FUSSILET SÜRESI
Ayet Sayısı 54
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
حمٓ ﴿١﴾ تَنزِيلٌ مِّنَ ٱلرَّحْمَٰنِ ٱلرَّحِيمِ ﴿٢﴾ كِتَٰبٌ فُصِّلَتْ ءَايَٰتُهُۥ قُرْءَانًا عَرَبِيًّا لِّقَوْمٍ يَعْلَمُونَ ﴿٣﴾ بَشِيرًا وَنَذِيرًا فَأَعْرَضَ أَكْثَرُهُمْ فَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ ﴿٤﴾ وَقَالُواْ قُلُوبُنَا فِىٓ أَكِنَّةٍ مِّمَّا تَدْعُونَآ إِلَيْهِ وَفِىٓ ءَاذَانِنَا وَقْرٌ وَمِنۢ بَيْنِنَا وَبَيْنِكَ حِجَابٌ فَٱعْمَلْ إِنَّنَا عَٰمِلُونَ ﴿٥﴾ قُلْ إِنَّمَآ أَنَاْ بَشَرٌ مِّثْلُكُمْ يُوحَىٰٓ إِلَىَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَٰحِدٌ فَٱسْتَقِيمُوٓاْ إِلَيْهِ وَٱسْتَغْفِرُوهُۗ وَوَيْلٌ لِّلْمُشْرِكِينَ ﴿٦﴾ ٱلَّذِينَ لَا يُؤْتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُم بِٱلْءَاخِرَةِ هُمْ كَٰفِرُونَ ﴿٧﴾ إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ ﴿٨﴾ قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِٱلَّذِى خَلَقَ ٱلْأَرْضَ فِى يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُۥٓ أَندَادًاۚ ذَٰلِكَ رَبُّ ٱلْعَٰلَمِينَ ﴿٩﴾ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَٰسِىَ مِن فَوْقِهَا وَبَٰرَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَآ أَقْوَٰتَهَا فِىٓ أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَآءً لِّلسَّآئِلِينَ ﴿١٠﴾ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰٓ إِلَى ٱلسَّمَآءِ وَهِىَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ٱئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَآ أَتَيْنَا طَآئِعِينَ ﴿١١﴾ فَقَضَىٰهُنَّ سَبْعَ سَمَٰوَاتٍ فِى يَوْمَيْنِ وَأَوْحَىٰ فِى كُلِّ سَمَآءٍ أَمْرَهَاۚ وَزَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنْيَا بِمَصَٰبِيحَ وَحِفْظًاۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ ٱلْعَزِيزِ ٱلْعَلِيمِ ﴿١٢﴾ فَإِنْ أَعْرَضُواْ فَقُلْ أَنذَرْتُكُمْ صَٰعِقَةً مِّثْلَ صَٰعِقَةِ عَادٍ وَثَمُودَ ﴿١٣﴾ إِذْ جَآءَتْهُمُ ٱلرُّسُلُ مِنۢ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ وَمِنْ خَلْفِهِمْ أَلَّا تَعْبُدُوٓاْ إِلَّا ٱللَّهَۖ قَالُواْ لَوْ شَآءَ رَبُّنَا لَأَنزَلَ مَلَٰٓئِكَةً فَإِنَّا بِمَآ أُرْسِلْتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ ﴿١٤﴾ فَأَمَّا عَادٌ فَٱسْتَكْبَرُواْ فِى ٱلْأَرْضِ بِغَيْرِ ٱلْحَقِّ وَقَالُواْ مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةًۖ أَوَلَمْ يَرَوْاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِى خَلَقَهُمْ هُوَ أَشَدُّ مِنْهُمْ قُوَّةًۖ وَكَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَجْحَدُونَ ﴿١٥﴾ فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ رِيحًا صَرْصَرًا فِىٓ أَيَّامٍ نَّحِسَاتٍ لِّنُذِيقَهُمْ عَذَابَ ٱلْخِزْىِ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَاۖ وَلَعَذَابُ ٱلْءَاخِرَةِ أَخْزَىٰۖ وَهُمْ لَا يُنصَرُونَ ﴿١٦﴾ وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَيْنَٰهُمْ فَٱسْتَحَبُّواْ ٱلْعَمَىٰ عَلَى ٱلْهُدَىٰ فَأَخَذَتْهُمْ صَٰعِقَةُ ٱلْعَذَابِ ٱلْهُونِ بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ ﴿١٧﴾ وَنَجَّيْنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَكَانُواْ يَتَّقُونَ ﴿١٨﴾ وَيَوْمَ يُحْشَرُ أَعْدَآءُ ٱللَّهِ إِلَى ٱلنَّارِ فَهُمْ يُوزَعُونَ ﴿١٩﴾ حَتَّىٰٓ إِذَا مَا جَآءُوهَا شَهِدَ عَلَيْهِمْ سَمْعُهُمْ وَأَبْصَٰرُهُمْ وَجُلُودُهُم بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ ﴿٢٠﴾ وَقَالُواْ لِجُلُودِهِمْ لِمَ شَهِدتُّمْ عَلَيْنَاۖ قَالُوٓاْ أَنطَقَنَا ٱللَّهُ ٱلَّذِىٓ أَنطَقَ كُلَّ شَىْءٍ وَهُوَ خَلَقَكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ ﴿٢١﴾ وَمَا كُنتُمْ تَسْتَتِرُونَ أَن يَشْهَدَ عَلَيْكُمْ سَمْعُكُمْ وَلَآ أَبْصَٰرُكُمْ وَلَا جُلُودُكُمْ وَلَٰكِن ظَنَنتُمْ أَنَّ ٱللَّهَ لَا يَعْلَمُ كَثِيرًا مِّمَّا تَعْمَلُونَ ﴿٢٢﴾ وَذَٰلِكُمْ ظَنُّكُمُ ٱلَّذِى ظَنَنتُم بِرَبِّكُمْ أَرْدَىٰكُمْ فَأَصْبَحْتُم مِّنَ ٱلْخَٰسِرِينَ ﴿٢٣﴾ فَإِن يَصْبِرُواْ فَٱلنَّارُ مَثْوًى لَّهُمْۖ وَإِن يَسْتَعْتِبُواْ فَمَا هُم مِّنَ ٱلْمُعْتَبِينَ ﴿٢٤﴾ وَقَيَّضْنَا لَهُمْ قُرَنَآءَ فَزَيَّنُواْ لَهُم مَّا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَحَقَّ عَلَيْهِمُ ٱلْقَوْلُ فِىٓ أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِۖ إِنَّهُمْ كَانُواْ خَٰسِرِينَ ﴿٢٥﴾ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَا تَسْمَعُواْ لِهَٰذَا ٱلْقُرْءَانِ وَٱلْغَوْاْ فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ ﴿٢٦﴾ فَلَنُذِيقَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَذَابًا شَدِيدًا وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَسْوَأَ ٱلَّذِى كَانُواْ يَعْمَلُونَ ﴿٢٧﴾ ذَٰلِكَ جَزَآءُ أَعْدَآءِ ٱللَّهِ ٱلنَّارُۖ لَهُمْ فِيهَا دَارُ ٱلْخُلْدِۖ جَزَآءًۢ بِمَا كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَجْحَدُونَ ﴿٢٨﴾ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ رَبَّنَآ أَرِنَا ٱلَّذَيْنِ أَضَلَّانَا مِنَ ٱلْجِنِّ وَٱلْإِنسِ نَجْعَلْهُمَا تَحْتَ أَقْدَامِنَا لِيَكُونَا مِنَ ٱلْأَسْفَلِينَ ﴿٢٩﴾ إِنَّ ٱلَّذِينَ قَالُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُ ثُمَّ ٱسْتَقَٰمُواْ تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ ٱلْمَلَٰٓئِكَةُ أَلَّا تَخَافُواْ وَلَا تَحْزَنُواْ وَأَبْشِرُواْ بِٱلْجَنَّةِ ٱلَّتِى كُنتُمْ تُوعَدُونَ ﴿٣٠﴾ نَحْنُ أَوْلِيَآؤُكُمْ فِى ٱلْحَيَوٰةِ ٱلدُّنْيَا وَفِى ٱلْءَاخِرَةِۖ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَشْتَهِىٓ أَنفُسُكُمْ وَلَكُمْ فِيهَا مَا تَدَّعُونَ ﴿٣١﴾ نُزُلًا مِّنْ غَفُورٍ رَّحِيمٍ ﴿٣٢﴾ وَمَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِّمَّن دَعَآ إِلَى ٱللَّهِ وَعَمِلَ صَٰلِحًا وَقَالَ إِنَّنِى مِنَ ٱلْمُسْلِمِينَ ﴿٣٣﴾ وَلَا تَسْتَوِى ٱلْحَسَنَةُ وَلَا ٱلسَّيِّئَةُۚ ٱدْفَعْ بِٱلَّتِى هِىَ أَحْسَنُ فَإِذَا ٱلَّذِى بَيْنَكَ وَبَيْنَهُۥ عَدَٰوَةٌ كَأَنَّهُۥ وَلِىٌّ حَمِيمٌ ﴿٣٤﴾ وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَمَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ ﴿٣٥﴾ وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيْطَٰنِ نَزْغٌ فَٱسْتَعِذْ بِٱللَّهِۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلْعَلِيمُ ﴿٣٦﴾ وَمِنْ ءَايَٰتِهِ ٱلَّيْلُ وَٱلنَّهَارُ وَٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُۚ لَا تَسْجُدُواْ لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَٱسْجُدُواْ لِلَّهِ ٱلَّذِى خَلَقَهُنَّ إِن كُنتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ ﴿٣٧﴾ فَإِنِ ٱسْتَكْبَرُواْ فَٱلَّذِينَ عِندَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُۥ بِٱلَّيْلِ وَٱلنَّهَارِ وَهُمْ لَا يَسْـَٔمُونَ۩ ﴿٣٨﴾ وَمِنْ ءَايَٰتِهِۦٓ أَنَّكَ تَرَى ٱلْأَرْضَ خَٰشِعَةً فَإِذَآ أَنزَلْنَا عَلَيْهَا ٱلْمَآءَ ٱهْتَزَّتْ وَرَبَتْۚ إِنَّ ٱلَّذِىٓ أَحْيَاهَا لَمُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰٓۚ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ ﴿٣٩﴾ إِنَّ ٱلَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِىٓ ءَايَٰتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَآۗ أَفَمَن يُلْقَىٰ فِى ٱلنَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِىٓ ءَامِنًا يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِۚ ٱعْمَلُواْ مَا شِئْتُمْۖ إِنَّهُۥ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿٤٠﴾ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِٱلذِّكْرِ لَمَّا جَآءَهُمْۖ وَإِنَّهُۥ لَكِتَٰبٌ عَزِيزٌ ﴿٤١﴾ لَّا يَأْتِيهِ ٱلْبَٰطِلُ مِنۢ بَيْنِ يَدَيْهِ وَلَا مِنْ خَلْفِهِۦۖ تَنزِيلٌ مِّنْ حَكِيمٍ حَمِيدٍ ﴿٤٢﴾ مَّا يُقَالُ لَكَ إِلَّا مَا قَدْ قِيلَ لِلرُّسُلِ مِن قَبْلِكَۚ إِنَّ رَبَّكَ لَذُو مَغْفِرَةٍ وَذُو عِقَابٍ أَلِيمٍ ﴿٤٣﴾ وَلَوْ جَعَلْنَٰهُ قُرْءَانًا أَعْجَمِيًّا لَّقَالُواْ لَوْلَا فُصِّلَتْ ءَايَٰتُهُۥٓۖ ءَا۬عْجَمِىٌّ وَعَرَبِىٌّۗ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ هُدًى وَشِفَآءٌۖ وَٱلَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِىٓ ءَاذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًىۚ أُوْلَٰٓئِكَ يُنَادَوْنَ مِن مَّكَانٍۭ بَعِيدٍ ﴿٤٤﴾ وَلَقَدْ ءَاتَيْنَا مُوسَى ٱلْكِتَٰبَ فَٱخْتُلِفَ فِيهِۗ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِىَ بَيْنَهُمْۚ وَإِنَّهُمْ لَفِى شَكٍّ مِّنْهُ مُرِيبٍ ﴿٤٥﴾ مَّنْ عَمِلَ صَٰلِحًا فَلِنَفْسِهِۦۖ وَمَنْ أَسَآءَ فَعَلَيْهَاۗ وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّٰمٍ لِّلْعَبِيدِ ﴿٤٦﴾ إِلَيْهِ يُرَدُّ عِلْمُ ٱلسَّاعَةِۚ وَمَا تَخْرُجُ مِن ثَمَرَٰتٍ مِّنْ أَكْمَامِهَا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِۦۚ وَيَوْمَ يُنَادِيهِمْ أَيْنَ شُرَكَآءِى قَالُوٓاْ ءَاذَنَّٰكَ مَا مِنَّا مِن شَهِيدٍ ﴿٤٧﴾ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَدْعُونَ مِن قَبْلُۖ وَظَنُّواْ مَا لَهُم مِّن مَّحِيصٍ ﴿٤٨﴾ لَّا يَسْـَٔمُ ٱلْإِنسَٰنُ مِن دُعَآءِ ٱلْخَيْرِ وَإِن مَّسَّهُ ٱلشَّرُّ فَيَـُٔوسٌ قَنُوطٌ ﴿٤٩﴾ وَلَئِنْ أَذَقْنَٰهُ رَحْمَةً مِّنَّا مِنۢ بَعْدِ ضَرَّآءَ مَسَّتْهُ لَيَقُولَنَّ هَٰذَا لِى وَمَآ أَظُنُّ ٱلسَّاعَةَ قَآئِمَةً وَلَئِن رُّجِعْتُ إِلَىٰ رَبِّىٓ إِنَّ لِى عِندَهُۥ لَلْحُسْنَىٰۚ فَلَنُنَبِّئَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِمَا عَمِلُواْ وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنْ عَذَابٍ غَلِيظٍ ﴿٥٠﴾ وَإِذَآ أَنْعَمْنَا عَلَى ٱلْإِنسَٰنِ أَعْرَضَ وَنَـَٔا بِجَانِبِهِۦ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ فَذُو دُعَآءٍ عَرِيضٍ ﴿٥١﴾ قُلْ أَرَءَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ ٱللَّهِ ثُمَّ كَفَرْتُم بِهِۦ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنْ هُوَ فِى شِقَاقٍۭ بَعِيدٍ ﴿٥٢﴾ سَنُرِيهِمْ ءَايَٰتِنَا فِى ٱلْءَافَاقِ وَفِىٓ أَنفُسِهِمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ ٱلْحَقُّۗ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ شَهِيدٌ ﴿٥٣﴾ أَلَآ إِنَّهُمْ فِى مِرْيَةٍ مِّن لِّقَآءِ رَبِّهِمْۗ أَلَآ إِنَّهُۥ بِكُلِّ شَىْءٍ مُّحِيطٌۢ ﴿٥٤﴾ [سُورَةُ فُصِّلَتْ :: ١-٥٤]
Rahman we Rahym bolan Allahyñ ady bilen
1. Ha Mim. 2. Bu Gurhan, Rahman we Rahym bolan Allah tarapyndan indirilendir. 3. Bu bilen bir toplum üçin arap dilinde Gurhan hökmünde aýatlary giňişleýin aýan edilen bir kitapdyr. 4. Buşlaýan we duýdurýançy hökmünde göýberilendir. Emma olaryň köpüsi mundan ýüz dändirendir. Artyk olar eşitmezler. 5. Şeýle diýdiler: “Eý Muhammed! Bizi çagyrýan zadyňa garşy, ýüreklerimiz perdelidir. Gulaklarymyzda agyrlyk, seniň bilen biziň aramyzda bolsa bir perde (päsgelçilik) bardyr. Egerde şeýle bolsa sen isläniňi et, şübhesiz biz hem öz islänimizi ederis”. 6. Şeýle diý: “Menem diňe siziň ýaly bir ynsan. Ýöne maňa ylahyňyzyň ýalňyz ýeke-täk ylah bolandygy wahyý bilen bildirilýär. Artyk Oňa ýöneliň we Ondan bagyşlanma diläň! Allaha şärik goşanlaryn wah halyna.” 7. Olar zekatyny bermeýänlerdir. Olar ahyrýeti hem iňkär ederler. 8. Şübhesiz iman edip salyh amal-işi edenler üçin bolsa, üznüksiz bir sylagy bardyr. 9. Şeýle diý: “Sizmi ýeri iki günde (iki döwrede) ýaradany iňkär edip, Oňa şärikler goşýarsyňyz? Ol, Älemleriň Rabbydyr”. 10. Ol dört günün (dört döwrede) içinde ýer-ýüzünde beýgelen daglary ýaratdy, şol ýerlere bol elinlik we bereket berdi. Şol ýerde rysgal gözleýänleriň mätäçliklerine laýyk rysgal berdi. 