HAJ SÜRESI
Ayet Sayısı 78
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمْۚ إِنَّ زَلْزَلَةَ ٱلسَّاعَةِ شَىْءٌ عَظِيمٌ ﴿١﴾ يَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّآ أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَى ٱلنَّاسَ سُكَٰرَىٰ وَمَا هُم بِسُكَٰرَىٰ وَلَٰكِنَّ عَذَابَ ٱللَّهِ شَدِيدٌ ﴿٢﴾ وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِى ٱللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّبِعُ كُلَّ شَيْطَٰنٍ مَّرِيدٍ ﴿٣﴾ كُتِبَ عَلَيْهِ أَنَّهُۥ مَن تَوَلَّاهُ فَأَنَّهُۥ يُضِلُّهُۥ وَيَهْدِيهِ إِلَىٰ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ ﴿٤﴾ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِن كُنتُمْ فِى رَيْبٍ مِّنَ ٱلْبَعْثِ فَإِنَّا خَلَقْنَٰكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِن مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَغَيْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَيِّنَ لَكُمْۚ وَنُقِرُّ فِى ٱلْأَرْحَامِ مَا نَشَآءُ إِلَىٰٓ أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوٓاْ أَشُدَّكُمْۖ وَمِنكُم مَّن يُتَوَفَّىٰ وَمِنكُم مَّن يُرَدُّ إِلَىٰٓ أَرْذَلِ ٱلْعُمُرِ لِكَيْلَا يَعْلَمَ مِنۢ بَعْدِ عِلْمٍ شَيْـًٔاۚ وَتَرَى ٱلْأَرْضَ هَامِدَةً فَإِذَآ أَنزَلْنَا عَلَيْهَا ٱلْمَآءَ ٱهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَأَنۢبَتَتْ مِن كُلِّ زَوْجٍۭ بَهِيجٍ ﴿٥﴾ ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْحَقُّ وَأَنَّهُۥ يُحْىِ ٱلْمَوْتَىٰ وَأَنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ قَدِيرٌ ﴿٦﴾ وَأَنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٌ لَّا رَيْبَ فِيهَا وَأَنَّ ٱللَّهَ يَبْعَثُ مَن فِى ٱلْقُبُورِ ﴿٧﴾ وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يُجَٰدِلُ فِى ٱللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَٰبٍ مُّنِيرٍ ﴿٨﴾ ثَانِىَ عِطْفِهِۦ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۖ لَهُۥ فِى ٱلدُّنْيَا خِزْىٌۖ وَنُذِيقُهُۥ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ عَذَابَ ٱلْحَرِيقِ ﴿٩﴾ ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتْ يَدَاكَ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيْسَ بِظَلَّٰمٍ لِّلْعَبِيدِ ﴿١٠﴾ وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَعْبُدُ ٱللَّهَ عَلَىٰ حَرْفٍۖ فَإِنْ أَصَابَهُۥ خَيْرٌ ٱطْمَأَنَّ بِهِۦۖ وَإِنْ أَصَابَتْهُ فِتْنَةٌ ٱنقَلَبَ عَلَىٰ وَجْهِهِۦ خَسِرَ ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةَۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلْخُسْرَانُ ٱلْمُبِينُ ﴿١١﴾ يَدْعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُۥ وَمَا لَا يَنفَعُهُۥۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلضَّلَٰلُ ٱلْبَعِيدُ ﴿١٢﴾ يَدْعُواْ لَمَن ضَرُّهُۥٓ أَقْرَبُ مِن نَّفْعِهِۦۚ لَبِئْسَ ٱلْمَوْلَىٰ وَلَبِئْسَ ٱلْعَشِيرُ ﴿١٣﴾ إِنَّ ٱللَّهَ يُدْخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ ﴿١٤﴾ مَن كَانَ يَظُنُّ أَن لَّن يَنصُرَهُ ٱللَّهُ فِى ٱلدُّنْيَا وَٱلْءَاخِرَةِ فَلْيَمْدُدْ بِسَبَبٍ إِلَى ٱلسَّمَآءِ ثُمَّ لْيَقْطَعْ فَلْيَنظُرْ هَلْ يُذْهِبَنَّ كَيْدُهُۥ مَا يَغِيظُ ﴿١٥﴾ وَكَذَٰلِكَ أَنزَلْنَٰهُ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍ وَأَنَّ ٱللَّهَ يَهْدِى مَن يُرِيدُ ﴿١٦﴾ إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَٱلَّذِينَ هَادُواْ وَٱلصَّٰبِـِٔينَ وَٱلنَّصَٰرَىٰ وَٱلْمَجُوسَ وَٱلَّذِينَ أَشْرَكُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ يَفْصِلُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَىْءٍ شَهِيدٌ ﴿١٧﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ يَسْجُدُ لَهُۥ مَن فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَن فِى ٱلْأَرْضِ وَٱلشَّمْسُ وَٱلْقَمَرُ وَٱلنُّجُومُ وَٱلْجِبَالُ وَٱلشَّجَرُ وَٱلدَّوَآبُّ وَكَثِيرٌ مِّنَ ٱلنَّاسِۖ وَكَثِيرٌ حَقَّ عَلَيْهِ ٱلْعَذَابُۗ وَمَن يُهِنِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن مُّكْرِمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ يَفْعَلُ مَا يَشَآءُ۩ ﴿١٨﴾ هَٰذَانِ خَصْمَانِ ٱخْتَصَمُواْ فِى رَبِّهِمْۖ فَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِيَابٌ مِّن نَّارٍ يُصَبُّ مِن فَوْقِ رُءُوسِهِمُ ٱلْحَمِيمُ ﴿١٩﴾ يُصْهَرُ بِهِۦ مَا فِى بُطُونِهِمْ وَٱلْجُلُودُ ﴿٢٠﴾ وَلَهُم مَّقَٰمِعُ مِنْ حَدِيدٍ ﴿٢١﴾ كُلَّمَآ أَرَادُوٓاْ أَن يَخْرُجُواْ مِنْهَا مِنْ غَمٍّ أُعِيدُواْ فِيهَا وَذُوقُواْ عَذَابَ ٱلْحَرِيقِ ﴿٢٢﴾ إِنَّ ٱللَّهَ يُدْخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ جَنَّٰتٍ تَجْرِى مِن تَحْتِهَا ٱلْأَنْهَٰرُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَلُؤْلُؤًاۖ وَلِبَاسُهُمْ فِيهَا حَرِيرٌ ﴿٢٣﴾ وَهُدُوٓاْ إِلَى ٱلطَّيِّبِ مِنَ ٱلْقَوْلِ وَهُدُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلْحَمِيدِ ﴿٢٤﴾ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلْمَسْجِدِ ٱلْحَرَامِ ٱلَّذِى جَعَلْنَٰهُ لِلنَّاسِ سَوَآءً ٱلْعَٰكِفُ فِيهِ وَٱلْبَادِۚ وَمَن يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍۭ بِظُلْمٍ نُّذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ ﴿٢٥﴾ وَإِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَٰهِيمَ مَكَانَ ٱلْبَيْتِ أَن لَّا تُشْرِكْ بِى شَيْـًٔا وَطَهِّرْ بَيْتِىَ لِلطَّآئِفِينَ وَٱلْقَآئِمِينَ وَٱلرُّكَّعِ ٱلسُّجُودِ ﴿٢٦﴾ وَأَذِّن فِى ٱلنَّاسِ بِٱلْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَىٰ كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ ﴿٢٧﴾ لِّيَشْهَدُواْ مَنَٰفِعَ لَهُمْ وَيَذْكُرُواْ ٱسْمَ ٱللَّهِ فِىٓ أَيَّامٍ مَّعْلُومَٰتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلْأَنْعَٰمِۖ فَكُلُواْ مِنْهَا وَأَطْعِمُواْ ٱلْبَآئِسَ ٱلْفَقِيرَ ﴿٢٨﴾ ثُمَّ لْيَقْضُواْ تَفَثَهُمْ وَلْيُوفُواْ نُذُورَهُمْ وَلْيَطَّوَّفُواْ بِٱلْبَيْتِ ٱلْعَتِيقِ ﴿٢٩﴾ ذَٰلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ حُرُمَٰتِ ٱللَّهِ فَهُوَ خَيْرٌ لَّهُۥ عِندَ رَبِّهِۦۗ وَأُحِلَّتْ لَكُمُ ٱلْأَنْعَٰمُ إِلَّا مَا يُتْلَىٰ عَلَيْكُمْۖ فَٱجْتَنِبُواْ ٱلرِّجْسَ مِنَ ٱلْأَوْثَٰنِ وَٱجْتَنِبُواْ قَوْلَ ٱلزُّورِ ﴿٣٠﴾ حُنَفَآءَ لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِۦۚ وَمَن يُشْرِكْ بِٱللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ ٱلسَّمَآءِ فَتَخْطَفُهُ ٱلطَّيْرُ أَوْ تَهْوِى بِهِ ٱلرِّيحُ فِى مَكَانٍ سَحِيقٍ ﴿٣١﴾ ذَٰلِكَ وَمَن يُعَظِّمْ شَعَٰٓئِرَ ٱللَّهِ فَإِنَّهَا مِن تَقْوَى ٱلْقُلُوبِ ﴿٣٢﴾ لَكُمْ فِيهَا مَنَٰفِعُ إِلَىٰٓ أَجَلٍ مُّسَمًّى ثُمَّ مَحِلُّهَآ إِلَى ٱلْبَيْتِ ٱلْعَتِيقِ ﴿٣٣﴾ وَلِكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا لِّيَذْكُرُواْ ٱسْمَ ٱللَّهِ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُم مِّنۢ بَهِيمَةِ ٱلْأَنْعَٰمِۗ فَإِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَٰحِدٌ فَلَهُۥٓ أَسْلِمُواْۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُخْبِتِينَ ﴿٣٤﴾ ٱلَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ ٱللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَٱلصَّٰبِرِينَ عَلَىٰ مَآ أَصَابَهُمْ وَٱلْمُقِيمِى ٱلصَّلَوٰةِ وَمِمَّا رَزَقْنَٰهُمْ يُنفِقُونَ ﴿٣٥﴾ وَٱلْبُدْنَ جَعَلْنَٰهَا لَكُم مِّن شَعَٰٓئِرِ ٱللَّهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌۖ فَٱذْكُرُواْ ٱسْمَ ٱللَّهِ عَلَيْهَا صَوَآفَّۖ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُواْ مِنْهَا وَأَطْعِمُواْ ٱلْقَانِعَ وَٱلْمُعْتَرَّۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَٰهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ ﴿٣٦﴾ لَن يَنَالَ ٱللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَآؤُهَا وَلَٰكِن يَنَالُهُ ٱلتَّقْوَىٰ مِنكُمْۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُواْ ٱللَّهَ عَلَىٰ مَا هَدَىٰكُمْۗ وَبَشِّرِ ٱلْمُحْسِنِينَ ﴿٣٧﴾ إِنَّ ٱللَّهَ يُدَٰفِعُ عَنِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ ﴿٣٨﴾ أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَٰتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُواْۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ نَصْرِهِمْ لَقَدِيرٌ ﴿٣٩﴾ ٱلَّذِينَ أُخْرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بِغَيْرِ حَقٍّ إِلَّآ أَن يَقُولُواْ رَبُّنَا ٱللَّهُۗ وَلَوْلَا دَفْعُ ٱللَّهِ ٱلنَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَٰمِعُ وَبِيَعٌ وَصَلَوَٰتٌ وَمَسَٰجِدُ يُذْكَرُ فِيهَا ٱسْمُ ٱللَّهِ كَثِيرًاۗ وَلَيَنصُرَنَّ ٱللَّهُ مَن يَنصُرُهُۥٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِىٌّ عَزِيزٌ ﴿٤٠﴾ ٱلَّذِينَ إِن مَّكَّنَّٰهُمْ فِى ٱلْأَرْضِ أَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَمَرُواْ بِٱلْمَعْرُوفِ وَنَهَوْاْ عَنِ ٱلْمُنكَرِۗ وَلِلَّهِ عَٰقِبَةُ ٱلْأُمُورِ ﴿٤١﴾ وَإِن يُكَذِّبُوكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَثَمُودُ ﴿٤٢﴾ وَقَوْمُ إِبْرَٰهِيمَ وَقَوْمُ لُوطٍ ﴿٤٣﴾ وَأَصْحَٰبُ مَدْيَنَۖ وَكُذِّبَ مُوسَىٰ فَأَمْلَيْتُ لِلْكَٰفِرِينَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْۖ فَكَيْفَ كَانَ نَكِيرِ ﴿٤٤﴾ فَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَهْلَكْنَٰهَا وَهِىَ ظَالِمَةٌ فَهِىَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَبِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَقَصْرٍ مَّشِيدٍ ﴿٤٥﴾ أَفَلَمْ يَسِيرُواْ فِى ٱلْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَآ أَوْ ءَاذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَاۖ فَإِنَّهَا لَا تَعْمَى ٱلْأَبْصَٰرُ وَلَٰكِن تَعْمَى ٱلْقُلُوبُ ٱلَّتِى فِى ٱلصُّدُورِ ﴿٤٦﴾ وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِٱلْعَذَابِ وَلَن يُخْلِفَ ٱللَّهُ وَعْدَهُۥۚ وَإِنَّ يَوْمًا عِندَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّونَ ﴿٤٧﴾ وَكَأَيِّن مِّن قَرْيَةٍ أَمْلَيْتُ لَهَا وَهِىَ ظَالِمَةٌ ثُمَّ أَخَذْتُهَا وَإِلَىَّ ٱلْمَصِيرُ ﴿٤٨﴾ قُلْ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَآ أَنَاْ لَكُمْ نَذِيرٌ مُّبِينٌ ﴿٤٩﴾ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِيمٌ ﴿٥٠﴾ وَٱلَّذِينَ سَعَوْاْ فِىٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ ٱلْجَحِيمِ ﴿٥١﴾ وَمَآ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رَّسُولٍ وَلَا نَبِىٍّ إِلَّآ إِذَا تَمَنَّىٰٓ أَلْقَى ٱلشَّيْطَٰنُ فِىٓ أُمْنِيَّتِهِۦ فَيَنسَخُ ٱللَّهُ مَا يُلْقِى ٱلشَّيْطَٰنُ ثُمَّ يُحْكِمُ ٱللَّهُ ءَايَٰتِهِۦۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿٥٢﴾ لِّيَجْعَلَ مَا يُلْقِى ٱلشَّيْطَٰنُ فِتْنَةً لِّلَّذِينَ فِى قُلُوبِهِم مَّرَضٌ وَٱلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُمْۗ وَإِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ لَفِى شِقَاقٍۭ بَعِيدٍ ﴿٥٣﴾ وَلِيَعْلَمَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلْعِلْمَ أَنَّهُ ٱلْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَيُؤْمِنُواْ بِهِۦ فَتُخْبِتَ لَهُۥ قُلُوبُهُمْۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهَادِ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِلَىٰ صِرَٰطٍ مُّسْتَقِيمٍ ﴿٥٤﴾ وَلَا يَزَالُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِى مِرْيَةٍ مِّنْهُ حَتَّىٰ تَأْتِيَهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغْتَةً أَوْ يَأْتِيَهُمْ عَذَابُ يَوْمٍ عَقِيمٍ ﴿٥٥﴾ ٱلْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ لِّلَّهِ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْۚ فَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فِى جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ ﴿٥٦﴾ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ ﴿٥٧﴾ وَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ ثُمَّ قُتِلُوٓاْ أَوْ مَاتُواْ لَيَرْزُقَنَّهُمُ ٱللَّهُ رِزْقًا حَسَنًاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ خَيْرُ ٱلرَّٰزِقِينَ ﴿٥٨﴾ لَيُدْخِلَنَّهُم مُّدْخَلًا يَرْضَوْنَهُۥۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَعَلِيمٌ حَلِيمٌ ﴿٥٩﴾ ذَٰلِكَ وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوقِبَ بِهِۦ ثُمَّ بُغِىَ عَلَيْهِ لَيَنصُرَنَّهُ ٱللَّهُۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ ﴿٦٠﴾ ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ يُولِجُ ٱلَّيْلَ فِى ٱلنَّهَارِ وَيُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِى ٱلَّيْلِ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌۢ بَصِيرٌ ﴿٦١﴾ ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْحَقُّ وَأَنَّ مَا يَدْعُونَ مِن دُونِهِۦ هُوَ ٱلْبَٰطِلُ وَأَنَّ ٱللَّهَ هُوَ ٱلْعَلِىُّ ٱلْكَبِيرُ ﴿٦٢﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءً فَتُصْبِحُ ٱلْأَرْضُ مُخْضَرَّةًۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ ﴿٦٣﴾ لَّهُۥ مَا فِى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِى ٱلْأَرْضِۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلْغَنِىُّ ٱلْحَمِيدُ ﴿٦٤﴾ أَلَمْ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِى ٱلْأَرْضِ وَٱلْفُلْكَ تَجْرِى فِى ٱلْبَحْرِ بِأَمْرِهِۦ وَيُمْسِكُ ٱلسَّمَآءَ أَن تَقَعَ عَلَى ٱلْأَرْضِ إِلَّا بِإِذْنِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ ﴿٦٥﴾ وَهُوَ ٱلَّذِىٓ أَحْيَاكُمْ ثُمَّ يُمِيتُكُمْ ثُمَّ يُحْيِيكُمْۗ إِنَّ ٱلْإِنسَٰنَ لَكَفُورٌ ﴿٦٦﴾ لِّكُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنسَكًا هُمْ نَاسِكُوهُۖ فَلَا يُنَٰزِعُنَّكَ فِى ٱلْأَمْرِۚ وَٱدْعُ إِلَىٰ رَبِّكَۖ إِنَّكَ لَعَلَىٰ هُدًى مُّسْتَقِيمٍ ﴿٦٧﴾ وَإِن جَٰدَلُوكَ فَقُلِ ٱللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُونَ ﴿٦٨﴾ ٱللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَكُمْ يَوْمَ ٱلْقِيَٰمَةِ فِيمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ ﴿٦٩﴾ أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِى ٱلسَّمَآءِ وَٱلْأَرْضِۗ إِنَّ ذَٰلِكَ فِى كِتَٰبٍۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٌ ﴿٧٠﴾ وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِۦ سُلْطَٰنًا وَمَا لَيْسَ لَهُم بِهِۦ عِلْمٌۗ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِن نَّصِيرٍ ﴿٧١﴾ وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٍ تَعْرِفُ فِى وُجُوهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلْمُنكَرَۖ يَكَادُونَ يَسْطُونَ بِٱلَّذِينَ يَتْلُونَ عَلَيْهِمْ ءَايَٰتِنَاۗ قُلْ أَفَأُنَبِّئُكُم بِشَرٍّ مِّن ذَٰلِكُمُۗ ٱلنَّارُ وَعَدَهَا ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۖ وَبِئْسَ ٱلْمَصِيرُ ﴿٧٢﴾ يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَٱسْتَمِعُواْ لَهُۥٓۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَن يَخْلُقُواْ ذُبَابًا وَلَوِ ٱجْتَمَعُواْ لَهُۥۖ وَإِن يَسْلُبْهُمُ ٱلذُّبَابُ شَيْـًٔا لَّا يَسْتَنقِذُوهُ مِنْهُۚ ضَعُفَ ٱلطَّالِبُ وَٱلْمَطْلُوبُ ﴿٧٣﴾ مَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَقَوِىٌّ عَزِيزٌ ﴿٧٤﴾ ٱللَّهُ يَصْطَفِى مِنَ ٱلْمَلَٰٓئِكَةِ رُسُلًا وَمِنَ ٱلنَّاسِۚ إِنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌۢ بَصِيرٌ ﴿٧٥﴾ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْۗ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرْجَعُ ٱلْأُمُورُ ﴿٧٦﴾ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱرْكَعُواْ وَٱسْجُدُواْ وَٱعْبُدُواْ رَبَّكُمْ وَٱفْعَلُواْ ٱلْخَيْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ۩ ﴿٧٧﴾ وَجَٰهِدُواْ فِى ٱللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِۦۚ هُوَ ٱجْتَبَىٰكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِى ٱلدِّينِ مِنْ حَرَجٍۚ مِّلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَٰهِيمَۚ هُوَ سَمَّىٰكُمُ ٱلْمُسْلِمِينَ مِن قَبْلُ وَفِى هَٰذَا لِيَكُونَ ٱلرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِۚ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱعْتَصِمُواْ بِٱللَّهِ هُوَ مَوْلَىٰكُمْۖ فَنِعْمَ ٱلْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ ٱلنَّصِيرُ ﴿٧٨﴾ [سُورَةُ الْحَجِّ :: ١-٧٨]
