ENAM SÜRESI
Ayet Sayısı 165
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذ۪ي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَۜ ثُمَّ الَّذ۪ينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ ﴿1﴾ هُوَ الَّذ۪ي خَلَقَكُمْ مِنْ ط۪ينٍ ثُمَّ قَضٰٓى اَجَلًاۜ وَاَجَلٌ مُسَمًّى عِنْدَهُ ثُمَّ اَنْتُمْ تَمْتَرُونَ ﴿2﴾ وَهُوَ اللّٰهُ فِي السَّمٰوَاتِ وَفِي الْاَرْضِۜ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ﴿3﴾ وَمَا تَأْت۪يهِمْ مِنْ اٰيَةٍ مِنْ اٰيَاتِ رَبِّهِمْ اِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِض۪ينَ ﴿4﴾ فَقَدْ كَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جَٓاءَهُمْۜ فَسَوْفَ يَأْت۪يهِمْ اَنْبٰٓؤُ۬ا مَا كَانُوا بِه۪ يَسْتَهْزِؤُ۫نَ ﴿5﴾ اَلَمْ يَرَوْا كَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْاَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَكُمْ وَاَرْسَلْنَا السَّمَٓاءَ عَلَيْهِمْ مِدْرَارًاۖ وَجَعَلْنَا الْاَنْهَارَ تَجْر۪ي مِنْ تَحْتِهِمْ فَاَهْلَكْنَاهُمْ بِذُنُوبِهِمْ وَاَنْشَأْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْنًا اٰخَر۪ينَ ﴿6﴾ وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَابًا ف۪ي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِاَيْد۪يهِمْ لَقَالَ الَّذ۪ينَ كَفَرُٓوا اِنْ هٰذَٓا اِلَّا سِحْرٌ مُب۪ينٌ ﴿7﴾ وَقَالُوا لَوْلَٓا اُنْزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌۜ وَلَوْ اَنْزَلْنَا مَلَكًا لَقُضِيَ الْاَمْرُ ثُمَّ لَا يُنْظَرُونَ ﴿8﴾ وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَجَعَلْنَاهُ رَجُلًا وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِمْ مَا يَلْبِسُونَ ﴿9﴾ وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِنْ قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذ۪ينَ سَخِرُوا مِنْهُمْ مَا كَانُوا بِه۪ يَسْتَهْزِؤُ۫نَ۟ ﴿10﴾ قُلْ س۪يرُوا فِي الْاَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّب۪ينَ ﴿11﴾ قُلْ لِمَنْ مَا فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ قُلْ لِلّٰهِۜ كَتَبَ عَلٰى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَۜ لَيَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰى يَوْمِ الْقِيٰمَةِ لَا رَيْبَ ف۪يهِۜ اَلَّذ۪ينَ خَسِرُٓوا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿12﴾ وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي الَّيْلِ وَالنَّهَارِۜ وَهُوَ السَّم۪يعُ الْعَل۪يمُ ﴿13﴾ قُلْ اَغَيْرَ اللّٰهِ اَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلَا يُطْعَمُۜ قُلْ اِنّ۪ٓي اُمِرْتُ اَنْ اَكُونَ اَوَّلَ مَنْ اَسْلَمَ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ ﴿14﴾ قُلْ اِنّ۪ٓي اَخَافُ اِنْ عَصَيْتُ رَبّ۪ي عَذَابَ يَوْمٍ عَظ۪يمٍ ﴿15﴾ مَنْ يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُۜ وَذٰلِكَ الْفَوْزُ الْمُب۪ينُ ﴿16﴾ وَاِنْ يَمْسَسْكَ اللّٰهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُٓ اِلَّا هُوَۜ وَاِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ قَد۪يرٌ ﴿17﴾ وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِه۪ۜ وَهُوَ الْحَك۪يمُ الْخَب۪يرُ ﴿18﴾ قُلْ اَيُّ شَيْءٍ اَكْبَرُ شَهَادَةًۜ قُلِ اللّٰهُ شَه۪يدٌ بَيْن۪ي وَبَيْنَكُمْ وَاُو۫حِيَ اِلَيَّ هٰذَا الْقُرْاٰنُ لِاُنْذِرَكُمْ بِه۪ وَمَنْ بَلَغَۜ اَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ اَنَّ مَعَ اللّٰهِ اٰلِهَةً اُخْرٰىۜ قُلْ لَٓا اَشْهَدُۚ قُلْ اِنَّمَا هُوَ اِلٰهٌ وَاحِدٌ وَاِنَّن۪ي بَر۪ٓيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَۢ ﴿19﴾ اَلَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ اَبْنَٓاءَهُمْۢ اَلَّذ۪ينَ خَسِرُٓوا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ۟ ﴿20﴾ وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰيَاتِه۪ۜ اِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ ﴿21﴾ وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَم۪يعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذ۪ينَ اَشْرَكُٓوا اَيْنَ شُرَكَٓاؤُ۬كُمُ الَّذ۪ينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ ﴿22﴾ ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ اِلَّٓا اَنْ قَالُوا وَاللّٰهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِك۪ينَ ﴿23﴾ اُنْظُرْ كَيْفَ كَذَبُوا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَفْتَرُونَ ﴿24﴾ وَمِنْهُمْ مَنْ يَسْتَمِعُ اِلَيْكَۚ وَجَعَلْنَا عَلٰى قُلُوبِهِمْ اَكِنَّةً اَنْ يَفْقَهُوهُ وَف۪ٓي اٰذَانِهِمْ وَقْرًاۜ وَاِنْ يَرَوْا كُلَّ اٰيَةٍ لَا يُؤْمِنُوا بِهَاۜ حَتّٰٓى اِذَا جَٓاؤُ۫كَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذ۪ينَ كَفَرُٓوا اِنْ هٰذَٓا اِلَّٓا اَسَاط۪يرُ الْاَوَّل۪ينَ ﴿25﴾ وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْـَٔوْنَ عَنْهُۚ وَاِنْ يُهْلِكُونَ اِلَّٓا اَنْفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ ﴿26﴾ وَلَوْ تَرٰٓى اِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِاٰيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِن۪ينَ ﴿27﴾ بَلْ بَدَا لَهُمْ مَا كَانُوا يُخْفُونَ مِنْ قَبْلُۜ وَلَوْ رُدُّوا لَعَادُوا لِمَا نُهُوا عَنْهُ وَاِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ ﴿28﴾ وَقَالُٓوا اِنْ هِيَ اِلَّا حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوث۪ينَ ﴿29﴾ وَلَوْ تَرٰٓى اِذْ وُقِفُوا عَلٰى رَبِّهِمْۜ قَالَ اَلَيْسَ هٰذَا بِالْحَقِّۜ قَالُوا بَلٰى وَرَبِّنَاۜ قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ۟ ﴿30﴾ قَدْ خَسِرَ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِلِقَٓاءِ اللّٰهِۜ حَتّٰٓى اِذَا جَٓاءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوا يَا حَسْرَتَنَا عَلٰى مَا فَرَّطْنَا ف۪يهَاۙ وَهُمْ يَحْمِلُونَ اَوْزَارَهُمْ عَلٰى ظُهُورِهِمْۜ اَلَا سَٓاءَ مَا يَزِرُونَ ﴿31﴾ وَمَا الْحَيٰوةُ الدُّنْيَٓا اِلَّا لَعِبٌ وَلَهْوٌۜ وَلَلدَّارُ الْاٰخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذ۪ينَ يَتَّقُونَۜ اَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿32﴾ قَدْ نَعْلَمُ اِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذ۪ي يَقُولُونَ فَاِنَّهُمْ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلٰكِنَّ الظَّالِم۪ينَ بِاٰيَاتِ اللّٰهِ يَجْحَدُونَ﴿33﴾ وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلٰى مَا كُذِّبُوا وَاُو۫ذُوا حَتّٰٓى اَتٰيهُمْ نَصْرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللّٰهِۚ وَلَقَدْ جَٓاءَكَ مِنْ نَبَا۬ئِ الْمُرْسَل۪ينَ ﴿34﴾ وَاِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ اِعْرَاضُهُمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الْاَرْضِ اَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَٓاءِ فَتَأْتِيَهُمْ بِاٰيَةٍۜ وَلَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدٰى فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِل۪ينَ ﴿35﴾ اِنَّمَا يَسْتَج۪يبُ الَّذ۪ينَ يَسْمَعُونَۜ وَالْمَوْتٰى يَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ ثُمَّ اِلَيْهِ يُرْجَعُونَ ﴿36﴾ وَقَالُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ اٰيَةٌ مِنْ رَبِّه۪ۜ قُلْ اِنَّ اللّٰهَ قَادِرٌ عَلٰٓى اَنْ يُنَزِّلَ اٰيَةً وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ ﴿37﴾ وَمَا مِنْ دَٓابَّةٍ فِي الْاَرْضِ وَلَا طَٓائِرٍ يَط۪يرُ بِجَنَاحَيْهِ اِلَّٓا اُمَمٌ اَمْثَالُكُمْۜ مَا فَرَّطْنَا فِي الْكِتَابِ مِنْ شَيْءٍ ثُمَّ اِلٰى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ ﴿38﴾ وَالَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِۜ مَنْ يَشَاِ اللّٰهُ يُضْلِلْهُۜ وَمَنْ يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍ ﴿39﴾ قُلْ اَرَاَيْتَكُمْ اِنْ اَتٰيكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ اَوْ اَتَتْكُمُ السَّاعَةُ اَغَيْرَ اللّٰهِ تَدْعُونَۚ اِنْ كُنْتُمْ صَادِق۪ينَ ﴿40﴾ بَلْ اِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ اِلَيْهِ اِنْ شَٓاءَ وَتَنْسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ۟ ﴿41﴾ وَلَقَدْ اَرْسَلْنَٓا اِلٰٓى اُمَمٍ مِنْ قَبْلِكَ فَاَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَٓاءِ وَالضَّرَّٓاءِ لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ ﴿42﴾ فَلَوْلَٓا اِذْ جَٓاءَهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُوا وَلٰكِنْ قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿43﴾ فَلَمَّا نَسُوا مَا ذُكِّرُوا بِه۪ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ اَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍۜ حَتّٰٓى اِذَا فَرِحُوا بِمَٓا اُو۫تُٓوا اَخَذْنَاهُمْ بَغْتَةً فَاِذَا هُمْ مُبْلِسُونَ ﴿44﴾ فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذ۪ينَ ظَلَمُواۜ وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَ ﴿45﴾ قُلْ اَرَاَيْتُمْ اِنْ اَخَذَ اللّٰهُ سَمْعَكُمْ وَاَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلٰى قُلُوبِكُمْ مَنْ اِلٰهٌ غَيْرُ اللّٰهِ يَأْت۪يكُمْ بِهِۜ اُنْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْاٰيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ ﴿46﴾ قُلْ اَرَاَيْتَكُمْ اِنْ اَتٰيكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ بَغْتَةً اَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ اِلَّا الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ ﴿47﴾ وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَل۪ينَ اِلَّا مُبَشِّر۪ينَ وَمُنْذِر۪ينَۚ فَمَنْ اٰمَنَ وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ﴿48﴾ وَالَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ ﴿49﴾ قُلْ لَٓا اَقُولُ لَكُمْ عِنْد۪ي خَزَٓائِنُ اللّٰهِ وَلَٓا اَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلَٓا اَقُولُ لَكُمْ اِنّ۪ي مَلَكٌۚ اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا