň eden zatlarynyň hemmesi puç boş boldy. 119. Mundan soň şol ýerde utuldylar we abraýdan pese gaçdylar. 120. Gözbagçylar bolsa sejdä ýatdylar. 121. “Älemleriň Rabbyna iman etdik” diýdiler. 122. “Musa we Harunyň Rabbyna.” 123. Parawun, “Men size rugsat bermezden Allaha iman etdiňiz hä!” diýdi. “Şübhesiz bu halkyny şol ýerden çykarmak üçin şäherde guran bir duzagyňyzdyr. Görersiňiz!” 124. “Hökman sizin elleriňizi we aýaklaryňyzy atanak görnüşde keserin, soňam (sapak bolsun diýip) elbetde siziň ähliňizi asaryn.” 125. Şeýle diýdiler, “Biz hökman Rabbymyza dolanarys.”(bararys) 126. “Sen diňe, Rabbymyzyň aýatlary bize gelende iman edenligimiz üçin bize ýigrenç duýýarsyñ! Eý Rabbymyz! Üstümize sabyr ýagdyr we janymyzy musulman edip al.” 127. Parawunyñ kowmundan kethudalar şeýle diýdiler; “Sen (gözbagçylara jeza berersiñde) Musany we kowmuny, bu ýurtda başbozarlyk çykarsynlar, seni we ylahlaryñy terk etsinler diýip şeýle göýberjekmi?” Parawun, “Biz olaryñ ogullaryny öldüreris, aýallaryny bolsa sag goýarys. Biz olaryñ üstünde, uly güýje eýediris” diýdi. 128. Musa kowmuna, “Allahdan ýardym diläñ we sabyr ediñ! Şübhesiz ýer-ýüzi Allahyñkydyr. Oña, gullaryndan dilänini mirasçy kylar. Netije, Allaha garşy gelmekden säginenleriňkidir” diýdi. 129. Şeýle diýdiler; “Sen bize gelmeziñden ozalam bize zulum edildi, geleñden soñam.” Musa, “Umyt edýäris Rabbyñyz duşmanyñyzy heläk eder we sizi bu ýerde (Müsürde) hökümdar kylyp, nähili hereket etjegiñizi görjekdir” diýdi. 130. Kasam bolsun! Biz, Parawun maşgalasyny, öwüt-nesihat alsynlar diýip köp ýyllap gytlyk we önüm kemçiligi (ýetmezligi) bilen jezalandyrdyk. 131. Emma olara gowulyk gelen wagty “Bu biziñkidir, (biz işläp gazandyk)” diýerler. Eger-de başlaryna bir erbetlik geläýse, Musa we ýanyndakylaryñ (gury aýak) bolmaklaryna ýorgut ederdiler. Bilip goýuñ, olaryñ düşümsizliginiň sebäbi diñe Allahyñ gatynda ýazyklydyr. Ýöne köpleri bilmezler. 132. Şeýle diýdiler, “Bizi jadylamak üçin her näme getirseñem getir, biz saña ynanjak däldiris.” 133. Biz hem her haýsyny aýry-aýratynlykda bir gudrat hökmünde başlaryna sil, çekirtge, ösümlik mör-möjegi, gurbagalar we gan iberdik. (Hiç haýsyndan sapak almadylar). Ulumsylyk etdiler we günäkär bir kowum boldylar. 134. Özlerine azap berlen soñ, “Eý Musa! Rabbyñyñ saña beren sözi we duýdyrmagyna görä biziñ üçin doga-dileg et! Eger azaby bizden (üstümizden) aýyrsañ hökman saña ynanarys we elbetde Israýyl ogullaryny seniñ bilen bilelikde göýbereris” diýdiler. 135. Emma, biz azaby olardan belli bir möhlete çenli alanymyzda derrew içen kasamlaryndan dänerler. 136. Şol sebäpli olardan ar aldyk. Aýatlarymyza ýalan diýmekleri we olary üns den (ähmiýetden) gaçyrmaklygy sebäpli özlerini deňizde gark etdik. 137. Horluk çeken, kynçylyk, zulum gören kowumy (Israýyl ogullaryny) topragyna bolluk we bereket beren ýerimiz gündogar we günbatar taraplaryna mirasçy kyldyk. Rabbyňýň Israýyl ogullaryna beren gowylyk sözi, olaryň sabyrly bolmagynyň garşylygynda berildi. Parawun we kowmunyň edenlerini we (ýöriteläp guranyny) beýik edip salanlaryny ýer bilen ýegsan etdik. 138. Israýyl ogullaryny deňizden geçirdik diýýärkäk özlerine mahsus butlara (ylahlara) çokunan bir kowuma sataşdylar. Israýyl ogullary, “Eý Musa! Olaryň özlerine mahsus ylahlary (butlary) bolşy ýaly senem bize mahsus bir ylah edinseň” diýdiler. Musa şeýle diýdi, “Şübhesiz siz jahyllyk eden bir kowumsyňyz!” 139. “Şübhesiz bularyň (din diýip) bilýän toslamalary ýok boljakdyr. Edýän işleriniň ählisi (hak ýol bolmadyk) asylsyz, yrymdan ybaratdyr.” 140. “Sizi älemlere üstün kylanda, size Allahdan başga ylahmy gözläýin?” 141. Hany sizi Parawun maşgalasyndan halas edipdik. Olar size iň erbet zalymlygy we eziýeti çekdirýärdiler. Ogullaryňyzy öldürýär, aýallaryňyzy sag goýýardylar. Munda siziň üçin Rabbyňyz tarapyndan uly bir synag bardy. 142. Musa otuz gije möhlet berdik, muňa ýene on (gijede) goşdyk. Şeýdibem Rabbyňyň beren möhleti kyrk gijä tamamlandy. Musa dogany Haruna, “Kowmum arasynda meniň ýerime geç we çözgüt tapyjy bol. Bozgunçylaryň ýoluna uýaýma” diýdi. 143. Musa, diýen ýerimize (Tur dagyna) gelip, Rabby hem onuň bilen gepleşende, “Rabbym! Maňa (özüňi) görkez, seni göreýin” diýdi. Allah hem “Meni (dünýäde) asla görüp bilmersiň! Ýöne (şu) daga seret, eger ol ýerinde dursa, sen meni görüp bilersin” diýdi. Rabby dagda ýüze çykanda, dagy dyr-pytrak etdi. Musa özünden gidip ýykyldy. Özüne gelende, “Allahym seni her-hili nogsanlyklardan (kem kästlerden) uzak tutaryn. Saňa toba etdim. Men ynanlaryň ilkinjisidirin” diýdi. 144. (Allah), “Eý Musa! Wahyý bilen habar berenlerim we gepleýänlerim bilen seni ynsanlaryň üstüne saýladym. Onda saňa berenimi al we şükür edenlerden bol” diýdi. 145. Musa üçin, Töwrat ýazgylarynda her zada mahsus bir öwüt-nesihat we her zadyň bir beýanyny ýazdyk we oňa şeýle diýdik; “Indi olary berk sakla we kowmuňa-da buýur. Olary iň gowulygy bilen alsynlar we ýerine ýetirsinler! Ýakynda size fasyklaryň ýurdyny görkezerin.” 146. Ýer-ýüzünde haksyz ýere ulumsylyk toslaýanlary aýatlarymyzdan daşlaşdyrjak. (Olar) her aýaty görselerem oňa iman etmezler. Dogry ýoly görseler, şol ýoldanam gitmezler. Emma hak ýoldan çykanlaryň ýoluny görseler, (derrew) şol ýoldan giderler. Bu, olaryň aýatlarymyza ýalan diýmekligi we olardan köplenç bihabar bolmaklygy sebäplidir. 147. Aýatlarymyzy we ahyrýete gowuşmagy ýalan diýýänleriň amallary puç boş bolandyr. Olar diňe edýänleriniň jezasyny çekerler. 148. Musanyň kowmy onuň (Tura gitmeginiň) yzyndan şaý-seplerinden, köp möleme sesi bolan bir göläniň heýkelinden (ylah) edindiler. Onuň özleri bilen gepleşmeýänligini we olara hiçbir ýoly görkezmändigini görmedilermi? (Şu ýagdaýda) ony (ylah) edindiler we zalymlardan boldylar. 149. Israýyl ogullary (edenlerine) ökünip, çyndanam azandyklaryny gören soň, “Eger-de Rabbymyz bize rehimdarlyk edip we bizi bagyşlamasa, hökman zyýana galanlardan bolarys” diýdiler. 