Rahman we Rahym bolan Allahyñ ady bilen
1. Eý ynsanlar! Rabbyňyza garşy gelmekden säginiň! Sebäbi kyýamat sarsgyny gaty uly bir zatdyr. 2. Ony görjek güniňiz her emdirýän aýal emdirýän çagasyndan geçer we her göwreli aýalam garnyndaky çagasyny düşürer. Ynsanlary serhoş görersiň. Aslynda bolsa olar serhoş däldirler. Sebäbi Allahyň azaby gaty gazaplydyr. 3. Ynsanlardan kimsi bardyr, hiç-hili maglumaty bolmasa-da, Allah hakynda jedelleşer we her azan şeýtanyň yzyna düşer. 4. Şeýtan hakynda, “Her kim ony dost edinse, hökman ol ynsany azdyrar we ony jähennem azabyna süýrär” diýip ýazylandyr. 5. Eý ynsanlar! Ölenden soňra direlmek barada bir şübhäňiz bar bolsa, (pikirlenip, oýlanyp görüň) hiç şübhesiz, biz sizi toprakdan, soňam azajyk bir suwdan (bir damja dölden), soňam bir alakadan (eneleriň ýatgysyndaky embiriýondan), soňam ýaradylyşy belli näbelli bir bölejik etden ýaratmak bilen size (güýç-gudratymyzy) aç-açan düşündireliň. Islänimizi belli bir möhlete çenli ene ýatgysynda saklaýarys. Soňra sizi bir çaga edip çykarýarys. Soňam (akylly we güýçli bolýançaňyz) doly güýjiňize ýetmegiňiz üçin (sizi kemala getirýäris). Araňyzdan ölenler bolar. Ýene-de araňyzdan bir näçesi hem ömrüň iň kyn çagyna (garrylyga) ýetirler, bilýärkä hiç zat bilmeýän ýagdaýa düşer. Ýer-ýüzüni hem öli, gup-gury görersiň. Biz onuň üstüne ýagyş ýagdyran wagtymyz gymyldar, giňäp ulalar we her-hili göwne ýakymly jübt-jübt ösümlikleri çykarar. 6. Bu şeýle. Sebäbi Allah hakyň hut özidir. Şübhesiz Ol ölüleri direlder we ol ähli zada hakykaty bilen güýji ýetendir. 7. Sebäbi kyýamat hökman geler. Onda hiç-hili şübhe ýokdyr we şübhesiz Allah gabyrdakylary direlder. 8.9. Ynsanlardan şeýleleri hem bardyr: dogry bir maglumaty bolman, ýol görkezijisi bir kitaby ýok bolsa-da ulumsyrap ynsanlary Allahyň ýolundan azdyrmak üçin Allah hakynda jedelleşmäne çemeleşer. Şoňa dünýäde bir masgaraçylyk bardyr. Oňa kyýamat gününde hem ýangyn azabyny datdyrarys. 10. (Oňa) “Ynha bu öz elleriň bilen ozaldan edenleriň sebäplidir. Allah hiç-haçan gullaryna zalymlyk edýän däldir”(diýler. ) 11. Ynsanlardan şeýleleri hem bardyr, Allaha gaýybana gulluk eder. Eger-de özüne bir haýry degse, köňli şonuň bilen hoş bolar. Eger-de başyna bir erbetlik geläýse, derrew bolşyna yzyna (kapyrlyga) dolanaýar. Ol dünýäsinäm, ahyrýetinäm ýitirendir. Ynha bu aç-açan zyýanyň edil özidir. 12. Ol, Allahy goýup özüne zyýan we peýdasy hem degmejek zatlara çokunar. Bulam çuňňur azgynlygyň edil özidir. 13. Zyýany peýdasyndan has ýakyn bolana çokunar. Ol (çokunany) nähili erbet kömekçi we nähili erbet bir ýoldaşdyr. 14. Hökmany suratda Allaha iman edip salyh amallar edýänleri, içinden derýalar akan jennetlere goýar. Şübhesiz Allah islänini eder. 15. Her kim oňa (Muhammede) Allahyň dünýäde we ahyrýetde asla ýardam bermejekdigini çak edip oýlaýan bolsa, derrew asmandan bir ýüp daňsyn soňam özüni assynda bir seredip görsün, saýlap alan bu ýoly öýkelän zadyndan dyndyrarmy? 16. Biz şeýdip Gurhany aç-açan aýatlar halynda indirdik. Şübhesiz Allah islänini dogry ýola salar. 17. Şübhesiz, iman edenler, Ýahudiler (jöhitler), Sabiiler, Hiristýanlar, Mejusiler we Allaha şärik goşanlar bara, Allah kyýamat güni olaryň aralarynda hökman höküm berer. Sebäbi Allah ähli zada şaýatdyr. 