11. Soňra duman halynda bolan göge ýöneldi; oňa we ýer-ýüzüne, “isläp ýa-da islemän, geliň” diýdi. Ikisi hem “Meýletin geldik” diýdiler. 12. Şeýlelik bilen olary, iki günde (iki döwrede) ýedi gök hökmünde ýaratdy we her göge öz wezipesini bildirdi. Iň ýakyn gögi çyralar bilen bezedik we ony goradyk. Ynha bu bolsa, hökmany güýjüň eýesi we hakykaty bilen bilen Allahyň tagdyrydyr. 13. Eger-de ýüz öwüräýseler olara şeýle diý, “Men sizi Ad we Semud kowumlaryny uran ýyldyrym ýaly ýyldyryma garşy size duýdurdym.” 14. Hany olara öňünden we soňundan “Allahdan başgasyna ybadat etmäň” diýen pygamberler gelipdi. Olar hem “Eger Rabbymyz islese (pygamber hökmünde) perişdeler indirerdi. Bu sebäpden biz siziň bilen göýberilenleri iňkär edýäris” diýipdiler. 15. Ad kowmy bolsa ýer-ýüzünde haksyz ýere ulumsylyk toslapdy. “Bizden has güçli kim bar?” diýipdiler. Olar özlerini ýaradan Allahyň olardan has güýçlidigini görmedilermi? Olar biziň aýatlarymyzy iňkär edýärdiler. 16. Biz hem olara dünýä durmuşynda zyllat (biabraýçylykly) azabyny çekdirmek üçin gynançly we kynçylykly günlerinde üstlerine doňdurujy şemal göýberdik. Ahyrýet azaby elbetde hasam biabraýçylykly masgara edijidir. Olara kömek hem berilmez. 17. Semud kowmyna bolsa, biz olara dogry ýoly görkezipdik. Ýöne olar biparhlygy hak ýolunyň deregine saýlapdylar. Bu edenlerine garşylyk olary biabraýçylykly ýyldyrym azaby urdy. 18. Ynananlary we Allaha garşy gelmekden säginenleri halas etdik. 19. Allahyň duşmanlarynyň, jemlenip topar-topar jähenneme göýberiljekleri güni ýada sal. 20. Soňunda mahşere baranlarynda, gulaklary, gözleri we derileri, eden işleri hakynda özlerine garşylyk şaýatlyk ederler. 21. Olar derilerine, “Näme üçin biziň garşymyza şaýatlyk etdiňiz” diýerler. Derileri, “Bizi hemme zada dil açdyran, gürleden Allah gepletdi. Ilkinji gezek sizi Ol ýaradypdy we ýene-de diňe Oňa dolanyp bardyrylarsyňyz!” 22. “Siz günä iş edýärkäňiz gulaklaryňyzyň, gözleriňiziň we derileriňiziň, siziň garşyňyza şaýatlyk etmeginden çekinmeýärdiňiz. Emma edenleriňiziň köpüsini Allah bilenokdyr öýtýärdiňiz.” 23. “Ynha bu bolsa siziň, Rabbyňyz hakynda eden çaklamaňyzdyr. Ol siziň belliňizi etdi we siz zyýana galanlardan boldyňyz.” 24. Eger-de indi çydap bilseler artyk jähennem olaryň ýeridir. Egerde Allahyň razylygyny gazandyryp biljek amallary etmek üçin rugsat sorasalar olara rugsat berilmez. 25. Biz olaryň başyna bir topar dostlary edindirdik we bu dostlar olara geçmişlerini we geljeklerini owadan, bezegli görkezdiler. Şeýlelik bilen özlerinden ozal gelip geçen jyn we ynsan toplumlary bilen baglanyşykly ol söz (azap), olar üçin hem hakykat boldy. Sebäbi olar zyýana galanlardy. 