يُوحٰٓى اِلَيَّۜ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْاَعْمٰى وَالْبَص۪يرُۜ اَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ۟ ﴿50﴾ وَاَنْذِرْ بِهِ الَّذ۪ينَ يَخَافُونَ اَنْ يُحْشَرُٓوا اِلٰى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِه۪ وَلِيٌّ وَلَا شَف۪يعٌ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿51﴾ وَلَا تَطْرُدِ الَّذ۪ينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدٰوةِ وَالْعَشِيِّ يُر۪يدُونَ وَجْهَهُۜ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِنْ شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِم۪ينَ ﴿52﴾ وَكَذٰلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِيَقُولُٓوا اَهٰٓؤُ۬لَٓاءِ مَنَّ اللّٰهُ عَلَيْهِمْ مِنْ بَيْنِنَاۜ اَلَيْسَ اللّٰهُ بِاَعْلَمَ بِالشَّاكِر۪ينَ ﴿53﴾ وَاِذَا جَٓاءَكَ الَّذ۪ينَ يُؤْمِنُونَ بِاٰيَاتِنَا فَقُلْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلٰى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَۙ اَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُٓوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِه۪ وَاَصْلَحَ فَاَنَّهُ غَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿54﴾ وَكَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰيَاتِ وَلِتَسْتَب۪ينَ سَب۪يلُ الْمُجْرِم۪ينَ۟ ﴿55﴾ قُلْ اِنّ۪ي نُه۪يتُ اَنْ اَعْبُدَ الَّذ۪ينَ تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّٰهِۜ قُلْ لَٓا اَتَّبِعُ اَهْوَٓاءَكُمْۙ قَدْ ضَلَلْتُ اِذًا وَمَٓا اَنَا۬ مِنَ الْمُهْتَد۪ينَ ﴿56﴾ قُلْ اِنّ۪ي عَلٰى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبّ۪ي وَكَذَّبْتُمْ بِه۪ۜ مَا عِنْد۪ي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِه۪ۜ اِنِ الْحُكْمُ اِلَّا لِلّٰهِۜ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِل۪ينَ﴿57﴾ قُلْ لَوْ اَنَّ عِنْد۪ي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِه۪ لَقُضِيَ الْاَمْرُ بَيْن۪ي وَبَيْنَكُمْۜ وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِالظَّالِم۪ينَ ﴿58﴾ وَعِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لَا يَعْلَمُهَٓا اِلَّا هُوَۜ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِۜ وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ اِلَّا يَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ ف۪ي ظُلُمَاتِ الْاَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا يَابِسٍ اِلَّا ف۪ي كِتَابٍ مُب۪ينٍ ﴿59﴾ وَهُوَ الَّذ۪ي يَتَوَفّٰيكُمْ بِالَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ ف۪يهِ لِيُقْضٰٓى اَجَلٌ مُسَمًّىۚ ثُمَّ اِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ۟ ﴿60﴾ وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِه۪ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةًۜ حَتّٰٓى اِذَا جَٓاءَ اَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا يُفَرِّطُونَ ﴿61﴾ ثُمَّ رُدُّٓوا اِلَى اللّٰهِ مَوْلٰيهُمُ الْحَقِّۜ اَلَا لَهُ الْحُكْمُ وَهُوَ اَسْرَعُ الْحَاسِب۪ينَ ﴿62﴾ قُلْ مَنْ يُنَجّ۪يكُمْ مِنْ ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعًا وَخُفْيَةًۚ لَئِنْ اَنْجٰينَا مِنْ هٰذِه۪ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِر۪ينَ ﴿63﴾ قُلِ اللّٰهُ يُنَجّ۪يكُمْ مِنْهَا وَمِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ اَنْتُمْ تُشْرِكُونَ ﴿64﴾ قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلٰٓى اَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِكُمْ اَوْ مِنْ تَحْتِ اَرْجُلِكُمْ اَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذ۪يقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍۜ اُنْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْاٰيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ ﴿65﴾ وَكَذَّبَ بِه۪ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّۜ قُلْ لَسْتُ عَلَيْكُمْ بِوَك۪يلٍۜ ﴿66﴾ لِكُلِّ نَبَاٍ مُسْتَقَرٌّۘ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ ﴿67﴾ وَاِذَا رَاَيْتَ الَّذ۪ينَ يَخُوضُونَ ف۪ٓي اٰيَاتِنَا فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتّٰى يَخُوضُوا ف۪ي حَد۪يثٍ غَيْرِه۪ۜ وَاِمَّا يُنْسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرٰى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِم۪ينَ ﴿68﴾ وَمَا عَلَى الَّذ۪ينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِنْ شَيْءٍ وَلٰكِنْ ذِكْرٰى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿69﴾ وَذَرِ الَّذ۪ينَ اتَّخَذُوا د۪ينَهُمْ لَعِبًا وَلَهْوًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا وَذَكِّرْ بِه۪ٓ اَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْۗ لَيْسَ لَهَا مِنْ دُونِ اللّٰهِ وَلِيٌّ وَلَا شَف۪يعٌۚ وَاِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَا يُؤْخَذْ مِنْهَاۜ اُو۬لٰٓئِكَ الَّذ۪ينَ اُبْسِلُوا بِمَا كَسَبُواۚ لَهُمْ شَرَابٌ مِنْ حَم۪يمٍ وَعَذَابٌ اَل۪يمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ۟ ﴿70﴾ قُلْ اَنَدْعُوا مِنْ دُونِ اللّٰهِ مَا لَا يَنْفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلٰٓى اَعْقَابِنَا بَعْدَ اِذْ هَدٰينَا اللّٰهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاط۪ينُ فِي الْاَرْضِ حَيْرَانَۖ لَهُٓ اَصْحَابٌ يَدْعُونَهُٓ اِلَى الْهُدَى ائْتِنَاۜ قُلْ اِنَّ هُدَى اللّٰهِ هُوَ الْهُدٰىۜ وَاُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ ﴿71﴾ وَاَنْ اَق۪يمُوا الصَّلٰوةَ وَاتَّقُوهُۜ وَهُوَ الَّذ۪ٓي اِلَيْهِ تُحْشَرُونَ ﴿72﴾ وَهُوَ الَّذ۪ي خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّۜ وَيَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُۜ قَوْلُهُ الْحَقُّۜ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِۜ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِۜ وَهُوَ الْحَك۪يمُ الْخَب۪يرُ ﴿73﴾ وَاِذْ قَالَ اِبْرٰه۪يمُ لِاَب۪يهِ اٰزَرَ اَتَتَّخِذُ اَصْنَامًا اٰلِهَةًۚ اِنّ۪ٓي اَرٰيكَ وَقَوْمَكَ ف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ ﴿74﴾ وَكَذٰلِكَ نُر۪ٓي اِبْرٰه۪يمَ مَلَكُوتَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِن۪ينَ ﴿75﴾ فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ الَّيْلُ رَاٰ كَوْكَبًاۚ قَالَ هٰذَا رَبّ۪يۚ فَلَمَّٓا اَفَلَ قَالَ لَٓا اُحِبُّ الْاٰفِل۪ينَ ﴿76﴾ فَلَمَّا رَاَ الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هٰذَا رَبّ۪يۚ فَلَمَّٓا اَفَلَ قَالَ لَئِنْ لَمْ يَهْدِن۪ي رَبّ۪ي لَاَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّٓالّ۪ينَ ﴿77﴾ فَلَمَّا رَاَ الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هٰذَا رَبّ۪ي هٰذَٓا اَكْبَرُۚ فَلَمَّٓا اَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ اِنّ۪ي بَر۪ٓيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ ﴿78﴾ اِنّ۪ي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذ۪ي فَطَرَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ حَن۪يفًا وَمَٓا اَنَا۬ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَۚ ﴿79﴾ وَحَٓاجَّهُ قَوْمُهُۜ قَالَ اَتُحَٓاجُّٓونّ۪ي فِي اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰينِۜ وَلَٓا اَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِه۪ٓ اِلَّٓا اَنْ يَشَٓاءَ رَبّ۪ي شَيْـًٔاۜ وَسِعَ رَبّ۪ي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًاۜ اَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ﴿80﴾ وَكَيْفَ اَخَافُ مَٓا اَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُونَ اَنَّكُمْ اَشْرَكْتُمْ بِاللّٰهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِه۪ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًاۜ فَاَيُّ الْفَر۪يقَيْنِ اَحَقُّ بِالْاَمْنِۚ اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَۢ ﴿81﴾ اَلَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَلَمْ يَلْبِسُٓوا ا۪يمَانَهُمْ بِظُلْمٍ اُو۬لٰٓئِكَ لَهُمُ الْاَمْنُ وَهُمْ مُهْتَدُونَ۟ ﴿82﴾ وَتِلْكَ حُجَّتُنَٓا اٰتَيْنَاهَٓا اِبْرٰه۪يمَ عَلٰى قَوْمِه۪ۜ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَنْ نَشَٓاءُۜ اِنَّ رَبَّكَ حَك۪يمٌ عَل۪يمٌ ﴿83﴾ وَوَهَبْنَا لَهُٓ اِسْحٰقَ وَيَعْقُوبَۜ كُلًّا هَدَيْنَاۚ وَنُوحًا هَدَيْنَا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّيَّتِه۪ دَاوُ۫دَ وَسُلَيْمٰنَ وَاَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسٰى وَهٰرُونَۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِن۪ينَۙ ﴿84﴾ وَزَكَرِيَّا وَيَحْيٰى وَع۪يسٰى وَاِلْيَاسَۜ كُلٌّ مِنَ الصَّالِح۪ينَۙ ﴿85﴾ وَاِسْمٰع۪يلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًاۜ وَكُلًّا فَضَّلْنَا عَلَى الْعَالَم۪ينَۙ ﴿86﴾ وَمِنْ اٰبَٓائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَاِخْوَانِهِمْۚ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍ ﴿87﴾ ذٰلِكَ هُدَى اللّٰهِ يَهْد۪ي بِه۪ مَنْ يَشَٓاءُ مِنْ عِبَادِه۪ۜ وَلَوْ اَشْرَكُوا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿88﴾ اُو۬لٰٓئِكَ الَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَۚ فَاِنْ يَكْفُرْ بِهَا هٰٓؤُ۬لَٓاءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَيْسُوا بِهَا بِكَافِر۪ينَ ﴿89﴾ اُو۬لٰٓئِكَ الَّذ۪ينَ هَدَى اللّٰهُ فَبِهُدٰيهُمُ اقْتَدِهْۜ قُلْ لَٓا اَسْـَٔلُكُمْ عَلَيْهِ اَجْرًاۜ اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٰى لِلْعَالَم۪ينَ۟ ﴿90﴾ وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِه۪ٓ اِذْ قَالُوا مَٓا اَنْزَلَ اللّٰهُ عَلٰى بَشَرٍ مِنْ شَيْءٍۜ قُلْ مَنْ اَنْزَلَ الْكِتَابَ الَّذ۪ي جَٓاءَ بِه۪ مُوسٰى نُورًا وَهُدًى لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاط۪يسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَث۪يرًاۚ وَعُلِّمْتُمْ مَا لَمْ تَعْلَمُٓوا اَنْتُمْ وَلَٓا اٰبَٓاؤُ۬كُمْۜ قُلِ اللّٰهُۙ ثُمَّ ذَرْهُمْ ف۪ي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ ﴿91﴾ وَهٰذَا كِتَابٌ اَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُصَدِّقُ الَّذ۪ي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰى وَمَنْ حَوْلَهَاۜ وَالَّذ۪ينَ يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِه۪ وَهُمْ عَلٰى صَلَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ ﴿92﴾ وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ قَالَ اُو۫حِيَ اِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ اِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَنْ قَالَ سَاُنْزِلُ مِثْلَ مَٓا اَنْزَلَ اللّٰهُۜ وَلَوْ تَرٰٓى اِذِ الظَّالِمُونَ ف۪ي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلٰٓئِكَةُ بَاسِطُٓوا اَيْد۪يهِمْۚ اَخْرِجُٓوا اَنْفُسَكُمْۜ اَلْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّٰهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ اٰيَاتِه۪ تَسْتَكْبِرُونَ ﴿93﴾ وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادٰى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُمْ مَا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَٓاءَ ظُهُورِكُمْۚ وَمَا نَرٰى مَعَكُمْ شُفَعَٓاءَكُمُ الَّذ۪ينَ زَعَمْتُمْ اَنَّهُمْ ف۪يكُمْ شُرَكٰٓؤُ۬اۜ لَقَدْ تَقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَا كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ۟ ﴿94﴾ اِنَّ اللّٰهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوٰىۜ يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّۜ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ فَاَنّٰى تُؤْفَكُونَ ﴿95﴾ فَالِقُ الْاِصْبَاحِۚ وَجَعَلَ الَّيْلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًاۜ ذٰلِكَ تَقْد۪يرُ الْعَز۪يزِ الْعَل۪يمِ ﴿96﴾ وَهُوَ الَّذ۪ي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُوا بِهَا ف۪ي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِۜ قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿97﴾ وَهُوَ الَّذ۪ٓي اَنْشَاَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌۜ قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ ﴿98﴾ وَهُوَ الَّذ۪ٓي اَنْزَلَ مِنَ السَّمَٓاءِ مَٓاءًۚ فَاَخْرَجْنَا بِه۪ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَاَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُتَرَاكِبًاۚ وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِنْ اَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍۜ اُنْظُرُٓوا اِلٰى ثَمَرِه۪ٓ اِذَٓا اَثْمَرَ وَيَنْعِه۪ۜ اِنَّ ف۪ي ذٰلِكُمْ لَاٰيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿99﴾ وَجَعَلُوا لِلّٰهِ شُرَكَٓاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوا لَهُ بَن۪ينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍۜ سُبْحَانَهُ وَتَعَالٰى عَمَّا يَصِفُونَ۟ ﴿100﴾ بَد۪يعُ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ اَنّٰى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُنْ لَهُ صَاحِبَةٌۜ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَل۪يمٌ ﴿101﴾ ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُۚ وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَيْءٍ وَك۪يلٌ ﴿102﴾ لَا تُدْرِكُهُ الْاَبْصَارُۘ وَهُوَ يُدْرِكُ الْاَبْصَارَۚ وَهُوَ اللَّط۪يفُ الْخَب۪يرُ ﴿103﴾ قَدْ جَٓاءَكُمْ بَصَٓائِرُ مِنْ رَبِّكُمْۚ فَمَنْ اَبْصَرَ فَلِنَفْسِه۪ۚ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَاۜ وَمَٓا اَنَا۬ عَلَيْكُمْ بِحَف۪يظٍ ﴿104﴾ وَكَذٰلِكَ نُصَرِّفُ الْاٰيَاتِ وَلِيَقُولُوا دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿105﴾ اِتَّبِعْ مَٓا اُو۫حِيَ اِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَۚ لَٓا اِلٰهَ اِلَّا هُوَۚ وَاَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِك۪ينَ ﴿106﴾ وَلَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ مَٓا اَشْرَكُواۜ وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَف۪يظًاۚ وَمَٓا اَنْتَ عَلَيْهِمْ بِوَك۪يلٍ ﴿107﴾ وَلَا تَسُبُّوا الَّذ۪ينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللّٰهِ فَيَسُبُّوا اللّٰهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍۜ كَذٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ اُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ اِلٰى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿108﴾ وَاَقْسَمُوا بِاللّٰهِ جَهْدَ اَيْمَانِهِمْ لَئِنْ جَٓاءَتْهُمْ اٰيَةٌ لَيُؤْمِنُنَّ بِهَاۜ قُلْ اِنَّمَا الْاٰيَاتُ عِنْدَ اللّٰهِ وَمَا يُشْعِرُكُمْۙ اَنَّهَٓا اِذَا جَٓاءَتْ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿109﴾ وَنُقَلِّبُ اَفْـِٔدَتَهُمْ وَاَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤْمِنُوا بِه۪ٓ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَنَذَرُهُمْ ف۪ي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ۟ ﴿110﴾ وَلَوْ اَنَّنَا نَزَّلْنَٓا اِلَيْهِمُ الْمَلٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتٰى وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْءٍ قُبُلًا مَا كَانُوا لِيُؤْمِنُٓوا اِلَّٓا اَنْ يَشَٓاءَ اللّٰهُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ ﴿111﴾ وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاط۪ينَ الْاِنْسِ وَالْجِنِّ يُوح۪ي بَعْضُهُمْ اِلٰى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًاۜ وَلَوْ شَٓاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ ﴿112﴾ وَلِتَصْغٰٓى اِلَيْهِ اَفْـِٔدَةُ الَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَلِيَقْتَرِفُوا مَا هُمْ مُقْتَرِفُونَ ﴿113﴾ اَفَغَيْرَ اللّٰهِ اَبْتَغ۪ي حَكَمًا وَهُوَ الَّذ۪ٓي اَنْزَلَ اِلَيْكُمُ الْكِتَابَ مُفَصَّلًاۜ وَالَّذ۪ينَ اٰتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْلَمُونَ اَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِنْ رَبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَر۪ينَ ﴿114﴾ وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلًاۜ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِه۪ۚ وَهُوَ السَّم۪يعُ الْعَل۪يمُ ﴿115﴾ وَاِنْ تُطِعْ اَكْثَرَ مَنْ فِي الْاَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَب۪يلِ اللّٰهِۜ اِنْ يَتَّبِعُونَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ هُمْ اِلَّا يَخْرُصُونَ ﴿116﴾ اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ مَنْ يَضِلُّ عَنْ سَب۪يلِه۪ۚ وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَد۪ينَ ﴿117﴾ فَكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَيْهِ اِنْ كُنْتُمْ بِاٰيَاتِه۪ مُؤْمِن۪ينَ ﴿118﴾ وَمَا لَكُمْ اَلَّا تَأْكُلُوا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَيْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُمْ مَا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ اِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ اِلَيْهِۜ وَاِنَّ كَث۪يرًا لَيُضِلُّونَ بِاَهْوَٓائِهِمْ بِغَيْرِ عِلْمٍۜ اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُعْتَد۪ينَ ﴿119﴾ وَذَرُوا ظَاهِرَ الْاِثْمِ وَبَاطِنَهُۜ اِنَّ الَّذ۪ينَ يَكْسِبُونَ الْاِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوا يَقْتَرِفُونَ ﴿120﴾ وَلَا تَأْكُلُوا مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللّٰهِ عَلَيْهِ وَاِنَّهُ لَفِسْقٌۜ وَاِنَّ الشَّيَاط۪ينَ لَيُوحُونَ اِلٰٓى اَوْلِيَٓائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْۚ وَاِنْ اَطَعْتُمُوهُمْ اِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ۟ ﴿121﴾ اَوَمَنْ كَانَ مَيْتًا فَاَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْش۪ي بِه۪ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِنْهَاۜ كَذٰلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِر۪ينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿122﴾ وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا ف۪ي كُلِّ قَرْيَةٍ اَكَابِرَ مُجْرِم۪يهَا لِيَمْكُرُوا ف۪يهَاۜ وَمَا يَمْكُرُونَ اِلَّا بِاَنْفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ ﴿123﴾ وَاِذَا جَٓاءَتْهُمْ اٰيَةٌ قَالُوا لَنْ نُؤْمِنَ حَتّٰى نُؤْتٰى مِثْلَ مَٓا اُو۫تِيَ رُسُلُ اللّٰهِۜ اَللّٰهُ اَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُۜ سَيُص۪يبُ الَّذ۪ينَ اَجْرَمُوا صَغَارٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعَذَابٌ شَد۪يدٌ بِمَا كَانُوا يَمْكُرُونَ ﴿124﴾ فَمَنْ يُرِدِ اللّٰهُ اَنْ يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلْاِسْلَامِۚ وَمَنْ يُرِدْ اَنْ يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَاَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَٓاءِۜ كَذٰلِكَ يَجْعَلُ اللّٰهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ ﴿125﴾ وَهٰذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَق۪يمًاۜ قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰيَاتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ ﴿126﴾ لَهُمْ دَارُ السَّلَامِ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِيُّهُمْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿127﴾ وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَم۪يعًاۚ يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْاِنْسِۚ وَقَالَ اَوْلِيَٓاؤُ۬هُمْ مِنَ الْاِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَٓا اَجَلَنَا الَّذ۪ٓي اَجَّلْتَ لَنَاۜ قَالَ النَّارُ مَثْوٰيكُمْ خَالِد۪ينَ ف۪يهَٓا اِلَّا مَا شَٓاءَ اللّٰهُۜ اِنَّ رَبَّكَ حَك۪يمٌ عَل۪يمٌ ﴿128﴾ وَكَذٰلِكَ نُوَلّ۪ي بَعْضَ الظَّالِم۪ينَ بَعْضًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ۟ ﴿129﴾ يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ اَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ اٰيَات۪ي وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَٓاءَ يَوْمِكُمْ هٰذَاۜ قَالُوا شَهِدْنَا عَلٰٓى اَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيٰوةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلٰٓى اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوا كَافِر۪ينَ ﴿130﴾ ذٰلِكَ اَنْ لَمْ يَكُنْ رَبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰى بِظُلْمٍ وَاَهْلُهَا غَافِلُونَ ﴿131﴾ وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِمَّا عَمِلُواۜ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ ﴿132﴾ وَرَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِۜ اِنْ يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ مَا يَشَٓاءُ كَمَٓا اَنْشَاَكُمْ مِنْ ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ اٰخَر۪ينَۜ ﴿133﴾ اِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَاٰتٍۙ وَمَٓا اَنْتُمْ بِمُعْجِز۪ينَ﴿134﴾ قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُوا عَلٰى مَكَانَتِكُمْ اِنّ۪ي عَامِلٌۚ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَۙ مَنْ تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدَّارِۜ اِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ ﴿135﴾ وَجَعَلُوا لِلّٰهِ مِمَّا ذَرَاَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْاَنْعَامِ نَص۪يبًا فَقَالُوا هٰذَا لِلّٰهِ بِزَعْمِهِمْ وَهٰذَا لِشُرَكَٓائِنَاۚ فَمَا كَانَ لِشُرَكَٓائِهِمْ فَلَا يَصِلُ اِلَى اللّٰهِۚ وَمَا كَانَ لِلّٰهِ فَهُوَ يَصِلُ اِلٰى شُرَكَٓائِهِمْۜ سَٓاءَ مَا يَحْكُمُونَ ﴿136﴾ وَكَذٰلِكَ زَيَّنَ لِكَث۪يرٍ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ قَتْلَ اَوْلَادِهِمْ شُرَكَٓاؤُ۬هُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُوا عَلَيْهِمْ د۪ينَهُمْۜ وَلَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ ﴿137﴾ وَقَالُوا هٰذِه۪ٓ اَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌۘ لَا يَطْعَمُهَٓا اِلَّا مَنْ نَشَٓاءُ بِزَعْمِهِمْ وَاَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَاَنْعَامٌ لَا يَذْكُرُونَ اسْمَ اللّٰهِ عَلَيْهَا افْتِرَٓاءً عَلَيْهِۜ سَيَجْز۪يهِمْ بِمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ ﴿138﴾ وَقَالُوا مَا ف۪ي بُطُونِ هٰذِهِ الْاَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلٰٓى اَزْوَاجِنَاۚ وَاِنْ يَكُنْ مَيْتَةً فَهُمْ ف۪يهِ شُرَكَٓاءُۜ سَيَجْز۪يهِمْ وَصْفَهُمْۜ اِنَّهُ حَك۪يمٌ عَل۪يمٌ ﴿139﴾ قَدْ خَسِرَ الَّذ۪ينَ قَتَلُٓوا اَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُوا مَا رَزَقَهُمُ اللّٰهُ افْتِرَٓاءً عَلَى اللّٰهِۜ قَدْ ضَلُّوا وَمَا كَانُوا مُهْتَد۪ينَ۟ ﴿140﴾ وَهُوَ الَّذ۪ٓي اَنْشَاَ جَنَّاتٍ مَعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا اُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍۜ كُلُوا مِنْ ثَمَرِه۪ٓ اِذَٓا اَثْمَرَ وَاٰتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِه۪ۘ وَلَا تُسْرِفُواۜ اِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِف۪ينَۙ ﴿141﴾ وَمِنَ الْاَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًاۜ كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِۜ اِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُب۪ينٌۙ ﴿142﴾ ثَمَانِيَةَ اَزْوَاجٍۚ مِنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِۜ قُلْ آٰلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَيَيْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَيَيْنِۜ نَبِّؤُ۫ن۪ي بِعِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صَادِق۪ينَۙ ﴿143﴾ وَمِنَ الْاِبِلِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِۜ قُلْ آٰلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَيَيْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَيَيْنِۜ اَمْ كُنْتُمْ شُهَدَٓاءَ اِذْ وَصّٰيكُمُ اللّٰهُ بِهٰذَاۚ فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰى عَلَى اللّٰهِ كَذِبًا لِيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍۜ اِنَّ اللّٰهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِم۪ينَ۟﴿144﴾ قُلْ لَٓا اَجِدُ ف۪ي مَٓا اُو۫حِيَ اِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلٰى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُٓ اِلَّٓا اَنْ يَكُونَ مَيْتَةً اَوْ دَمًا مَسْفُوحًا اَوْ لَحْمَ خِنْز۪يرٍ فَاِنَّهُ رِجْسٌ اَوْ فِسْقًا اُهِلَّ لِغَيْرِ اللّٰهِ بِه۪ۚ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَاِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿145﴾ وَعَلَى الَّذ۪ينَ هَادُوا حَرَّمْنَا كُلَّ ذ۪ي ظُفُرٍۚ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَٓا اِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَٓا اَوِ الْحَوَايَٓا اَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍۜ ذٰلِكَ جَزَيْنَاهُمْ بِبَغْيِهِمْۘ وَاِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿146﴾ فَاِنْ كَذَّبُوكَ فَقُلْ رَبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍۚ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِم۪ينَ ﴿147﴾ سَيَقُولُ الَّذ۪ينَ اَشْرَكُوا لَوْ شَٓاءَ اللّٰهُ مَٓا اَشْرَكْنَا وَلَٓا اٰبَٓاؤُ۬نَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَيْءٍۜ كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتّٰى ذَاقُوا بَأْسَنَاۜ قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَاۜ اِنْ تَتَّبِعُونَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ اَنْتُمْ اِلَّا تَخْرُصُونَ ﴿148﴾ قُلْ فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُۚ فَلَوْ شَٓاءَ لَهَدٰيكُمْ اَجْمَع۪ينَ ﴿149﴾ قُلْ هَلُمَّ شُهَدَٓاءَكُمُ الَّذ۪ينَ يَشْهَدُونَ اَنَّ اللّٰهَ حَرَّمَ هٰذَاۚ فَاِنْ شَهِدُوا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْۚ وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَٓاءَ الَّذ۪ينَ كَذَّبُوا بِاٰيَاتِنَا وَالَّذ۪ينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْاٰخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ۟ ﴿150﴾ قُلْ تَعَالَوْا اَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ اَلَّا تُشْرِكُوا بِه۪ شَيْـًٔاۜ وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَانًاۚ وَلَا تَقْتُلُٓوا اَوْلَادَكُمْ مِنْ اِمْلَاقٍۜ نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِيَّاهُمْۚ وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَۚ وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّت۪ي حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّۜ ذٰلِكُمْ وَصّٰيكُمْ بِه۪ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿151﴾ وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَت۪يمِ اِلَّا بِالَّت۪ي هِيَ اَحْسَنُ حَتّٰى يَبْلُغَ اَشُدَّهُۚ وَاَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْم۪يزَانَ بِالْقِسْطِۚ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَا وَاِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰىۚ وَبِعَهْدِ اللّٰهِ اَوْفُواۜ ذٰلِكُمْ وَصّٰيكُمْ بِه۪ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَۙ ﴿152﴾ وَاَنَّ هٰذَا صِرَاط۪ي مُسْتَق۪يمًا فَاتَّبِعُوهُۚ وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَب۪يلِه۪ۜ ذٰلِكُمْ وَصّٰيكُمْ بِه۪ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ﴿153﴾ ثُمَّ اٰتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذ۪ٓي اَحْسَنَ وَتَفْص۪يلًا لِكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَعَلَّهُمْ بِلِقَٓاءِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ۟ ﴿154﴾ وَهٰذَا كِتَابٌ اَنْزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَۙ ﴿155﴾ اَنْ تَقُولُٓوا اِنَّمَٓا اُنْزِلَ الْكِتَابُ عَلٰى طَٓائِفَتَيْنِ مِنْ قَبْلِنَاۖ وَاِنْ كُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِل۪ينَۙ ﴿156﴾ اَوْ تَقُولُوا لَوْ اَنَّٓا اُنْزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّٓا اَهْدٰى مِنْهُمْۚ فَقَدْ جَٓاءَكُمْ بَيِّنَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌۚ فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِاٰيَاتِ اللّٰهِ وَصَدَفَ عَنْهَاۜ سَنَجْزِي الَّذ۪ينَ يَصْدِفُونَ عَنْ اٰيَاتِنَا سُٓوءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوا يَصْدِفُونَ ﴿157﴾ هَلْ يَنْظُرُونَ اِلَّٓا اَنْ تَأْتِيَهُمُ الْمَلٰٓئِكَةُ اَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ اَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ اٰيَاتِ رَبِّكَۜ يَوْمَ يَأْت۪ي بَعْضُ اٰيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنْفَعُ نَفْسًا ا۪يمَانُهَا لَمْ تَكُنْ اٰمَنَتْ مِنْ قَبْلُ اَوْ كَسَبَتْ ف۪ٓي ا۪يمَانِهَا خَيْرًاۜ قُلِ انْتَظِرُٓوا اِنَّا مُنْتَظِرُونَ ﴿158﴾ اِنَّ الَّذ۪ينَ فَرَّقُوا د۪ينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَسْتَ مِنْهُمْ ف۪ي شَيْءٍۜ اِنَّمَٓا اَمْرُهُمْ اِلَى اللّٰهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوا يَفْعَلُونَ ﴿159﴾ مَنْ جَٓاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ اَمْثَالِهَاۚ وَمَنْ جَٓاءَ بِالسَّيِّئَةِ فَلَا يُجْزٰٓى اِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ ﴿160﴾ قُلْ اِنَّن۪ي هَدٰين۪ي رَبّ۪ٓي اِلٰى صِرَاطٍ مُسْتَق۪يمٍۚ د۪ينًا قِيَمًا مِلَّةَ اِبْرٰه۪يمَ حَن۪يفًاۚ وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ ﴿161﴾ قُلْ اِنَّ صَلَات۪ي وَنُسُك۪ي وَمَحْيَايَ وَمَمَات۪ي لِلّٰهِ رَبِّ الْعَالَم۪ينَۙ ﴿162﴾ لَا شَر۪يكَ لَهُۚ وَبِذٰلِكَ اُمِرْتُ وَاَنَا۬ اَوَّلُ الْمُسْلِم۪ينَ﴿163﴾ قُلْ اَغَيْرَ اللّٰهِ اَبْغ۪ي رَبًّا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍۜ وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ اِلَّا عَلَيْهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ اُخْرٰىۚ ثُمَّ اِلٰى رَبِّكُمْ مَرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ ف۪يهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿164﴾ وَهُوَ الَّذ۪ي جَعَلَكُمْ خَلَٓائِفَ الْاَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَبْلُوَكُمْ ف۪ي مَٓا اٰتٰيكُمْۜ اِنَّ رَبَّكَ سَر۪يعُ الْعِقَابِۘ وَاِنَّهُ لَغَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿165﴾[سورة الأنعام:: 165-1]