18. Görmediňmi? Şübhesiz göklerde we ýer-ýüzünde bolanlar, güneş, aý, ýyldyzlar, daglar, agaçlar, haýwanlar we ynsanlaryň köpüsi Allaha sejde edýändir. Birnäçesiniň üstüne azaby bermeklik hak bolandyr. Allah kimi abraýdan gaçyrsa, oňa abraý gazandyryp biljek hiç-kimem ýokdyr. Şübhesiz Allah islänini eder.(sejde) 19. Ynha-da garşydaş iki tarap Rablary hakynda jedelleşmäne başladylar. Bulardan iňkär edenler üçin ataşdan eşikler biçilendir. Başlarynyň üstünden hem gaýnak suw döküler. 20. Şonuň bilen garynlarynyň içindäkileri we derileri erediler. 21. Olar üçin birem demirden serdesseler (uçly demirden tokmaklar) bardyr. 22. Her haçanda jähennemden, ol ejirden (azapdan çykmak isleseler), şol ýere yzyna dolandyrarlar we olara, “Dadyň ýangyn azabyny” diýler. 23. Şübhesiz, Allah iman edip salyh amallary edýänleri bolsa içlerinden derýalar akan jennetlere goýar. Şol ýerde altyndan bilezikler we dürler bilen bezenjekdirler. Şol ýerdäki lybaslary bolsa ýüpekdendir. 24. Olar hem sözüň hoş bolanyna ýetirlipdirler hem-de öwülmäge laýyk bolan Allahyň ýoluna ýetirlendirler. 25. Iňkär edenler bilen Allahyň ýolundan we ýerli halkyny, myhmanlaryny we ähli ynsanlary deň-derejede kylanymyz Mesjidi Haramdan saklaýanlar azaby hak edendirler. Kim şol ýerde zalymlyk edip hakdan azmak islese, biz şoňa gaty gazaply bir azaby datdyrarys. 26. Hany biz Ibrahime, Käbäniň ýerini, “Maňa hiç bir zady şärik goşma: öýümi, tawaf edenler, namaz kylanlar, rüküwa egilip we sejde edenler üçin arassala” diýip belläpdik. 27. Ynsanlar arasynda hajylygy yglan etde, isle pyýada isle daş ýollardan gelen ýadow düýeleriň üstünde saňa gelsinler. 28. Gelsinler we özlerine mahsus birnäçe bähbitli zatlara şaýat bolsunlar we Allahyň özlerine rysgal hökmünde beren (gurbanlyk) haýwanlaryny belli günlerde (olary gurbanlyk edýärkäler) Allahyň adyny ýatlasynlar. Artyk şolardan sizem iýiň, garyp-gasara-da iýdiriň. 29. Soňra kirlerini ýuwsynlar, adak gurbanlyklaryny ýerine ýetirsinler we Beýti Atiki (Käbäni) tawaf etsinler. 30. Bu şeýle. Kim Allahyň hökümlerine sarpa goýsa, bu Rabby gatynda özi üçin bir haýyrdyr. Haramlygy barada size okalanlardan (diýlenlerden) başga ähli haýwanlar size halal kylyndy. Artyk hapysa butlara çokunmaklyk we ýalan söz sözlemekden gaça duruň. 31. Allaha ýykgyn eden we oňa şärik goşmaýanlar boluň! Kim Allaha şärik goşsa, edil gökden gaçypdyrda, özüni guşlar bölüşýär ýa-da şemal ony uzak bir ýere süýreýän ýalydyr. 32. Bu şeýle. Kim Allahyň nyşanlaryny (gurbanlyklaryny) beýgeltse, şübhesiz bu ýürekleriň takwasyndandyr. (Allaha garşy gelmekden säginmegindendir) 33. Siziň üçin şolardan belli bir zamana çenli bir topar bähbitler bardyr. Soňra-da gurbanlyk bolup barjaklary ýeri hem Beýti Atik (käbedir). 34. Her ymmat üçin Allahyň özlerine rysgal hökmünde beren haýwanlarynyň üstüne Allahyň adyny ýatlasynlar diýip gurban soýmagy rugsat berdik. Ynha siziň ylahyňyz ýeke-täk ylahdyr. Bu ýagdaýda ýalňyz oňa tabyn boluň! Pes-pälli bolanlary buşla! 35. Olar, Allah ýatlanan wagty ýürekleri tikenäklän (çümşüldän), başlaryna gelen bela-beterlere-de sabyr eden, namazyny takyk kylan we özlerine rysgal edip berenlerimizden Allahyň ýolunda harj edenlerdir. 36. Gurbanlyk iri şahly haýwanlary hem siziň üçin Allahyň dininiň nyşanlaryndan kyldyk. Siziň üçin şolarda haýyr bardyr. Olar hatar-hatar duran wagty (gurbanlyk janly öldüreniňizde) üstüne Allahyň adyny ýatlaň! Gapdal ýykylyp janlary çykansoň şol haýwanlardan sizem iýiň, soramaýan garyp-gasarlara (dilemäge çekinýän), soramana mejbur bolan garyp-gasarada iýdiriň. Şükür edersiňiz diýip olary şeýdip siziň hyzmatyňyza berdik. 37. Olaryň etleri we ganlary asla Allaha barmaz. Diňe oňa siziň takwaňyz (Allaha garşy gelmekden säginmeňiz) barar. Şolary siziň hyzmatyňyza berdik. Size dogry ýoly görkezenligi sebäpli Allahy belent mertebeli tanamagyňyz üçin. Ýagşylyk edenleri buşla! 