150. Musa kowmuna gaharly we gynançly yzyna dolanyp gelende, “Menden soňra yzymdan nähili erbet işler etdiňiz! Rabbyňyzyň buýrugyna garaşman gyssandyňyzmy?” diýdi. (Gaharyndan) ýaňa ýazgylary zyňdy we doganynyň saçyndan tutdy we özüne dogry çekmäne başlady. (Dogany) “Eý ejemiň ogly” diýdi. Kowum meni güýçsiz gördi. Tasdan menäm öldürýärdiler. Senem maňa bulary edip, duşmanlary begendirme! Meni ol zalymlar toplumy bilen deň görme!” 151. (Musa) “Eý Rabbym! Meni we doganymy bagyşla! Bizi öz rehimdalygyňa sal. Sen rehimdarlaryň iň rehimdarysyň” diýdi. 152. Göläni ylah edinenlere hökman (ahyrýetde) Rablaryndan bir gazaba duçar, dünýä durmuşynda bolsa biabraý bolarlar. Ynha biz töhmetçileri şeýle jezalandyrarys. 153. Erbet işleri edip soňam yzyndan toba edenler bilen imanda dowam edenlere şübhe ýokdyr, Rabbyň (toba) edilenden soň elbetde köp bagyşlaýandyr we köp rehimdarlyk edendir. 154. Musanyň gahary ýatyşansoň zyňan ýazgylaryny aldy. Olaryň ýazgysynda Rablary üçin gorkýanlara bir hak ýola salynmagy we rehimdarlyk bardy. 155. Musa, kowmundan, bellän ýerimize gitmek üçin ýetmiş adamy saýlady. Olara sarsgynlyk bolanda özlerinden gitdiler. Musa, “Eý Rabbym! Islesediň olaram, menäm mundan ozal helak ederdiň! Indi aramyzdan birnäçe meýnisizleriň eden günäleri sebäplimi bizi helak etjek? Bu diňe seniň bir synagyňdyr. Onuň bilen isläniňi hak ýoldan çykararsyň, isläniňem hak ýola salarsyň. Sen biziň howandar hossarymyzsyň. Artyk bizi bagyşla we bize haýpyň gelsin. Sen bagyşlaýanlaryň iň haýyrlysysyň” diýdi. 156. “Biziň üçin bu dünýäde hem de ahyrýetde bir ýagşylyk ýaz. Sebäbi biz saňa baran dogry ýola ýöneldik.” Allah şeýle diýdi; “Azabym bara, islänimi şoňa uçradaryn. Rehimdarlygym bolsa ähli zady gurşap alandyr. Ony, maňa garşy gelmekden säginenlere, zekaty berenlere we aýatlarymyza ynananlara ýazaryn.” 157. Olar, ýanlaryndaky Töwratda we Injilde ýazylgy bolan Resula, ol sowatsyz pygambere tabyn bolan ynsanlardyr. Ol, olara ýagşylygy buýurar, olary erbetlikden gorap saklar. Olara oňat we arassa zatlary halal, erbet we hapa zatlary haram kylar. Üstündäki agyr ýükleri we zynjyrlary aýyrar. Oňa iman edenler, oňa sarpa goýanlar, oňa ýardam berenler we oňa indirlen nura (Gurhana) tabyn bolanlar bara, ynha olar halas bolanlardyr. 158. Eý Muhammed! Şeýle diý; “Eý ynsanlar! Şübhesiz men, ýeriň we gökleriň hökmürowanlygy özüne mahsus bolan Allahyň hemmäňize göýberen pygamberidirin. Ondan (Allahdan) başga ylah ýokdyr. Ol (Allah) direlder we öldirer. Onda Allah we Allahyň sözlerine ynanan Resulyna, ümmi pygambere iman edip, oňa tabyn bolsaňyz dogry ýoly taparsyňyz.”159. Musanyň kowmundan (ynsanlary) hak bilen dogry ýolya salan we şonuň bilen adalatly ýaşaýan bir toplum hem bardy. 160. Biz olary on iki taýpa görnüşinde toplumlara aýyrdyk. (Tih sährasynda suwsyzlykdan kösenen) kowmy Musadan suw soranda, biz oňa, “hasany daşa ur” diýip wahyý bilen habar berdik. Hasasyny uranda daşdan on iki çeşme suw çykdy. Her kim özüniň suw işjek ýerini bildi. Üstlerinde buluty hem saýawan etdik. Olara gudrat halwasy we bedene indirdik. “Size ryzyk hökmünde beren zatlarymyzdan oňat we arassa bolanlaryndan iýiň” (diýdik). Olar bize zalymlyk etmediler, ýöne öz nebislerine zalymlyk edýärdiler. 