Türkmenim Amalym Gurhan

HADID SÜRESI

Ayet Sayısı 29

بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم

سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِۖ وَهُوَ ٱلْعَزِيزُ ٱلْحَكِيمُ ﴿١﴾ لَهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِۖ يُحْىِۦ وَيُمِيتُۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ ﴿٢﴾ هُوَ ٱلْأَوَّلُ وَٱلْءَاخِرُ وَٱلظَّٰهِرُ وَٱلْبَاطِنُۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلِيمٌ ﴿٣﴾ هُوَ ٱلَّذِى خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضَ فِى سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِۚ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِى ٱلْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَاۖ وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ ﴿٤﴾ لَّهُۥ مُلْكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ ﴿٥﴾ يُولِجُ ٱلَّيْلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيْلِۚ وَهُوَ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ ﴿٦﴾ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَأَنفِقُواْ مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِۖ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمْ وَأَنفَقُواْ لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ ﴿٧﴾ وَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُونَ بِٱللَّهِۙ وَٱلرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُواْ بِرَبِّكُمْ وَقَدْ أَخَذَ مِيثَٰقَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿٨﴾ هُوَ ٱلَّذِى يُنَزِّلُ عَلَىٰ عَبْدِهِۦٓ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍ لِّيُخْرِجَكُم مِّنَ ٱلظُّلُمَٰتِ إِلَى ٱلنُّورِۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ ﴿٩﴾ وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنفِقُواْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلْأَرْضِۚ لَا يَسْتَوِى مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ ٱلْفَتْحِ وَقَٰتَلَۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ ٱلَّذِينَ أَنفَقُواْ مِنۢ بَعْدُ وَقَٰتَلُواْۚ وَكُلًّا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلْحُسْنَىٰۚ وَٱللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ ﴿١٠﴾ مَّن ذَا ٱلَّذِى يُقْرِضُ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَٰعِفَهُۥ لَهُۥ وَلَهُۥٓ أَجْرٌ كَرِيمٌ ﴿١١﴾ يَوْمَ تَرَى ٱلْمُؤْمِنِينَ وَٱلْمُؤْمِنَٰتِ يَسْعَىٰ نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَٰنِهِم بُشْرَىٰكُمُ ٱلْيَوْمَ جَنَّٰتٌ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْفَوْزُ ٱلْعَظِيمُ ﴿١٢﴾ يَوْمَ يَقُولُ ٱلْمُنَٰفِقُونَ وَٱلْمُنَٰفِقَٰتُ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱنظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ٱرْجِعُواْ وَرَآءَكُمْ فَٱلْتَمِسُواْ نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُۥ بَابٌۢ بَاطِنُهُۥ فِيهِ ٱلرَّحْمَةُ وَظَٰهِرُهُۥ مِن قِبَلِهِ ٱلْعَذَابُ ﴿١٣﴾ يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْۖ قَالُواْ بَلَىٰ وَلَٰكِنَّكُمْ فَتَنتُمْ أَنفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَٱرْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ ٱلْأَمَانِىُّ حَتَّىٰ جَآءَ أَمْرُ ٱللَّهِ وَغَرَّكُم بِٱللَّهِ ٱلْغَرُورُ ﴿١٤﴾ فَٱلْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْيَةٌ وَلَا مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ مَأْوَىٰكُمُ ٱلنَّارُۖ هِىَ مَوْلَىٰكُمْۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ ﴿١٥﴾ أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلْحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلْكِتَٰبَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ ٱلْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْۖ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ ﴿١٦﴾ ٱعْلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يُحْىِ ٱلْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَاۚ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿١٧﴾ إِنَّ ٱلْمُصَّدِّقِينَ وَٱلْمُصَّدِّقَٰتِ وَأَقْرَضُواْ ٱللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَٰعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ ﴿١٨﴾ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦٓ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلصِّدِّيقُونَۖ وَٱلشُّهَدَآءُ عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَآ أُوْلَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَحِيمِ ﴿١٩﴾ ٱعْلَمُوٓاْ أَنَّمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌۢ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِى ٱلْأَمْوَٰلِ وَٱلْأَوْلَٰدِۖ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ ٱلْكُفَّارَ نَبَاتُهُۥ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَىٰهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَٰمًاۖ وَفِى ٱلْءَاخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ ٱللَّهِ وَرِضْوَٰنٌۚ وَمَا ٱلْحَيَوٰةُ ٱلدُّنْيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلْغُرُورِ ﴿٢٠﴾ سَابِقُوٓاْ إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ ﴿٢١﴾ مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِى ٱلْأَرْضِ وَلَا فِىٓ أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِى كِتَٰبٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَآۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٌ ﴿٢٢﴾ لِّكَيْلَا تَأْسَوْاْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُواْ بِمَآ ءَاتَىٰكُمْۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ ﴿٢٣﴾ ٱلَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلْبُخْلِۗ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ ﴿٢٤﴾ لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِٱلْبَيِّنَٰتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ ٱلْكِتَٰبَ وَٱلْمِيزَانَ لِيَقُومَ ٱلنَّاسُ بِٱلْقِسْطِۖ وَأَنزَلْنَا ٱلْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥ وَرُسُلَهُۥ بِٱلْغَيْبِۚ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِىٌّ عَزِيزٌ ﴿٢٥﴾ وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَٰهِيمَ وَجَعَلْنَا فِى ذُرِّيَّتِهِمَا ٱلنُّبُوَّةَ وَٱلْكِتَٰبَۖ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍۖ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ ﴿٢٦﴾ ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَى ٱبْنِ مَرْيَمَ وَءَاتَيْنَٰهُ ٱلْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِى قُلُوبِ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ٱبْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَٰهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ٱبْتِغَآءَ رِضْوَٰنِ ٱللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَاۖ فَـَٔاتَيْنَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنْهُمْ أَجْرَهُمْۖ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ ﴿٢٧﴾ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَءَامِنُواْ بِرَسُولِهِۦ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِۦ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِۦ وَيَغْفِرْ لَكُمْۚ وَٱللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ ﴿٢٨﴾ لِّئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ ٱلْكِتَٰبِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَىٰ شَىْءٍ مِّن فَضْلِ ٱللَّهِۙ وَأَنَّ ٱلْفَضْلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلْفَضْلِ ٱلْعَظِيمِ ﴿٢٩﴾ [سُورَةُ الْحَد۪يدِ :: ١-٢٩]