38. Şübhesiz, Allah ynananlary gorar. Dogrysy Allah hiç bir haýyny, nadany halamaz! 39. Özlerine garşy uruş edilen musulmanlara, zalymlyga sezewar bolmaklary sebäpli söweşmek üçin rugsat berildi. Şübhe ýokdyr, Allahyň olara ýardam bermäne güýji ýeter. 40. Olar, nähak ýere, diňe “Rabbymyz Allahdyr” diýenleri sebäpli ýurtlaryndan çykarylanlardyr. Eger-de Allahyň, ynsanlaryň bir toparyny bir topary bilen sowmadyk bolsady, aralarynda Allahyň ady köp ýatlanan manastyrlary (dini jemgyýetleriň jemlenen ýeri) buthanalary, hawralary (ýahudileriň çokunýan ýeri) we mesjitleri hökmany suratda ýer bilen ýegsan edilerdi. Şübhesizdir, Allah öz dinine ýardam edene hökman ýardam eder. Şübhesizdir, Allah gaty kuwwatlydyr we hökmany güýjiň eýesidir. 41. Olar şeýle ynsanlardyr, eger-de özlerine ýer-ýüzünde mümkinçilik we häkimiýet bersek, namazy takyk kylar, zekaty berer, ýagşylygy buýurar we ýamanlygy gadagan ederler. Ähli işleriň netijesi Allaha mahsusdyr. 42. Eý Muhammed! Eger-de seni ýalanlasalar bilip goý, olardan ozal Nuh, Ad we Semud kowumlary hem (pygamberlerine) ýalançy diýipdiler. 43.44. Ibrahimiň kowmy bilen Lutuň kowmy we Medýen halky hem ýalan diýipdiler. Musa-da ýalanlandy we ahyr soňy ol iňkärçilere möhlet berdim. Soňra-da olary tutup aldym. Meni iňkär etmek nahili ekeni gördiler. 45. Halky zalymlyk edýärkä heläk edenimiz, diwarlary çöken üçekleri üstüne ýykylan ençeme ýurtlar, ençeme ulanyp bolmaýan guýylar, ençeme haşamly köşkler bardyr. 46. Ýer-ýüzünde gezip aýlanmadylarmy, oýlanyp pikir edere ýürekleri, eşidere gulaklary bolsun! (aýlandylar emma sapak almadylar). Sebäbi hakykatda gözler däl, göwüslerdäki ýürekler (kalp gözi) kör bolar. 47. Birem senden gyssagly azap isleýärler. Aslyýetinde bolsa, Allah asla wadasyndan dänmez. Şübhesiz Rabbynyň ýanynda bir gün, siziň sananyňyz müň ýyl ýalydyr. 48. Zalym bolsalar hem möhlet berenim, soňam özlerini azabym bilen tutup alanym ençeme ýurt halklary bardyr. Dolanyp bardyryljak ýer diňe maňadyr. 49. Şeýle diý: “Eý ynsanlar! Men siziň üçin aç-açan diňe bir duýdyrýançydyryn.” 50. Artyk iman edip salyh amallar edenler bara, ynha şolar üçin bir bagyşlanmak, gowy bir nygmat (jennet) bardyr. 51. Aýatlarymyzy hökümsiz etmek (hökümden düşürmek) üçin çemeleşýänler bara, ynha şolar jähennemlikdirler. 52. Senden ozal hiç Resul we Nebi göýbermedikmi? Bir zat dilände şeýtanyň onuň bu isleginde was-wasy bermedigi bolupmy? Ýöne Allah, şeýtanyň was-wasysyny giderer. Soňra Allah aýatlaryny berkeder. Allah hakykaty bilen bilendir, höküm we dana-paỳhaslygyň eỳesidir. 53. Allah, şeýtanyň beren bu was-wasysyny, kalplarynda hassalyk bolanlar we kalplary daşdan bolanlara bir synaga saý sebäbi kylmak üçin şeýle eder. Hiç şübhesizdir ol zalymlar çuňňur bir aýralyk içindedirler. 54. Birem özlerine ylym berlenler onuň, Rabbyndan gelen hak bolandygyny bilsinler. Şeýdibem oňa iman etsinler we netije-de kalplaram oňa sarpa duýsyn diýip Allah şeýle eder. Hiç şübhe ýokdyr, Allah iman edenleri dogry ýola salar. 55. Iňkär edenler, özlerine kyýamat duýdansyz gelinçä ýa-da olara ahyrky bir günüň azaby gelip degýänçä, ol Gurhandan şübhe ederler. 56. Ynha ol gün mülk (hökümranlyk) Allahyňkydyr. Ol, ynsanlaryň arasynda hökmüni berer. Artyk iman edip salyh amallar edenler Naim jennetlerindedirler. 57. Iňkär edip aýatlarymyza ýalan diýenler bolsa, olar üçinem biabraýçylykly bir azap bardyr. 58. Allahyň ýolunda hijret (göç) edip soňam öldürülen ýa-da ölenleriň bolsa, Allah olara hökmany gowy bir rysgal berer. Şübhe ýokdyr Allah, rysgal berenleriň iň haýyrlysydyr. 