161. Ol wagt özlerine “Şu ýurda ýerleşiň diýilipdi. Şol ýerde isläniňiz ýaly iýiň we Hytta (ýa Rabby bizi bagyşla) diýiň! Şäheriň gapysyndan sarpa bilen egilip giriňde bizem siziň ýalňyşlaryňyzy bagyşlalyň. Ýagşylyk edenlere has köprägini bereris.” 162. Olardan zalymlyk edenler derrew sözi özlerine aýdylyşyndan üýtgetdiler. Bizem zalymlyklaryna garşylyk üstlerine gökden bir azap göýberdik. 163. Eý Muhammed! Olara, deňiz kenaryndaky şäher halkynyň ýagdaýyny sora. Hany olar şenbe güni (gadaganlygyna) garamazdan hetdinden aşýardylar. Dynç alyş güni (şenbe güni) balyklar olara yzygiderli gelýär, dynç güni bolmadyk (beýleki) günlerde bolsa gelenokdylar. Ynha olary ýoldan çykanlygy sebäpli şeýle synag edýärdik. 164. Hany olardan bir toplum, “Siz Allahyň helak etjegi ýa-da gazaply bir azaba sezewar boljak bir kowma näme diýip (boş ýere) öwüt-nesihat berýärsiňiz” diýipdi. Olaram, “Rabbyňyza bir bahana görkezmek we belkide Allaha garşy gelmekden säginerler diýip (öwüt-ündew) berýäris” diýipdiler. 165. Olar özlerine ýatladylany unudan soň, bizem erbetlikden saklamaga çemeleşenleri halas etdik. Zalymlyk edenleri ýoldan çykmaklygy sebäpli gazaply bir azap bilen tutup aldyk. 166. Gadagan edilen zatlardan gaça durmana synanyşman soň, olara “abraýdan gaçan maýmynlar boluň” diýdik. 167. Hany Rabbyň, elbetde kyýamat gününe çenli olara azabyň iň elhenjini görkezjek ynsanlary iberjegini duýdyrypdy. Şübhesiz Rabbyň, elbetde jezany gaty çalt berendir. Şübhesiz Allah köp bagyşlaýandyr we köp rehimdarlyk edendir. 168. Biz olary ýer-ýüzünde parça-parça toplumlara aýyrdyk. Olardan gowy ynsanlaram bardyr. Aralaryndan şeýle bolmaýanlaram bardy. Belkem ýalňyşlaryna ökünerler diýip olary gowylyk we erbetlik bilen synadyk. 169. Diýýärkäk olardan soň yzyndan ýerlerine kitaba (Töwrata) mirasçy bolan (erbet) bir nesil geldi. Şu pany dünýäniň hümmetsiz (malyny) zadyny alar “we (nähilegem bolsa) biz bagyşlanarys” diýýärdiler. Özlerine meňzeş bir zat gelse onam alarlar. Allah hakynda, hakykatdan başga hiç zat aýtmajakdyklary barada olardan kitapda sözi alynmandymy? Onuň içindäkileri okamandyrlarmy? Aslynda Allaha garşy gelmekden säginenler üçin ahyrýet ýurdy has haýyrlydyr. Hiý bir oýlanyp pikirlenmezmisiňiz? 170. Kitaba berk ýapyşanlara we namazy takyk kylanlara bolsa, şübhesiz biz, ýagşylyk etmäge synanyşan (mertebeli ynsanlaryň) sylaglyny zaýa etmeris. 171. Hany dagy, edil saýawan ýaly edip olaryň üstüne galdyryp goýupdykda, olaram üstüne düşer öýtdiler. (Olara) “Size beren kitabymyza berk ýapyşyň we onuň içindäkileri ýadyňyza salyň, Allaha garşy gelmekden säginersiňiz” diýipdik. 172. Hany Rabbyň Adam ogullarynyň döl suwuklygyny alyp, olary özlerine garşy şaýat tutup, “Men siziň Rabbyňyz dälmi” diýipdi. Olaram, “Elbetde şaýat boldyk (Rabbymyzsyň)” diýipdiler. Şeýle etmegimiz kyýamat güni, “Biz mundan bihabardyk” diýmezligiňiz üçindir. 