Rahman we Rahym bolan Allahyñ ady bilen
1.Hamd, Gökleri we ýeri ýaradan, garañkylygy we ýagtylygy bar eden Allaha mahsusdyr. Şu ýagdaýdaka inkär edenler başga zatlary Rablaryna deñ saýarlar. 2. Ol şeýle bir Rabbdyr , sizi palçykdan ýaradan, soñam (her biriňize) ajaly berendir. (Kyýamatyñ bolmagy üçin) bellenen bir ajalam onuñ gatyndandyr. Siz bolsa entägem şübhe edýärsiñiz! 3.Aslynda bolsa ol göklerde de, ýerde de Allahdyr. Siziñ aýan edenleriñizem, gizlin saklaýanlaryñyzam biler. Siziñ ýene näme gazanjagyñyzam biler. 4.Eýsem kapyrlar Rablaryndan gelen her aýatdan ýüz öwürendirler. 5.Şeýle de hak (Gurhan) özlerine berlende ony ýalanladylar. Ýöne üstünden gülen zatlarynyñ habarlary özlerine ileride geljekdir. 6.Olardan ozal ençeme nesilleri heläk edenimizi görmedilermi? Ýer-ýüzünde size bermedik mümkinçiligi we häkimiýeti olara beripdik. Olara köp ýagyş ýagdyrypdyk. Topraklaryndan derýalar akytdyk. Soñam günäleri sebäpli olary heläk etdik we yzlaryndan başga bir nesil ýaratdyk. 7.Eý Muhammed! “Eger-de saña kagyza ýazylan bir kitap indirsedik, olar elleri bilen ony elläp görselerem, ýene-de ol inkär edenler” “Bu aç-açan gözbagçylykdan başga hiç zat däldir” diýerdiler. 8.Ýene şeyle; “Oña (anyk görüp bilerimiz ýaly) bir perişde indirsedi” diýdiler. Eger-de (beýle) bir perişde indiren bolsadyk, artyk işiň gutarlany bolardy. Soñra özlerine gözleri açdyrylman derrew heläk edilerdi. 9.Eger ony (pygamberi) bir perişde kylsadyk, ony ýene-de ynsan keşbinde görkezerdik. Olary ýene başdan geçirýän düşnüksiz ýagdaýyna düşürdigimiz bolardy. 10.Eý Muhammed! Kasam bolsun! Senden ozalky ençeme pygamberi üstünden gülüp kemsitdiler-de, olaryñ üstünden gülüp kemsidenleri, kemsiden zatlary özlerini gurşap alyp ýoguna ýandy. 11.Şeýle diý! “Ýer-ýüzünde gezip aýlananyňda (pygamberlere) ýalançy diýenleriñ soñy nähili gutarypdyr” bir görüñ! 12. Şeýle diý! “Şu göklerdäki we ýerdäkiler kimiñkidir?” “Allahyñkydyr” diý. Ol rehimdarlyk etmegi özüne gerekli kyldy. Kasam bolsun! Sizi hökman kyýamat gününde jemlär. Munda hiç-hili şübhe ýokdyr. Özlerini zyýana salanlar bara, ynha şolar ynanmazlar. 13. Gije we gündizde ýaşaýan ähli zat onuñkydyr (Allahyñkydyr). Ol hakykaty bilen eşidendir we hakykaty bilen bilendir. 14. Şeýle diý! “Gökleriñ we ýeriñ ýaradyjysy bolan, doýursa-da özi doýurulmaga mätäç bolmadyk Allahdan başgasyny dost edinerinmi?” Şeýle diý! “Maña (Allaha) tabyn bolanlaryñ ilkinjisi bolmagym buýruldy we Allaha garşy şärik goşanlardan bolaýma, (diýildi).” 15. Şeýle diý! “Men Rabbyma çyndanam garşy bolsam, uly bir gün boljak kyýamatyñ azabyndan gorkaryn.” 16. (Ol günüñ azaby) kimden ýeñilleşdirilen bolsa hakykatdanam Allah oña rehim edendir. Ynha bu bolsa aç-açan halas bolmakdyr. 17. Eger-de Allah saña bir zeper ýetirse, muny ondan (Allahdan) başga aýyrjak ýokdyr. Ýöne saña bir haýyr etjek bolsa, onam hiç kim bökdäp bilmez. Biliň, Ol ähli zada hakykaty bilen güýji ýetendir. 18. Ol, gullarynyñ üstündäki hökmany häkimiýetiň eýesidir. Ol Höküm we dana-paýhaslygyň eýesidir, ähli zatdan hakykaty bilen habarlydyr. 19.Şeýle diý! “Şaýatlyk etmek taýdan haýsy zat has uludyr?” Şeýle diý; “Allah meniñ bilen siziñ arañyzda şaýatdyr. Ynha şu Gurhan maña, onuñ bilen size we hemmelere duýdurmak üçin wahyý bilen habar berildi. Çyndanam sizmi Allah bilen bilelikde başga ylahlar bardygyna şaýatlyk edýäñiz?” Şeýle diý; “Men şaýatlyk etmerin. Ol, diñe ýeke-täk Allahdyr we şübhesiz men siziñ Allaha şäriklik goşýan zatlaryñyzdan uzakdyryn.” 20.Özlerine kitap berlenlerimiz, ol pygamberi, öz ogullaryny tanap bilşi ýaly tanarlar. Özlerini zyýana salanlar bara, ynha olar ynanmazlar. 21.Allaha garşy ýalan toslaýandan ýa-da Allahyñ aýatlaryna ýalan diýýänlerden başga has zalym kimdir? Şübhesiz zalymlar halas bolmazlar. 22.Olaryñ ählisini mahşer güni jemläp, Allaha garşy şäriklik goşanlara, “Nirede ol ylah diýip aýtýan şärikleriñiz?” Diýjek günimizi ýatla! 23.Ahyrynda olaryñ çemeleşmeleri, “Rabbymyz Allahyň adyndan and içýäris, biz Oňa (Allaha) şäriklik goşanlardan däldik” diýmeginden başga hiç zadam bolmaz. 24.Gör özlerine garşy nähili ýalan sözlediler we töhmet edip aýdýan zatlary (toslan ylahlary), ylahlary olary nähili ýüzüsti taşlap ýitip gitdi. 25.Aralaryndan (Gurhan okalýarka) seni diñleýänlerem bardy. Olara ony düşünmezlikleri üçin kalbyna perde çekip, gulaklaryna agramlyk goýarys. Her hili gudraty görselerem, olara ynanmazlar. Hatda jedelleşmek üçin saña baran wagty inkär edenler, “Bu (Gurhan) ozalkylaryñ ertekilerinden başga zat däldir” diýerler. 26.Olar başgalaryny (Gurhan kitabyndan) uzaklaşdyrarlar, özleri hem ondan daşlaşarlar. Olar parhyna barman, diñe özlerini heläkçilige sezewar edýärler. 27.Ataşyñ garşysynda durdyrylan wagty, “Wah käşkä dünýä yzymyza dolandyrylsakda, Rabbymyzyñ aýatlaryny ýalanlamasak we möminlerden bolsak” diýen ýagdaýlaryny bir görseñ! 28.Ýok, olaryñ bu nägileligi ozaldan gizlän zatlarynyñ olara görünmegi zerarlydyr. Eger-de yzyna dolandyrylsady elbetde özlerine gadagan edilen zatlara yene-de barardylar. Şübhesiz olar ýalançydyrlar. 29.Şeýle diýerler. “Durmuş, diñe bir dünýä durmuşymyzdyr. Artyk bizem ýene bir gezek direltiljegem däldiris.” 30.Rablarynyñ huzurunda duran wagtlary olaryň ýagdaýlaryny bir görseñ! (Allah) şeýle diýer: “Nähili şu (direlmeklik) çyn däl ekenimi?” Olar, “Hawa, Rabbymyza and içýäris çynmyş” diýerler. Allah, “şeýle bolsa inkär edenligiñiz zerarly azabyñyzy çekin” diýer. 31.Allahyñ huzuryna çykylmagy ýalan diýýänler, çyndanam zyýana galandyr. Teý-ahyr, olara duýdansyz ol kyýamat gopan wagty, ähli günälerini arkasyna ýükläp, “Dünýä durmuşynda eden günälerimiz zerarly wah halymyza” diýerler. Üns beriñ, arkasyna alan günä ýükleri nähili erbetdir! 32.Dünýä durmuşy diñe bir oýun we güýmenjedir. Elbetde ahyrýet ýurdy, Allaha garşy gelmekden säginenler üçin has haýyrlydyr. Entägem akyllanjak dälmisiñiz? 33.Eý Muhammed! Biz gaty gowy bilýäris, aýdanlary elbetde seni gynandyrýar (ynjytýar). Olar hakykatynda seniň diýenleriňe ýalan diýenoklar, ýöne ol zalymlar ketjal bolandyklaryndan, Allahyň aýatlaryny inkär edýärler. 34. Kasam bolsun! Senden ozalam ençeme pygamberiň aýdanlaryna-da olar ýalan diýipdiler, olara ýalançy diýilse-de, gören jepalaryna garşy sabyr etdiler we teý-ahyr özlerine ýardymymyz ýetipdi. Allahyň kelamyny üýtgedip çalyşyp biljek hiçbir güýjem ýokdyr. Kasam bolsun! Pygamberler bilen baglanyşykly habarlaryň bir bölegi saňa ýetirildi. 35. Eger olaryň ýüz öwürmekleri saňa agyr degse, hany bir deşik açyp ýeriň düýbine girip ýa-da bir merdiwan goýup, göge çykyp olara bir gudrat görkezmäge güýjiň ýetýän bolsa durma et! Eger Allah islän bolsady, elbetde olary hakyň ýolynda jemlärdi. Onda bolsa sägin, nadanlardan bolma! 36.Çakylyga diňe ýürekden ynanyp gulak salanlar geler. Kalby taýdan ölenleri bolsa (diňe) Allah direlder. Soňam ählisi oňa dolanyp bardyrylar. 37.Şeýle diýdiler: “Oňa Rabbyndan bir gudrat indirilsedi!” Eý Muhammed! Şeýle diý; “Şübhesiz Allahyň bir gudrat indirmäge güýji ýeter.” ýöne olaryň köpisi bilenok. 38.Ýer-ýüzünde gezen ähli janly-jandar we al-asmanda iki ganady bilen uçýan ähli guşlar, siziň ýaly bir toplumdan başga hiç zat däldir. Biz kitapda (Gurhanda) hiç zadyň kemini goýmadyk. Ahyrynda hemmesi Rablarynyň huzuryna jemlenip getirilerler. 39.Aýatlarymyza ýalan diýýänler, garaňkylykdaky bir topar kerler we dilsizlerdir (lallardyr). Allah kimi islese, ony ýolundan azaşdyrar. Kimini islese, ony hem dogry ýolda kylar. 40.Eý Muhammed! Şeýle diý! “Aýdyň bakaly, size Allahdan azap gelse ýa-da size kyýamat wagty ýetip geldi diýeli (şeýle bir ýagdaýda) siz Allahdan başgasynymy çagyrarsyňyz? Eger-de dogry aýtýanlardan bolsaňyz (hany olary kömege çagyryňda). 41.Ýok, (bu ýagdaýda) ýalňyz oňa doga-dileg edip, Allah islese (halas bolmak üçin) eden dogaňyza kynçylygyňyzy giderer we siz şol wagt Allaha şärik goşanyňyzy unudarsyňyz!” 42.Kasam bolsun! Senden ozalam bir topar ymmatlarada pygamber göýberdik. (pygamberlerini diňlemediler). Soňunda ýalbarsynlar we toba etsinler diýip olary gazaply gytlyk we ýeter ýetmezlik bilen tutdyk. 43.Hiç bolmasa olara azap beren wagtymyzda, ýalbaryp toba etsediler. Emma (muny etmediler), doň ýürekli boldylar. Eýsem şeýtanam edýänlerini olara görk bezegli edip görkezipdi. 44. Diýýärkä olar özlerine ýadyna salynany unudanlarynda, (ilki bilen) olara her zadyň gapysyny açdyk. Soňam özlerine berlene guwanyp aşa öte gidip başlanlarynda olary duýdansyz tutdyk, derrewiň özünde ähli umytlaryny ýitirdiler. 45.Şeýlelik bilen zalymlyk eden ol toplumyň köki guradyldy. Hamd, älemleriň Rabby bolan Allaha mahsusdyr. 46.