59. Elbetde olary hoşal boljaklary bir ýere salar. Şübhesiz Allah hakykaty bilen bilendir. Halimdir (derrew jezalandyrmaz, möhlet berer). 60. Bu şeýle. Birem kim özüne berlen ezýeti bilen deň derejede yzyna garşylygyny gaýtarsa, soňam ýene-de özüne zulum edilse, elbetde Allah oňa ýardam eder. Hiç şübhesiz Allah köp günäleri geçýändir we köp bagyşlaýandyr. 61. Bu şeýle. Sebäbi Allah gijäni gündiziň içine sokar, gündizi hem gijäniň içine sokar. Şübhesiz Allah hakykaty bilen eşiden we hakykaty bilen görendir. 62. Bu şeýle. Sebäbi Allah hakyň edil özidir. Ony taşlap başga çokunanlary bolsa, biasyl (batyl) zadyň edil özidir. Şübhesiz Allahyň mertebesi belentdir (beýikdir). 63. Allahyň gökden ýagmyr ýagdyranyny, şeýdibem ýer-ýüzünüň ýap-ýaşyl bolandygyny görmediňmi? Şübhesiz, Allah köp eçilýändir we ähli zatdan hakykaty bilen habarlydyr. 64. Göklerdäki her zat, ýerdäki her zat onuňkydyr. Şübhesizdir Allah elbetde baýdyr, elbetde öwülmäge laýykdyr. 65. Görmeýäňmi, Allah buýrugyna laýyklykda bütin ýerdäkileri we deňizde akyp giden gämileri siziň hyzmatyňyza berendir. Ondan birugsat ýeriň üstüne gaçmasyn diýip asmany ol saklaýar. Şübhesiz Allah ynsanlara garşy goragçy we gaty merhemetlidir. 66. Ol, size jan beren, soňra-da sizi öldürip, soňra-da wagty gelende direltjekdir. Şübhesiz, ynsan köp gadyr bilmezdir. 67. Biz her ymmat üçin ýerine ýetirer ýaly bir ybadat ýoly berdik (görkezdik). Olar ýaly bolsa din bara-da seniň bilen asla-da ýansylaşyp durmasynlar. Sen Rabbyňa çagyr. Sebäbi sen hiç şübhesiz haka alyp barýan takyk bir ýoldasyň. 68. Eger-de saňa garşy göreşseler, şeýle diý: “Allah edýänleriňizi has gowy bilýändir.” 69. Hakynda aýralyga düşýän zatlaryňyz barada kyýamat güni Allah araňyzda höküm berer. 70. Bilmeýäňmi, şübhesiz Allah gökde we ýerde näme bar bolsa hemmesinäm biler. Şübhesiz bularyň hemmesi bir kitapda, lewhi mahfuzdadyr (başdan ahyra ýazylan ýerde ýazylgydyr). Şübhesiz bu Allaha görä gaty aňsatdyr. 71. Olar, Allahy goýup, hakynda Allahyň hiç bir delil indirmedigi, özleriniň hem hakynda hiç bir maglumaty bolmadyk zatlara gulluk ederler. Zalymlaryň hiç bir ýardamçysy ýokdyr. 72. Özlerine aýatlarymyz aç-açan okalan wagty ol kapyrlaryň ýüz görnüşinden iňkärlerini aňlarsyň. Hatda özlerine aýatlarymyzy okaýanlaryň üstüne gahar-gazaply ýöremegine sähel galdy. Şeýle diý: “ Indi size bu ýagdaýdan has beterini habar bereýinmi: Ataş. . . Allah ony kapyrlara wada berdi. Şol ýer nähili erbet bir baryljak mesgendir!” 73. Eý ynsanlar! Size bir mysal berildi. Indi oňa gowy gulak salyň! Siziň Allahdan başga çokunanlaryňyz bir siňegi hem ýaradyp bilmezler. Hatda hemmesi şonuň üçin jemlenselerem. Eger-de siňek olardan bir zat alaýsa-da, munam ondan alyp bilmezler. Isleýänem, islenenem alaçsyz. 74. Allahyň gadryny bolmasy ýaly bilmediler. Şübhesiz Allah güýçlidir, hökmany güýjüň eýesidir. 75. Allah perişdelerdenem, ynsanlardanam Resullar (ilçiler) saýlar. . Şübhesiz Allah hakykaty bilen eşidendir we hakykaty bilen görendir. 76. Olaryň geçmişinäm (edenlerinäm) geljeginäm (etjeklerinäm) biler. Işleriň bary Allaha dolanyp bardyrylar. 77. Eý iman edenler, halas bolmak üçin rüküwa egiliň, sejde ediň. Rabbyňyza gulluk ediň we haýyr işläň! 78. Allahyň ýolunda hakyny berip göreşiň! Ol sizi saýlady we dinde üstüňize hiç bir kynçylyk ýüklemedi. Ataňyz Ibrahimiň dinine uýuň! Pygamberi size şaýat (we görelde) bolsun, siz hem ynsanlara şaýat (we görelde) boluň. Allah sizi has ozal hem bu Gurhanda hem musulman diýip atlandyrdy. Artyk namazy takyk kylyň, zekaty beriň we Allaha ýöneliň. Ol siziň eýäňizdir. Ol nähili gowy eýe, nähili gowy ýardamçydyr!