173. “Bizden öň ata-babalarymyz Allaha şärik goşupdyrlar. Biz olardan soň gelen bir nesildiris. Indi hak ýolda bolmadyklaryň eden günä işleri sebäpli bizimi heläk etjek” diýmezligiňiz üçindir. 174. Haka dolansynlar diýip ynha şeýdip aýatlarymyzy aýry-aýratynlykda açyklaýarys. 175. Özlerine aýatlarymyzy berenimizden soňam, olardan aýrylyp şeýtanyň yzyna tirkänini, bu sebäpdenem azanlardan bolan ynsanlaryň habaryny olara düşündir. 176. Islesedik ol aýatlar bilen ony elbetde sarpasyny beýgelderdik. Emma ol dünýä ýapyşyp galdy ve öz höwes arzuwyna tabyn boldy. Onuň ýagdaýy itiň ýagdaýy ýalydyr. Üstüne barsaňam dilini sallap dem alar durar, özbaşyna göýberseňem dilini sallap dem alar durar. Ynha bu aýatlarymyzy ýalanlaýan toplumyň ýagdaýydyr. Häzir olara bu wakalary düşündir de pikir edip oýlansynlar. 177. Aýatlarymyzy ýalan saýyp diňe özlerine zalymlyk eden bir kowmuň ýagdaýy nähili erbetdir! 178. Allah kimi dogry ýola salsa, şoldyr dogry ýoly tapan. Kimilerini hem azdyrsa, ynha olaram zyýana galanlaryň edil özleridir. 179. Kasam bolsun! Biz, jynlardan we ynsanlardan, kalplary bolubam bulara düşünmeýän, gözleri bolubam bular bilen görmeýän, gulaklary bolubam bular bilen eşitmeýän ençemelerini jähennem üçin ýaratdyk. Ynha şular haýwanlar ýaly, hasam beter hat-da mundanam aşakdadyrlar. Ynha bular habarlyka habarsyzlaryň edil özleridir. 180. Iñ gowy atlar (adlar) Allahyñkydyr. Allahyñ ol gowy atlary bilen doga-dileg ediñ we Allahyñ atlary hakynda hakykaty ýoýanlary goýuñ! Olar edenleriniñ jezasyny görerler. 181. Ýaradanlarymyzdan haka ýapyşyp dogry ýoly görkezen we hak bilen adalaty amala aşyran bir toplum bardyr. 182. Aýatlarymyzy ýalanlaýanlara bolsa, biz olary bilmejekleri bir ýerden ýuwaş- ýuwaşdan betbagtçlyga uçradarys. 183. Men olara möhlet bererin. Şübhesiz meniñ duzagym berkdir. 184. Olar pikir etmedilermi (gaty gowy tanaýanlary, özleri bilen bile ýaşan) dostlarynda (pygamberde) dälilikden nam nyşan ýokdyr. Ol diñe aç-açan bir duýdyrýançydyr. 185. Olar göklerdäki we ýerdäki çäksiz hökmürowanlyga we düzgün nyzama, Allahyñ ýaradan ähli zadyna, ajallarynyñ ýakynlaşan bolup biljegine heý bir (seretmedilermi) garamadylarmy? Ýeri mundan soñra artyk haýsy söze ynanarlar?186. Allah kimi azdyrsa, onsoñ ony dogry ýola salyp biläýjek hiç-kim ýokdyr. Allah, olary azanlary ýaly göýberer, näme etjegini bilmän elewräp durarlar. 187. Saña kyýamatyñ haçan boljagyny soraýarlar. Şeýle diý; “Onuñ maglumaty diñe Rabbymyñ gatyndadyr. Ony wagty zamany bolanda diñe Allah ýüze çykarar. Ol gök asmanada we ýere-de agyr gelendir. Ol size diñe duýdansyzlykda geler.” Edil seniñ ondan habaryñ barmyş ýaly saña soraýarlar. Şeýle diý; “Onuñ maglumaty diñe Allahyñ gatyndadyr. Ýöne ynsanlaryñ köpüsi bilmeýärler.” 188. Şeýle diý; “Allah islemedikçe men özüme bir zeper ýetirmäge we bir peýda etmäge güýjim ýokdyr. Eger men gaýyby bilýän bolsadym has köp haýyr işi etmek islärdim we maña erbetlik degmezdi. Men ynanan bir kowum üçin diñe bir duýdyrýançy we bir buşlaýançydyryn.” 