Şeýle diý. “Eger-de Allah siziň gulagyňyzy we gözüňizi alyp, kalbyňyzy möhürlese, Allahdan başga ony size (yzyna) getirjek ylah kimmişin?” Näme diýersiňiz? Biz aýatlary dürli şekillerde gör nähili açyklaýarys, soňra olar nädip ýüz dändirýärler? 47. Şeýle diý! “Näme diýersiňiz, Allahyň azaby size duýdansyz ýa-da aç-açan gelende, zalymlar toplumyndan başgasymy helak ediler? 48.Biz pygamberleri diňe buşlaýyjy we duýdyrýançy hökmünde göýbereris. Kim iman edip we özüni düzeltse olara gorky ýokdyr. Olar gynanmazlaram. 49.Aýatlarymyza ýalan diýýänler bolsa, edýän fasyklyklary sebäpli azap çekerler. 50.Şeýle diý. “Men size, Allahyň hazynalary meniň ýanymdadyr diýemok. Men gaýybam bilemok. Size men bir perişdedirinem diýemok. Men diňe maňa iberilen wahyýnyň buýranyny ýerine ýetirýärin.” Şeýle diý. “Görmeýän bilen gören deň bolarmy? Siz hiç pikir edeñizokmy?” 51.Allahdan başga özleri üçin dost we şepagatçynyň bolmajagyny, Rablarynyñ huzurynda jemlenmekden gorkanlary, Allaha garşy gelmekden säginsin diýip onuñ (Gurhan) bilen duýdyr. 52.Rablarynyñ razylygyny diläp ertir agşam Oňa doga-dileg edenleri ýanyñdan kowma! Olary ýanyňdan kowmagyň üçin bir sebäbiň ýok, olaryñ hasabatyndan saña hiç jogapkärçilik ýok, seniñ çekiljek hasabyñdanam olara hiç-hili jogapkärçilik ýokdyr. Eger-de kowsañ zalymlardan bolarsyñ. 53.Şeýlelik bilen ynsanlaryñ käbirini käbiri bilen synag etdik. “Allah aramyzdan şular ýaly ynsanlarymy iman nygmatyna laýyk gördi?” diýsinler. Allaha şükür eden gullaryny has gowy bilen dälmidir? 54.Aýatlarymyza iman edenler saña gelen wagty şeýle diý, “Salam (amanlyk) bolsun size! Rabbyñyz rehimdarlygy özüne wezipe edindi. Sizden kim jahyllyk bilen bir günä iş etse, soñam yzyndan toba etse, özüni düzeltse (biliň), Allah köp bagyşlaýandyr we köp rehimdarlyk edendir. 55. “Günäkärleriñ tutan ýoly aç-açan belli bolsun” diýip aýatlary ynha şeyle jikme-jik açyklaýarys. 56. Şeýle diý! “Siziñ Allahdan başga ybadat edýän zatlaryñyza, maña ybadat etmek düýbinden gadagan edildi. Men siziñ isleg arzuwlaryñyza uýmaryn. (Ynansam) onda hak ýoldan çykdygym bolar, “(Hak ýola girenlerden bolmaryn).” 57. Şeýle diý! “Şübhesiz men, Rabbymdan gelen takyk bir delile daýanýaryn. Siz bolsa oňa ýalan diýdiñiz. Siziň gyssagly isleýän beriljek azabyňyz meniň elimde däl. Höküm bermek diňe Allaha mahsusdyr. Ol haky aňladar. Ol haky hak bolmadyklardan tapawutlandyranlaryň iň haýyrlysydyr.” 58. Şeýle diý! “Siziň gyssagly isleýän azabyňyz, eger-de meniň elimde bolsady, elbetde meniň bilen siziň aramyzdaky iş gutarylardy.” Allah zalymlary has gowy biler. 59. Gaýybyň açarlary ýalňyz onuň gatyndadyr. Olary diňe Ol biler. Gury ýerde we deňizde bolanam biler. Ondan bihabar hiç-bir ýapragam ýere gaçmaz. Allah ähli zatdan habarly bolup, lewhi mahfuzynda (başdan ahyra ýazylan ýerde ýazylgy bolup) aýan edilmedik ýeriň garaňkylygynda hem hiç-hili öl, gury zat ýokdyr. 60. Ol (Allah), sizi gije öli ýaly özüňizden geçirip (ukladyp) ýatyran, gündiz işläp gazananlaryňyzy bilen we soňra sizi belli bolan ajalyňyz ýetinçä gündizleri gaýtadan direldendir. Soňam dolanyp bardyryljak ýeriňiz diňe Oňadyr. (Allahadyr). Soňam ol size edenleriňizi habar berer. 61.Ol gullary üstündäki häkimeýitiň eýesidir. Üstüňize goragçy perişdeler iberer. Haçanda biriňize ölüm gelen wagty şol iş bilen wezipeli içlilerimiz (perişdelerimiz) onuň janyny alar. Olar işlerinde asla kemçilik göýbermezler. 62. Soňra hemmesi hakyky eýeleri Allaha dolanyp bardyrlar. Gowy biliň, höküm diňe onuňkydyr. Ol hasabaty alýanlaryň gaty çalt hasabaty soraýanydyr. 63. Şeýle diý! “Sizler açykdan ýa-da gizlin Oňa ‘eger-de bizi mundan halas etse, elbetde şükür edenlerden bolarys’ diýip, doga edýärkäňiz, sizi garaňkylykdan we deňiziň garaňkylygyndan (howpdan) kim halas eder?” 64. Şeýle diý! “Olardan we her hili kynçylykdan sizi Allah halas eder. Ýöne siz ýene-de oňa şäriklik goşýaňyz.” 65. Şeýle diý! “Ol siziň üstüňizden (gökden) ýa-da aýaklaryňyzyň astyndan (ýerden) bir azap bermäge, sizi topar-topar biri-biriňiz bilen urşdyrmaga we haýsydyr biriňiziň güýjini haýsydyr biriňize görkezmegine güýji ýetendir.” Gör, düşünsinler (aňlasynlar) diýip, aýatlarymyzy üýtgeşik görnüşlerde nähili beýan edýäris. 66. Ol (Gurhan) hak bolsa-da kowmyň ony ýalanlady. Şeýle diý! “Men sizden jogapkär däldirin.” 67.Her habaryň bellenen bir wagty bardyr. Geljekde bilersiňiz! 68.Aýatlarymyz hakynda gybat edenleri gören wagtyň başga bir söze başlaýança olardan ýüzüňi öwür we daşlaş. Eger-de şeýtan senin ýadyňdan çykardaýsa, ýadyňa düşenden soň tur we ol zalymlar topary bilen bilelikde otyrma! 69. Allaha garşy gelmekden säginenlere, olaryň hasabatyndan bir jogapkärlik ýokdyr. Ýöne olara düşen ýatlatmakdyr. Belkem säginerler. 70. Dinlerini, oýundyr güýmenje edip, özlerini dünýä durmuşynyň aldowyna salanlary taşla (goý)! Hiç kimiň gazanany sebäpli mahrumlyga uçramazlygy üçin Gurhan bilen öwüt- ündew ber. Ýogsam oňa Allahdan başga bir dostam, bir şepagat edýänem ýokdyr. (Halas bolmak üçin) her-hili zamuny goýsa-da, berse-de bu ondan kabul edilmez. Ynha olar gazananlary sebäpli heläk edilenlerdir. Inkär etmekleri sebäpli ýokary derejede gaýnadylan içgi (işjegi) bilen gazaply bir azap bardyr. 71.Şeýle diý! “Allahy taşlap, bize peýdasy we zyýany degmejek zatlaramy çokunalyň? Allah bizi hak ýola salandan soňam, yzymyza dolanyp (şäriklik goşanlaramy) baralyň? Ýaranlary bize ‘Gel’ diýip dogry ýola çagyranlarynda, şeýtanyň duzagyna düşüp ýer-ýüzünde elewräp ýörän ynsanlar ýalymy bolalyň?” Şeýle diý! “Hiç şübhesiz asyl dogry ýol Allahyň ýolydyr. Bize älemleriň Rabbyna tabyn bolmaklyk buýuryldy.” 72.Ýene “Bize namazy takyk kylyň we Allaha garşy gelmekden säginiň diýip” buýuryldy. Ol, huzurynda (öňünde) jemlenjegiňiz Allahdyr. 73. Ol,gökleri we ýeri hak we dana-paýhaslygyna laýyk edip ýaradandyr. Allahyň “Bol” diýende her zadyň boljak gününi ýatla! Onuň sözi hakykatdyr. Sura üflenen güni hem mülk hökmürowanlyk onuňkydyr. Gaýyby hem-de görülen älemi bilendir. Ol, Höküm we dana-paýhaslygyň eýesidir, (ähli zatdan) hakykaty bilen habarlydyr. 74.Hany Ibrahim kakasy Azere, “Sen bu heýkelleri ylah edinýäňmi? Şübhesiz men senäm, kowmuňam aç-açan azgynlyk içinde görýärin” diýipdi. 75.Ynha şeýle de, “Ibrahime göklerdäki we ýerdäki hökümrowanlygy we anyk ylmyny bilip aňyrsyna ýetenlerden bolsun diýip, düzgün tertibini görkezýärdik.” 76.Üstüne garaňky gije düşensoň bir ýyldyz göründi. Ynha “Meniň Rabbym” diýdi. Ýyldyz ýok bolansoň, “Men olar ýaly ýok bolanlary halamaryn” diýdi. 77.Aý dogan çagy görende, ynha “Meniň Rabbym” diýdi. Aý ýok bolansoň, “Kasam bolsun! Rabbym maňa dogry ýoly görkezmese menem hökman azanlardan bolaryn,” diýdi. 78.Güneş dogan çagy görende, ynha “Meniň Rabbym!” “Bu has ullakan” diýdi. Güneş batan soňam “(kowmuna garap), “Eý kowmym!” Men siziň Allaha şäriklik goşýan zatlaryňyzdan uzakdyryn” diýdi. 79.“Men haka tarap ýönelen biri hökmünde ýüzümi, gökleri we ýeri ýaradana öwürdim. Men Allaha şäriklik goşanlardan däldirin.” 80.Kowmy onuň bilen jedelleşip başlady. Şeýle diýdi. “Meni dogry ýola salan wagty Allah hakynda meniň bilen jedelleşjek bolýaňyzmy? Onsoňam men, siziň oňa şäriklik goşýan zatlaryňyzdan gorkmaryn. Diňe Rabbymyň bir zat bolmagyny islemegi bolsa, başga. Rabbymyň ylmy her zady gurşap alandyr. Entägem oýlanyp nesihat aljak dälmisiňiz?” 81.“Allahyň, size, hakynda indirilmedik hiç bir delil görkezmedik zatlaryny oňa şäriklik goşmakdan gorkaňyzok-da, men siziň şäriklik goşýan zatlaryňyzdan näme üçin gorkaýyn. Onda iki tarapdan haýsysy ynamda bolmaga has laýykdyr? Eger-de bilýän bolsaňyz aýdyň!” 82. Iman edip, imanlaryna zalymlyk we şäriklik garyşdyrmaýanlar bara, ynha ynamlylyk olaryñ hakydyr. Dogry ýoly tapanlaram olardyr. 83.Ynha kowmyna garşy Ibrahime beren delillerimiz. “Biz islänimiziñ mertebesini beýgelderis. Şübhesiz Rabbyñ, Höküm we dana-paýhaslygyň eýesidir, ähli zady hakykaty bilen bilendir. 84.Biz oña (Ibrahime) Ishaky we Ýakuby bagyş etdik. Hemmesinäm hak ýola saldyk. Ozaldan Nuham hak (dogry) ýola salypdyk. Neslinden Dawudy, Süleýmany, Eýýuby, Ýusufy, Musany we Haruny hem. Ýagşylyk (dogry işi) edenleri ine şeýle sylaglandyrarys. 85.Zekeriýany, Ýahýany, Isany, Ilýasy dogry ýola salypdyk. Bularyñ ählisi salyh bolanlardandy. 86.Ismaili, Elýasany, Ýunusy we Luty hem dogry ýola salypdyk. Her haýsyny döwründe älemlere üstün kylypdyk. 87.Atalaryndan, nesillerinden we doganlaryndanam käbirlerini. Bularyñ ählisini biz saýladyk we bulary takyk bir ýola salypdyk. 88.Ynha bu bolsa Allahyñ hak ýola salmagydyr. Gullaryndan islänini şol ýola salyp ugrukdyrar. Egerde olaram Allaha şäriklik goşan bolsadylar, dünýädäki ähli edenleri (ýagşylyklary) boş (puç) bolardy. 89. Olar, özlerine kitap, pähimlik we pygamberlik beren ynsanlarymyzdyr. Egerde şu ynanmaýanlar bulary tanaman inkär etseler, biz olary inkär etmejek bir kowmy, olara wekil kylandyrys. 90.Ynha ol pygamberler, Allahyñ dogry ýola salan ynsanlarydyr. Eý Muhammed! Senem olaryñ giden ýolunda bol. Şeýle diý; “Bu duýdyrmaklygyma sizden garşylyk (töleg) hiç zat islämok. Ol (Gurhan) bütin älemler üçin diñe bir duýdyrmaklykdyr.” 