26. Iňkär edenler şeýle diýdiler: “Bu Gurhany diňlemäň! Hakly çykmak üçin ol okalýan wagty şerraýylyk ediň.” 27. Iňkär edenlere hökman gazaply azaby datdyrarys we olary edenleriniň iň erbedi bilen jezalandyrarys. 28. Allah duşmanlarynyň jezasy ynha şeýle, ataşdyr. Aýatlarymyzy iňkär etmeklikleriniň jezasy hökmünde şol ýerde ebedi galarlar. 29. Ataşa giren iňkär edenler şeýle diýerler: “Rabbymyz! Jynlardan we ynsanlardan bizi azdyranlary bize görkez-de olary aýaklarymyzyň aşagyna alalyň we iň biabraýlardan bolsunlar.” 30. Şübhesiz “Rabbymyz Allahdyr” diýip hem soňra dos-dogry bolanlar bara, olaryň üstüne topar-topar perişdeler iner we şeýle diýerler: “Gorkmaň, gynanmaň, size dünýädekä wadasy berilen jennede guwanyň!” 31.32. “Biz dünýäde we ahyrýetde siziň dostlaryňyzdyrys. Köp bagyşlaýan we köp rehimdarlyk eden Allahdan bir myhmansöýerlik hökmünde şol ýerde islän zadyňyz bar, islän zadyňyz ol ýerde siziň üçin bardyr.” 33. Allaha çagyran, salyh amal işleýän we şübhesiz men musulmanlardandyryn diýenden has gowy sözli kimdir? 34. Ýagşylyk bilen ýamanlyk deň bolmaz. Erbetlikden iň gowy ýagdaýda goran. Birem görseň, senin bilen araňyzda duşmanlygy bolan ynsan edil mähirli bir dost ýaly bolaýandyr. 35. Bu gözel edähede (herekede) diňe sabyrly bolanlar gowuşdyrlar. Muňa diňe haýyrdan we kämillikden uly paýy bolanlar gowuşdyrylar. 36. Eger-de şeýtandan gelen erbet bir pikir seni dürtjek bolsa, derrew Allaha sygyn. Sebäbi ol hakykaty bilen eşidendir we hakykaty bilen bilendir. 37. Gije, gündiz, güneş we aý Allahyň barlygynyň delillerindendir. Güneşe we aýa sejde etmäň! Eger-de hakykatdan hem Allaha gulluk edýän bolsaňyz, olary ýaradan Allaha sejde ediň.(sejde) 38. Eger-de olar ulumsylyk toslasalar, berk bellesinler, Rabbyňyň ýanynda bolanlar (perişdeler), gije-gündiz hiç ýadaman ony ýatlap tesbih ederler. 39. Allahyň bardygynyň delillerinden biri hem şudyr: sen ýer-ýüzüni ejiz we gury görersiň. Onuň üstüne ýagmyry indirenimizde gymyldap janlanar. Şübhesiz ony direlden elbetde ölüleri hem direlder. Şübhesiz ol her zada hakykaty bilen güýji ýetendir. 40. Aýatlarymyz hakynda ýalan diýmek maksady bilen dogry ýoldan çykanlar bize gizlin däldir. Şeýle bolsa kyýamat gününde ataşa atylanmy ýogsa-da ynamda bolan ynsanmy has ýagşydyr? Isläniňizi (halanyňyzy) ediň! Şübhesiz ol edenleriňizi hakykaty bilen görýändir. 41. Gurhan özlerine baranda ony iňkär edenler, hökmany suratda jezalaryny çekerler. Şübhesiz ol, gaty ähmiýetli mäkäm bir kitapdyr. 