189. Allah sizi ýeke-täk nebisden ýaradan we özi bilen rahatlyk tapsyn diýip aýalyny ondan ýaradandyr. Ynsan aýaly bilen bile bolan soñ (jynsy gatnaşyk edensoň) aýaly azajyk agyr aýak bolar (göwreli bolar) we belli bir wagt ony göterer. Ýeñlemäge golaýlaşanda är-aýal, Rablary Allaha, “Eger bize gowy we sagdyn bir çaga berseñ, elbetde şükür edenlerden bolarys” diýip doga-dileg ederler. 190. Ýöne Allah olara gowy we sagdyn bir çaga berende bolsa, Allahyñ özlerine beren çagasy hakynda Allaha şärikler goşarlar. Allah olaryñ şärik goşýan zatlaryndan beýikdir (belentdir). 191. Hiç zady ýaratmaýan, özleri ýaradylan zatlary, Allaha şärikmi goşýarlar? 192. Aslynda olaryñ (edinen ylahlary), olara-da ýardam berip bilmezler, özlerine-de ýardam berip bilmezler. 193. Olary dogry ýola çagyrsañyz size tabyn bolmazlar. Olary çagyrsañyzam, çagyrmasaňyz hem siziñ üçin birdir (netije alyp bilmersiňiz). 194. Allahy goýup çokunýanlaryñyzyñ ählisi siziñ ýaly (ýaradylan) gullardyr. Eger-de siz dogry sözleýänlerden bolsañyz, hany derrew olary çagyryñda size jogap bersinler. (doga dilegiñize gowuşdyrsyn). 195. Olaryñ ýöräp biljek aýaklarymy bar? Ýa-da tutar ýaly ellerimi bar ýa-da görjek gözlerimi bar? Ýa-da eşitjek gulaklarymy bar? Şeýle diý; “Hany çagyryñ şärikleriñizi, soñam maña duzak gurañ-da maña göz açdyrmañ bakaly!” 196. Sebäbi meniñ jogapkär howandarym kitaby (Gurhany) indiren Allahdyr. Allah bütin salyhlara howandarlyk eder. 197. Allahdan başga çokunýanlaryñyz bolsa, size ýardam bermäge güýçleri ýetmez. Olar özlerine-de ýardam berip bilmezler. 198. Eger-de olary dogry ýola çagyrsañyz eşitmezler. Sen olaryñ saña seredenlerini görersiñ, aslynda olar görmezler. 199. Sen bagyşlanýan ýoly saýla, ýagşylygy buýur, nadanlardan ýüzüñi sow. 200. Eger şeýtandan seni bir öjükdirme dürtäýse derrew Allaha sygyn. Şübhesiz Allah hakykaty bilen eşidendir we hakykaty bilen bilendir. 201. Şübhe ýokdyr Allaha garşy gelmekden säginenler, özlerine şeýtandan bir was-wasy bolan wagty, oñatça oýlanarlar (derrew Allahy ýadyna salarlar) soñam derrew gözlerini açarlar. 202. Şeýtanlara dogan bolanlar bolsa, şeýtanlar olary azmaklygyñ içine çekerler soñam mundan hiç yza gaýtmazlar. 203. Eý Muhammed! Olara (isleýişleri ýaly) bir aýat getirmedik wagtyñ (kemsidip) şeyle; “Onam bir ýerlerden toplap jemlesediñ” diýerler. Şeýle diý; “Men diñe Rabbymdan maña wahyý bilen habar berlene tabyn bolýaryn. Bu (Gurhan aýatlary) Rabbyñyzdan gelen köñül gözlerini aýdyñlatan nurlardyr. Iman etjek bir toplum üçin bir hak ýoluñ çeşmesi we rahmetdir.” 204. Gurhan okalan wagty oña gulak asyp diñläñ we dymyp otyryñ da size rehimdarlyk edilsin. 205. Rabbyñy, (ýürekden) içiñden gorkup, ýalbaryp we sesli bolmadyk bir ses bilen ertir-agşam zikir et we habarlyka habarsyz bolanlardan bolma! 206. Şübhesiz Rabbyñ gatyndaky perişdeler, Oňa (Allaha) ybadat etmekden ulumsylyk etmezler. Allahy ýatlap tesbih (öwerler) ederler we dine Oňa (Allaha) sejde ederler.(sejde)