Medine-de indirilendir. 29 (ýigrimi dokuz) aýatdan ybaratdyr. Süre içinde geçen demiriň ähmiýetine üns çekilýänligi üçin Arap dilinde “hadid” sözünden adyny alandyr.

Rahman we Rahym bolan Allahyñ ady bilen

1. Göklerdäki we ýerdäki her zat Allahy ýatlap tesbih edýär. Ol, hökmany güýjüň eýesidir. Höküm we dana-paýhaslylygyň eýesidir. 2. Gökleriň we ýeriň hökmürowanlygy diňe onuňkydyr. Direlder, öldürer. Ol her zada hakykaty bilen güýji ýetendir. 3. Ol, ilkinji we soňkydyr. Zahir we Batyndyr (açyk we gizlindir). Ol her zady hakykaty bilen bilendir. 4. Ol, gökleri we ýeri alty günde (alty döwrede) ýaradan soňra-da arşa ýerleşendir. Ýere gireni, ondan çykany, gökden ineni, şol ýere beýgeleni biler. Nirede bolsaňyz ol siziň bilen bilelikdedir. Allah ähli edenleriňizi hakykaty bilen görendir. 5. Gökleriň we ýeriň hökmürowanlygy onuňkydyr. Ähli işler diňe oňa dolanyp bardyrylar. 6. Gijäni gündize salar, gündizi hem gijä salar. Ol göwüsleriň özüni (ýüreklerde bolany) hakykaty bilen bilendir. 7. Allaha we Resulyna iman ediň we siziň eýeçiligiňize beren malyndan Allah ýolunda harç ediň. Araňyzdan iman edip, Allah ýolunda harç edenlere, olar üçin uly bir sylag bardyr. 8. Pygamber, sizi, Rabbyňyza iman etmegiňiz üçin çagyranda size näme bolýarda Allaha iman edeňizok? Eýsem-de Allah başda sizden berk bir söz (wada) alypdy. Eger-de ynanjak ynsanlardan bolsaňyz bu çagyryşa uýuň! 9. Ol, sizi garaňkylykdan ýagtylyga çykarmak üçin guly Muhammede aç-açan aýatlary indirendir. Şübhesiz Allah sizi köp goraýan we size köp rehimdarlyk edendir. 10. Size näme bolýarda Allah ýolunda harç etmeýärsiňiz? Eýsem gökleriň we ýeriň mirasy Allahyňkydyr. Araňyzdan ýeňişden (Mekge ýeňişinden) öň harçlanlar we söweşenler (beýlekiler bilen) bir deň däldir. Olaryň derejesi soňradan harç eden we söweşenlerden has belentdir. Munuň bilen bilelikde Allah hemmesine de iň gowy bolany (jenneti) wada berendir. Allah ähli edenleriňizden hakykaty bilen habarlydyr. 11. Kim Allaha gowy bir karz berse, Allah hem ony oňa köp essesi bilen gaýtarar. Oňa köp gymmatly sylag hem bardyr. 12. Mömin erkekler bilen mömin zenanlaryň nurlarynyň öňlerinde we saglarynda ylgaşýandyklaryny görjegiň güni olara şeýle diýiler: “Bu gün size buşlanan, içlerinden derýalar akan, ebedi galjagyňyz jennetlerdir”. Ynha bu bolsa uly üstünlikdir. 13. Munafyk erkekler bilen munafyk zenanlaryň, iman edenlere, “Bize bakyňda siziň yşygyňyzdan biz hem aýdyň bolalyň” diýjekleri güni özlerine, “Arkaňyza (dünýä) gidiň we yşyk gözläň” diýiljekdir. Diýýärkä aralaryna gapysy bolan bir haýat çekiler. Munuň iç tarapynda rehimdarlyk, olar (munafyklar) tarapyndaky daşky tarapynda bolsa azap bardyr. 14. Munafyklar möminlere şeýle seslenerler: “Biz hem (dünýäde) siziň bilen bilelikde dälmidik?” Möminler hem şeýle diýerler: “Hawa, ýöne siz özüňizi ýakdyňyz! Başyňyza belalaryň gelmegine garaşdyňyz, şübhe etdiňiz. Allahyň buýrugy gelýänçä was-wasylar sizi aldatdy. Ol köp aldowçy (Şeýtan) Allah hakynda hem sizi aldatdy.” 15. Bu gün artyk sizden we iňkär edenlerden bir paç alynmaz. Mesgeniňiz ataşdyr. Size ýaraşany hem şoldyr. Şol ýer baryljak nähili erbet bir ýerdir. 16. Iman edenleriň Allahy zikir etmekden we inen hak sebäpli kalplarynyň sarpa bilen gorkmagynyň wagty gelmedimi? Ozaldan özlerine kitap berilip, üstünden köp wagt geçen, şeýlelik bilen kalplary gatylaşanlar ýaly bolmasynlar. Olaryň köpüsi fasyk ynsanlardyr. 