91.Allahyñ gadyryny bilmelisi ýaly bilmediler. Sebäbi, “Allah hiç-kime hiç bir zat indirmedi” diýdiler. Şeýle diý; “Musanyñ ynsanlara bir nur we dogry ýola gönükdirmek hökmünde getiren parça-parça kagyzlardan goýup ýüze çykaranyñyz, köpüsini bolsa gizläniñiz, (özi bilen) siziñ we ata-babalaryñyzyñ bilmeýän zatlaryny size öwredilen kitaby kim indirdi?” Eý Muhammed! “Allah” (indirdi) diý, soñam goý olary, içine giren batgalygynda oýnap otyrsynlar. 92.Ynha bu “(Gurhan); bereket çeşmesi, özünden ozalky (ylahy kitaplary) tassyklan we şäherleriñ enesi (Mekgäniñ) we bütin daş-töwereginde, (ähli ynsanlara) duýdyryp ýetirersin diýip indiren bir kitabymyzdyr.” Ahyrýete iman edenler, oñada ynanarlar. Olar namazlaryny wagtynda kylarlar. 93.Allaha garşy ýalan toslap ýa-da özüne bir zat wahyý bilen berilmedik bolsa-da, “Maña wahyý bilen berildi” diýen ýa-da “Allahyñ indireniniñ meñzeşini menem indirerin” diýip aýdýan ynsanlardan başga zalym kimdir? Zalymlary, gazaply ölüm serhoşlyk sanjylary içinde gynanýarkalar, perişdeleriñ ellerini olaryň bokurdaklaryna uzadyp, “Hany indi janlaryñyzy çykaryň! Allaha garşy dogry bolmadyk zady aýdanyñyz we hondan bärisi bolup onuñ aýatlaryndan ýüz öwüreniñiz üçin bugün biabraýçylykly azap bilen jezalandyrylarsyňyz” diýlen wagtyndaky ýagdaýlaryny bir görseñ! 94. Kasam bolsun! Sizi ilkinji gezek ýaradyşymyz ýaly bir birden bize geldiñiz. Size berlen dünýä nygmatlarynam arkañyzda goýduñyz. Hany, ol sizin ýaradylmagyňyzda, Allahyñ şärikleri diýip pikir eden şepagatçylaryñyzam (araçylaryňyzam) ýanyñyzda göremzok. Artyk arañyzdaky gatnaşyklar doly gopandyr. (Allahyñ şärikleri diýip) toslaýanlaryñyz, bir eýýäm sizi taşlap ýitirim bolandyrlar. 95. Şübhesiz Allah, dänäni we çigidi ýerden ýaryp çykarandyr. Ölüden dirini çykarar. Diridenem ölini çykarandyr. Ynha şoldyr Allah. Ýeri (Ondan) nädip dändirilýärsiňiz? 96.Ol garaňkylygy ýaryp ertiri çykarandyr. Gijäni dynç alyş wagty, güneş we aýy her birisini inçe hasap ölçegi kyldy. Bütin bularyň ählisi, hökmany güýjüň eýesiniň, hakykaty bilen bileniň tagdyrydyr. (Ölçäp biçmegidir). 97.Ol, Onuň saýasynda, gury ýerde we deňiz garaňkylyklarynda, ýoluňyzy taparsyňyz diýip siziň üçin ýyldyzlary ýaradandyr. Düşünip bilen bir toplum üçin aýatlary aýry-aýratynlykda aýan etdik (açykladyk). 98.Ol, sizi ýeke-täk bir jandan ýaradandyr. Siziň bir karar berjek ýeriňiz we amanat goýulma ýeriňiz bar. Biz düşünip bilen bir toplum üçin aýatlary aýry-aýratynlykda açyklandyrys. 99.Ol gökden suw indirendir. Ynha biz onuň bilen her-hili ösümligi çykaryp, olardan ýaşyl reňkde ösümlikler dörederis we şol ýaşyl ösümliklerden, biri-birine müngeşik duran däneler, hurma agajynyň pyntygyndan aşak sallanan salkymlary, üzüm baglary, zeýtun we nar çykararys. (Her haýsy) biri-birine meňzär we (her haýsysam) biri-birinden tapawutly. Bularyň hasylyna ham we bişen wagty bir serediň! Şübhesiz munda ynanan bir toplum üçin (Allahyň bardygyny görkezen) mysallar bardyr. 100.Jynlary hem Allaha ençeme gezek şärik kyldylar. Aslynda olary Allah ýaratdy. Jahyllykdan Allaha ogullardyr, gyzlaram toslap ýöňkediler. Ol, olaryň ýöňkeýän zatlaryndan uzakdyr we mertebesi belentdir. 101. Ol, gökleri we ýer ýüzüni görkezme mysaly nusgalary ýokka ýaradandyr. Onuň bir maşgalasy ýokka, nädip çagasy bolup biler. Aslynda ähli zady ol ýaratdy. Ol ähli zady hakykaty bilen bilendir. 102.Ine siziň Rabbyňyz Allah. Ondan başga ylah ýokdyr. Ol ähli zadyň ýaradanydyr. Şeýle bolsa oňa gulluk ediň! Ol her zada wekildir we görüp-gözegçilik edendir. 103.“Gözler ony görüp bilmez emma ol, gözleri görer.” Ol iň gizlin zatlary bilendir, ähli zatdan hakykaty bilen habarly bolandyr. 104.Rabbyñyzdan size hakykaty görkezen deliller geldi. Artyk kim gözüni açyp haky añyna guýsa öz peydasynadyr. Kim (hakyň garşysynda) görmezlikden gelse, körlük edäýse özüne zyýandyr. Men başyñyzda sakçy däldirin. 105.Olar, “Sen gowy ders alypsyñ” diýsinler diýip, soňam bilýän bir toplum üçin ony (Gurhany) açyklalyñ diýip aýatlary üýtgeşik görnüşlerde ynha şeýdip açyklaýarys. 106.Eý Muhammed! Sen, Rabbyñdan saña berlen wahyýny ýerine ýetir! Ondan başga ylah ýokdyr. Allaha şäriklik goşanlardan ýüzüňi sow. 107.Allah islän bolsady şäriklik goşmazlardy. Biz seni olaryň başynda bir sakçy bellemedik. Sen olardan jogapkär dälsiň. 108.Olaryň, Allahy goýup çokunýanlaryna sögmäň! Onsoň olaram çäginden aşa gidip, bilmän Allaha sögerler. Şeýlelikde her ymmata edenlerini bezegli görkezdik. Soňra dolanyp baryljak ýeri diňe Rablarynadyr. Ol, edenlerini özlerine bildirer. 109.Egerde özlerine (başga) bir gudrat görkezilse, hökman oňa ynanjakdygyny aýdyp, bar güýji we iň berk kasamlar bilen Allahyň adyndan and içdiler. Şeýle diý; “Gudratlar diňe Allahyň gatyndandyr. Ol gudratlar gelen wagty olaryň ynanmaýandyklaryny siz nä bilersiňiz?” 110.Biz olaryň kalplaryny we gözlerini ýaparys welin, ilki oňa iman etmeýişleri ýaly (gudrat gelenden soňam ynanmazlar) we olary ýene azgynlygy bilen taşlarys welin, aljyrap durarlar. 111.Biz olara perişdeleri indirsedik, özleri bilen öliler gepleşsedi we ähli zady garşylarynda (hakykatyň şaýatlary hökmünde) jemlesedik, Allah islemese, şonda-da iman etmezdiler. Ýöne olaryň köpüsi bilmeýärler. 112.Ynha şeýle biz her pygambere ynsan we jyn şeýtanlary duşman kyldyk. Bular aldatmak üçin biri-birilerine owadan sözler pyşyrdarlar. Rabbyň islese muny edip bilmezdiler. Onda olary eden töhmetleri bilen özbaşyna goý! 113.Onsoňam ahyrýete ynanmaýanlaryň köňülleri bu ajaýyp owadan sözlere höwes etsin, sözlerden hoşal bolsunlar we işlejek günälerinem işlesinler diýip şeytanlar, (şular ýaly pyşyrdaşyrlar). 114.“Size Kitaby (Gurhany) hak hökmünde indiren Allah barka, men Allahdan başga bir eminmi gözläýin?” (diý). Özlerine kitap berenlerimiz hem kitaby Rabbyň gatyndan hak hökmünde indirilendigini bilerler. Şübhe edenlerden bolaýma! 115.Rabbyň kelamy (Gurhan) dogrylyk we adalat taydan doly bütindir. Onuň sözlerini üýtgedip biljek ýokdyr. Ol ähli zady hakykaty bilen eşidendir we hakykaty bilen bilendir. 116.Eger-de ýer-ýüzündäkileriň köpüsine boýun bolsan, seni Allahyň ýolundan azdyrarlar. Olar diňe çak-çen bilen hereket ederler. Olar diňe ýalan toslaýarlar. 117.Şübhesiz seniň Rabbyň, hak ýolundan çykanam gaty gowy biler, ýene ol dogry ýoly tapanlaram iň gowy bilendir. 118.Artyk aýatlaryna ynananlardan bolsaňyz, Allahyň ady bilen başlanyp, soýulan haýwanlardan iýiň! 119.Allah, iýmäne mejbur galmadykça, size nämeleri iýmegi haram kylandygyny jikme jik aýan edensoňam, Allahyň ady bilen soýlan haýwanlary iýmeýänligiňiziň sebäbi nämedir? Çyndanam ençemesi nebisleriniň arzuwyna uýup, bilmän halky azdyrýarlar. Şübhesiz seniň Rabbyň ötä geçenleri gaty gowy biler. 120.Günäniň açygynam, gizlin bolanynam goýuň! Sebäbi günä gazananlar, edenleriniň garşylygynda jezasyny çekerler. 121.Allahyň ady bilen soýulmadyk haýwanlardan iýmäň! Sebäbi bular ýaly hereket etmeklik fasyklykdyr (günä iş etmeklikdir). Şeýtanlar hökman öz dostlaryna siziň bilen göreşmekleri üçin pyşyrdarlar. Olara boýun bolsaňyz, şübhesiz sizem Allaha şäriklik goşanlardan bolarsyňyz! 122.Ölikä direldenimiz we özüne ynsanlar arasynda ýörärlik bir nur berenimiziň ýagdaýy, heýem bir garaňkyda galan we şol ýerden hiç çykyp bilmedigiň ýagdaýy ýaly bolarmy? Ynha-da kapyrlara, eden betgelişik erbet işleri şeýle bezegli görkezilendir. 123.Ynha şeýle, her ýurtda günäkärleri şol ýeriň kethudalary kyldyk-da şol ýerlerde hilegärlik etsinler! Aslynda olar hilegärligi diňe özlerine ederler. Emma parhyna barmazlar. 124.Olara bir aýat (delil) gelen wagty, “Allahyň ilçilerine berileniň bir meňzeşi bize-de berilýäňçä asla ynanmarys” diýerler. Allah ilçilik (pygamberlik) işini kime bermelidigini gaty gowy biler. Allah gatyndan, günä işleýänlere bir biabraýçylykly we eden hilegärlik işleri sebäpli de gazaply azap berer. 125.Allah kimdir birini dogry ýola ugrukdyrmak islese onyñ göwsüni (kalbyny) yslama açar. Kimini hak ýoldan çykarmak islese, onuñam kalbyny agzyndan çykyp barýan ýaly hopukdyryp gysar. Allah ynanmaýanlara azap (kynçylygy) ynha şeýle berer. 126.Bu, Rabyñyñ takyk ýolydyr. Şübhesiz oýlanyp öwüt-nesihat aljak bir toplum üçin aýatlary aýry-aýratynlykda açykladyk. 127.Rablary gatynda jennet ýurdy olaryñkydyr. Allah, alyp barýan işleri sebäpli olaryñ dostydyr. 128.Olaryñ hemmesini bir ýere jemlejek güni şeýle diýer; “Eý jyn toplumy! Ynsanlardan köpüsini azdyryp arañyza goşdyñyz.” Olaryñ ynsanlardan bolan dostlary, “Eý Rabbymyz! Bizler biri-birimizden peýdalandyk we bize bellän möhletiñ ahyryna ýetdik,” diýerler. Allahda şeýle diýer; “Allahyñ islänleri we (bagyşlanlaryndan) galany ebedi galjak ýeriñiz ataşdyr.” Eý Muhammed! Şübhesiz seniñ Rabbyñ höküm we dana-paýhaslygyň eýesidir, ähli zady hakykaty bilen bilendir. 129.Ynha biz gazanýan günäleri sebäpli zalymlaryñ bir toparyny beýleki bir toparyna şeýle ýüregine düşer ýaly ederis. 130.