42. Onuň öňünden we yzyndan hem hak bolmaýan gelip bilmez. Ol höküm we dana- paýhaslylygyň eýesi, öwülmäne laýyk bolan Allah tarapyndan indirilendir. 43. Saňa diňe senden ozalky pygamberlere aýdylanlar aýdylýandyr. Hiç şübhesiz seniň Rabbyň hem bagyşlaýjy hem-de gazaply bir azabyň eýesidir. 44. Eger-de biz ony başga dilde Gurhan eden bolsadyk, olar hökmany, “Onuň aýatlary giňişleýin beýan edilmeli dälmidi? Başga bir dilde kitap we arap bir pygamber şeýlemi?” diýerdiler. Şeýle diý: “Ol ynananlar üçin bir hak ýol we şypadyr. Ynanmaýanlaryň gulaklarynda bir agyrlyk bardyr. Gurhan olara düşnüksiz bolar. Edil olara daş bir ýerden ses berilýär-de (olar oňa düşünmeýärler)”. 45. Kasam bolsun! Biz Musa kitaby (Töwraty) berdik we ondan aýralyga düşüpdiler. Eger-de azabyň yza süýşürilmegi bilen baglanyşykly başda Rabbyňdan bir söz bolmadyk bolsady onda derrew aralarynda höküm berilerdi. Şübhesiz olar Gurhan hakynda çuňňur bir şübhe içindedirler. 46. Kim bir ýagşy iş etse öz bähbidinedir. Kim ýamanlyk etse özüne garşylykdyr. Rabbyň gullara hiç-hili zalymlyk etmez. 47. Kyýamatyň haçan boljagy bilen baglanşykly maglumaty Oňa (Allaha) degişlidir. Miweler diňe Onuň rugsady bilen nowçalar, urkaçy diňe onuň rugsady bilen göwreli bolar we dogurar. Allah olara “Nirede maňa şärik goşanlaryňyz?” diýip soran güni şeýle diýerler: “Saňa ýüzlenip aýtýarys, aramyzdan olary gören hiç-kim ýokdyr.” 48. Ozal ýalbaranlary (taňrylary, çokunýanlary) olary ýüzin taşlap daşlaşandyr. Özleri üçin gaçara bir ýer bolmandygyna düşünendirler. 49. Ynsan, özüne bähbitli zat (mal, mülk, rahatlyk) dilenmekden ýadamaz. Ýöne başyna bir erbetlik gelende bolsa umytsyzlyga düşer we gynanar. 50. Kasam bolsun! Başyna gelen zyýan-zeperden soňra özüne tarapymyzdan bir rehimdarlyk etsek, hökman “Bu meniň hakymdyr, Kyýamatam bolar öýdemok. Kasam bolsun, Rabbyma dolanyp bardyrylsam, şübhesiz onuň ýanynda meniň üçin has gowy zatlar bardyr” diýer. Kasam bolsun, biz iňkär edenlere, edenlerini hökman habar bereris we kasam bolsun, olara hökman agyr azap bereris. 51. Ynsana nygmat berenimizde ýüz dändirer we gadyr bilmez. Başyna bir erbetlik gelende bolsa ýalbarmaga başlar. 52. Şeýle diý: “Näme diýersiňiz? Eger-de ol (Gurhan) Allahyň gatyndan bolup, sizem ony iňkär eden bolsaňyz, ol wagt çuňňur bir aýralyk içinde bolandan has azgyn başga kim bolup biler?” 53. Gurhanyň haklygyny olara doly aýan etmek üçin, barlygymyzyň delillerini, (Älemdäki soňsuzlygy) göz ýetiminde we öz nebislerinde olara görkezeris. Hemme zada Rabbyň şaýat bolmagy ýetmezmi? 54. Berk belläň! Olar Rablaryna gowuşmak hakynda şübhe edýärler. Şuny hem berk belläň, Ol hemme zady gurşap alandyr.