17. Biliň, Allah ýer-ýüzüni ölenden soňra direldýändir. Hakykatdan hem oýlanyp-pikir edersiňiz diýip size aýatlary açykladyk. 18. Şübhesizdir, sadaka beren erkekler bilen sadaka beren zenanlar we Allaha karz berenler bara, (berenleri) olara yzyna esse-esse tölener. Onsoňam olara köp gymmatly sylag hem bardyr. 19. Allah we pygamberlerine iman edenler bara, ynha olar syddyklardyr (sözi we özi dogry bolan ynsanlardyr) we Allah gatynda şaýatlardyr. Olaryň sylaglary we nurlary bardyr. Aýatlarymyzy Iňkär edip ýalanlaýanlar bolsa, ynha olar jähennemliklerdir. 20. Biliň, dünýä durmuşy diňe bir oýun, bir güýmenje, bezeg, araňyzda garşylyklaýyn bir öwünmeklik, köp mal we nesil eýesi bolmak ýaryşyndan ybaratdyr. (Netijede hemmesi ýok bolup gider. ) Edil şular ýaly: bir ýagmyrdyr we bu ýagmyryň ösdüren ösümlikleri daýhanlaryň göwnünden turar. Soňra guranda bolsa sen onuň saralanyny görersiň. Soňra bolsa gury çer-çöp bolar. Ahyrýetde bolsa (dünýädäki eden amalyna görä) gazaply bir azap ýa-da Allahyň bagyşlamagy we razylygy bardyr. Dünýä durmuşy, aldanmakdan başga zat däldir. 21. Rabbyňyzdan bir bagyşlanma ýetmek üçin, gök asman bilen ýeriň giňligi ýaly bolan, Allaha we Resulyna ynananlar üçin taýynlanan jennet üçin bäs edip ýaryşyň! Ynha bu bolsa Allahyň eçilmegidir. Ony islänine berer. Allah uly eçilmekligiň eýesidir. 22. Ýer-ýüzünde we öz nebisleriňizde sezewar bolan ähli belalaryňyz bolsa, biz ony ýaratmazdan ozal bir kitapda, lewhi mahfuzdadyr (başdan ahyra ýazylan ýerde ýazylgydyr). Şübhesiz bu bolsa Allah üçin örän aňsatdyr. 23. Eliňizden gidene gynanmazlygyňyz we Allahyň size beren nygmatlaryna läliksiremezligiňiz üçin şeýle etdik. Sebäbi Allah, özüni halap öwünen hiç bir ynsany halamaz. 24. Olar husytlyk edip ynsanlara hem husytlygy buýuran ynsanlardyr. Kim ýüz dändirse bilsin, şübhesiz Allah ganidir, (baýdyr), öwülmäne laýykdyr. 25. Kasam bolsun! Ynsanlaryň adalatly bolmagy üçin biz ilçilerimizi aç-açan gudratlar bilen göýberdik we ýanlarynda kitaby we ölçeği, terezini indirdik. Özünde ajaýyp güýç we ynsanlar üçin ençeme peýdalary bolan demiri ýaratdyk (ynsanlar olardan peýdalansynlar diýip). Bu şekilde görmedikleri ýagdaýda, gaýyba ynanyp, Allahy we pygamberi goldajaklary ýüze çykarmak üçindir. Şübhesiz Allah kuwwatlydyr, hökmany güýjiň eýesidir. 26. Kasam bolsun! Biz Nuhy we Ibrahimi pygamber hökmünde göýberdik. Pygamberligi we kitaby olaryň nesillerine-de berdik. Olardan kimi hak ýola girendir, ýöne aralaryndan köpüsi fasyk (günäkär) ynsanlardy. 27. Soňra bularyň yzyndan yzly-yzyna pygamberlerimizi göýberdik. Olaryň yzyndan bolsa Merýem ogly Isany göýberdik. Oňa Injili berdik we özüne tabyn bolanlaryň ýüreklerine mähir we rehimdarlyk duýgusyny goýduk. Özlerinden toslan ruhbanlyklaryny bolsa, biz ony olara parz kylmandyk. Allahyň razylygyny gazanmak üçin ony özleri toslapdylar. Ýöne ony hem bolmalysy ýaly ýerine ýetirmediler. Biz hem aralaryndan iman edenlere sylaglaryny berdik. Ýöne olardan köpüsi fasyk ynsanlardy. 28. Eý iman edenler! Allaha garşy gelmekden säginiň we pygamberine iman ediň we size rehimdarlygyndan iki esse paý bersin. Size özü bilen ýörejegiňiz bir nur bersin we sizi bagyşlasyn. Allah köp bagyşlaýandyr we köp rehimdarlyk edýändir. 29. Bulary açyklamagymyzyň sebäbi, özlerine kitap berilenleriň, Allahyň eçilmeginden hiç bir zady özlerine mahsus kylmaga güýçleriniň ýetmejegini we eçilmekligiň Allahyň elinde bolanlygyny, ony islän ynsanyna berjekdigini bilsinler. Allah uly eçilmekligiň eýesidir.