(Ol gün Allah şeýle diýer); “Eý jyn we ynsan toplumy! Araňyzdan size aýatlarymy düşündiren we şu günüñiziň boljakdygy hakynda size duýdyran pygamberler gelmedimi?” Olar şeýle diýerler; “Biz özümize garşy şaýatlyk ederis.” Dünýä durmuşy olary aldowa saldy we özlerine garşy kapyr bolandyklaryna şaýatlyk etdiler. 131.Bu bolsa (pygamberleriñ göýberilmegi), Allahyñ adalatlylygy we halklary duýdyrman ýurtlaryny haksyz ýere heläk etmeýänligi üçindir. 132.Her kimiñ amallaryna görä derejeleri bardyr. Rabbyň olaryň edenlerinden bihabar däldir. 133.Rabbyň hemme taraplaýyn çäksiz baýdyr we rehimdarlygyň eýesidir. Sizi başga bir kowmyň neslinden ýaradyşy ýaly islese sizi ýok eder we sizden soňam ýeriňize islänini getirer. 134.Şübhesiz size berlen wadalar hökman ýerine ýetiriler. Siz munuň öňüne geçip bilmersiňiz! 135.Şeýle diý, “Eý kowmym! Eliňizden gelenini aýamaň! Menem işimi ederin. Ýöne dünýä ýurdynyň netijesiniň kimiňki boljagyny ýakynda öwrenersiňiz! Şübhesiz zalymlar halas bolmazlar.” 136.Allahyň ýaradan ekinlerinden we haýwanlaryndan oňa bir paý aýyrdylar we özleriçe “Şu Allah üçin şulam biziň şäriklerimiz (çokunanlarymyz) üçin” diýdiler. Şärikleri üçin bolan Allahyňka goşulmaýar. Allah üçin bolandan bolsa, şärikleriniňkä goşulýar. Nähili erbet höküm berýärler. 137.Ýene-de şular ýaly, Allaha şärikleri goşanlaryň köpüsine, goşan şäriklikleri olary heläkçilige sezewar edip, dinlerini garyşdyryp olary ýalňyşmaklary üçin çagalaryny öldürmekligi olara gowy görkezdi, Eger-de Rabbyň islesedi muny edip bilmezdiler. Mundan beýläk sen olary ýöňkeýän toslamalary bilen özbaşyna goý. 138.Ýene-de (asylsyz jedelleşik edip) şeyle; “Bular gadagan edilen haýwanlardyr we ekinlerdir” diýdiler. Olary biziň isleýänlerimizden başgasy iýip bilmez. “Bularam (üstüne münmek we ýük ýüklemek bolmaýan) haram edilen haýwanlardyr.” Käbir haýwanlary soýanlarynda (mal öldürende) Allahyň ady bilen başlamazlar. (Bularyň ählisini) Allaha töhmet atarlar. Bu eden töhmetleri sebäpli Allah olary jezalandyrar. 139.Bir hem şeýle diýdiler; “Şu haýwanlaryň garynlaryndaky çagalary (diri bolsa) diňe erkeklerimize degişlidir. Aýallarymyza bolsa haramdyr.” Eger-de öli (dogsa) bolsa, onda şol wagt hemmesi şärikdirler. Allah olaryň bu ýöňkemeleriniň jezasyny berer. Şübhesiz Ol, höküm we dana-paýhaslygyň eýesidir, ähli zady hakykaty bilen bilendir. 140.Akylsyzlyklary sebäpli bilmän çagalaryny öldürenler, Allahyň özlerine beren rysgalyny Allaha töhmet atyp haram saýanlar, hökman zyýana galandyrlar. Çyndanam olar azanlardyr. Onsuzam dogry ýoly tapan däldirler. 141.Ol, çertekli (kepbeli) we çerteksiz (kepbesiz) baglary, önümleri dürli-dürli hurmalyklary we ekinleri, zeýtuny we nary her haýsy biri-birine meňzeş we her haýsysy biri-birinden tapawutly görnüşde ýaradandyr. Bular miwe berende miwelerinden iýiň! Hasyl ýygnanyňyzda öşüri hak paýy beriň, ýöne isrif etmäň! Sebäbi ol, isrif edenleri halamaz. 142.Ýene ol, haýwanlardanam ululy kiçili ýokdan bar edip ýaradandyr. Allahyň size ryzyk edip bereninden iýiň-de, şeýtanyň yzyndan gitmäň! Sebäbi ol şeýtan, siziň üçin aç-açan bir duşmandyr. 143.Ol, haýwanlardan sekiz jübüt ýaradandyr, (erkek we urkaçysyny) goýundan iki, geçidenem iki. Eý Muhammed! Şeýle diý; “Allah iki erkegimi haram kyldy, ýogsa-da iki urkaçynymy? Ýogsam iki urkaçynyň ýatgysyndaky bolanlarynymy (çagalarynymy?) Eger-de dogry aýtýanlardan bolsaňyz maňa bilip habar beriň!” 144.Ýene (erkek we urkaçy) düýeden ikini, sygyrdanam ikini. Şeýle diý; “iki erkegimi haram kyldy, iki urkaçynymy? Ýogsa iki urkaçynyň ýatgysyndaky bolanlarynymy (çagalarynymy?) Ýogsa-da Allah size bulary haram kylanda şol ýerde barmydyňyz?” Ynsanlary bilmän azdyrmak üçin Allaha garşy ýalan toslaýan ynsandan has zalym kimdir? Şübhesiz Allah zalymlar toplumyny dogry ýola salmaz. 145.Şeýle diý, “Maňa wahyý bilen berlen Gurhanda bir ynsanyň iýip biljekleri arasynda: maslyk, akdyrylan gan, doňuz eti ýokdyr, (şeyle-de ol şübhesiz hapadyr). Ýa-da Allahdan başgasynyň adyna öldürilen janlydan (haram bolan) başga haram kylynan bir zat tapyp bilemok. Emma “kyn ýagdaýda galan, başgasynyň paýyna el uzatman we gerekli möçberi aşmazlyk şerti bilen bulardan iýip biler.” Şübhesiz Rabbyň köp bagyşlaýandyr we köp rehimdardyrlyk edendir. 146.Ýahudilere (jöhitlere) dyrnakly haýwanlaryň ählisini haram kyldyk. Sygyr we goýunlaryň bolsa syrtlarynda, içegelerinde bolan ýa-da süňkleriň arasyna goşulan ýaglardan başga iç ýaglaryny olara (ýene) haram kyldyk. Ynha şeýle azanlyklary sebäpli olary jezalandyrdyk. Elbetde biz dogryny aýdýanlardyrys. 147.Egerde saňa ýalan diýseler şeýle diý; “Rabbyňyz giň rehimdarlygyň eýesidir. Şonuň bilen bilelikde günäkär bir toplumdan onuň azaby yzyna gaýtarylmaz.” 148.Allaha şäriklik goşanlar şeýle diýerler; “Eger-de Allah islesedi, bizem şärik goşmazdyk, Ata-babalarymyzam. Hiç-bir zadam haram kylmazdyk.” Olardan ozalkylaram (pygamberlerine) şeýle ýalançy diýenleri üçin soňunda azabymyzy dadypdylar. Şeýle diý; “Siziň aýtýan zatlaryňyzyň delili, maglumaty barmyka ony bize görkezseňiz! Siz diňe bir was-wasy edýärsiňiz we ýalan sözleýärsiňiz.” 149.Şeýle diý; “Iň beýik delil ýalňyz Allahyňkydyr. Ol, islesedi elbet-de siziň ähliňizi dogry ýola salardy.” 150.Şeýle diý; “Hany, Allah şuny haram kyldy” diýip şaýat boljak şaýatlaryňyzy getiriň! Olar şaýat bolsalaram sen olar bilen bilelikde şaýat bolma! Aýatlarymyzy ýalan diýýänleriñ we ahyrýete ynanmaýanlaryň isleg arzuwlaryna goşulma! Olar Rablaryna, başga zatlary deň görýärler. 151.Eý Muhammed! Şeýle diý; “Geliň size Rabbyňyzyň haram kylan zatlaryny okaýyn. Oňa (Allaha) hiç bir zady şärik goşmaň! Ene-ata garşy edepli, sylaşykly boluň! Gün güzeran gorkysy bilen çagalaryňyzy öldürmäň! Biz, sizi hem-de olary ryzyklandyrarys. (Zyna we şuña meñzeş) haram işleriñ açykdan bolanynada gizlin bolanynada golaýlaşmañ! Dinde hak garşylyk ýeri bolmadykça, Allahyñ haram (degmesiz) kylan janly-jandaryny öldürmäñ! Ynha size Allah muny aklyñyzy ulanmagyňyz üçin buýurdy. 152.Akly ýetýänçä ýetimiñ zadyna diñe gowy niýet bilen serediñ! Ölçegde we çekeniñizde adalaty doly berjaý ediñ! Biz her kimi diñe güýjüniñ ýetdiginden jogapkärli ederis. (Birisi hakynda) gürrüñ edeniñizde, hossaryñyzam bolsa adalatly boluñ! Allaha beren sözüñizde duruñ! Ynha şulary Allah size öwüt-nesihat alarsyñyz diýip buýurdy. 153.Ynha bu menin takyk ýolymdyr. Artyk Oňa (Allaha) tabyn boluñ! Başga ýollara boýun bolmañ! Ýogsam ol ýollar sizi parça-parça edip, Onuñ ýolundan aýyrar. Size Allah, ynha bulary gaça durarsyňyz diýip buýurdy. 154.Soñam ýagşylyk edenlere nygmatymy tamamlamak, ähli zady açyk etmek, rehimdarlyk etmek we hak ýola ýetirmek üçin Musa kitaby (Töwraty) berdik-de, olaram Rablarynyñ huzuryna barjaklaryna ynanyp iman etsinler diýip! 155.Bu (Gurhan) biziñ indirenimiz bereket çeşmesi bir kitapdyr. Artyk Allaha tabyn boluñ we Allaha garşy gelmekden säginiñde size rehimdarlyk edilsin. 156.157. “Kitap, diñe bizden ozalky iki topluma (jöhitlere we hiristiýanlara) indirildi. Biz olaryñ okanlaryndan bihabardyk diýmezligiňiz” ýa-da “Eger bize kitap indirilen bolsady biz olardan has dogry ýolda bolardyk” diýmezligiñiz üçin bu Gurhany indirdik. Ynha size Rabbyñyzdan aç-açan bir delil, hak bolan dogry bir ýol we rehimdarlyk geldi. Artyk Allahyñ aýatlaryna ýalan diýenlerden we ynsanlary olardan ýüz dändirden ynsandan has zalym kimdir? Ynsanlary aýatlarymyzdan daşlaşdyrmana çemeleşenleri we eden päsgelçilik, böwet urmagy sebäpli azabyň iň erbedi bilen jezalandyrarys. 158.Eý Muhammed! Olar (iman etmek üçin) diñe özlerine perişdeleriñ gelmegine, Rabbynyñ ýa-da Rabbynyñ käbir aýatlarynyñ gelmeginemi garaşýarlar? Rabbyñ aýatlaryndan käbiri baran güni, ozaldan iman etmedik ýa-da imanynda bir haýyr gazanmadyk ynsana, ol günki eden imany peýda bermez. Şeýle diý; “Siz garaşyñ. Şübhesiz bizem garaşýarys.” 159.Şu dinlerini parça-parça edenler we özlerinem toparlara aýyranlar bara, (senin) olar bilen hiç-hili baglanyşygyñ (işiň) ýokdyr. Olaryñ işi diñe Allaha galandyr. Soñra ol, özlerine edenlerini habar berer. 160.Kim bir ýagşylyk etse, oña on essesi berler. Kim bir erbetlik etse, oña bolsa eden erbetliginiň garşylygynda jezalandyrylar we olara edeninden başga zulum edilmez (adalatsyzlyk bolmaz). 161.Şeýle diý; “Şübhesiz Rabbym meni dogry bir ýola, takyk bir dine, Haka ýönelen Ibrahimiñ dinine ýetirdi. Ol, Allaha şärik goşanlardan däldi.” 162.Eý Muhammed! Şeýle diý; “Şübhesiz meniñ namazym, beýleki ybadatlarym, ýaşaýşym we ölmegimem älemleriñ Rabby Allah üçindir.” 163.“Onuñ hiçbir şärigi ýokdyr. Ynha men şunuñ bilen buýruk aldym. Men musulmanlaryñ ilkidirin.” 164.Şeýle diý, “Ol ähli zadyñ Rabbyka, men başga bir Rabby gözläýin? Her kim günäni diñe ýalñyz özüne garşy gazanar. Hiçbir günäkär başga bir günäkäriñ günäsini götermez. Soñra dönüş ýeriñiz diñe Rabbyňyzadyr. Ol size düşünişip bilmedik zatlaryñyzy habar berer.” 165.Ol, size ýer-ýüzünde häkimligi berip, size beren nygmatlary barada sizi synamak üçin käbiriñize käbirleriñizden tapawutly derejelerde üstün kylandyr. Şübhesiz Rabbyñ, berjek jezasy çalt bolandyr. Şübhe ýokdyr, Ol köp bagyşlaýandyr we köp rehimdarlyk edendir.