ÝUSUF SÜRESI
Ayet Sayısı 111
بِسْــــــــــــــــــــــمِ اﷲِارَّحْمَنِ ارَّحِيم
الٓرٰ۠ تِلْكَ اٰيَاتُ الْكِتَابِ الْمُب۪ينِ۠ ﴿1﴾ اِنَّٓا اَنْزَلْنَاهُ قُرْءٰنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ ﴿2﴾ نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ اَحْسَنَ الْقَصَصِ بِمَٓا اَوْحَيْنَٓا اِلَيْكَ هٰذَا الْقُرْاٰنَۗ وَاِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِه۪ لَمِنَ الْغَافِل۪ينَ ﴿3﴾ اِذْ قَالَ يُوسُفُ لِاَب۪يهِ يَٓا اَبَتِ اِنّ۪ي رَاَيْتُ اَحَدَ عَشَرَ كَوْكَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَاَيْتُهُمْ ل۪ي سَاجِد۪ينَ ﴿4﴾ قَالَ يَا بُنَيَّ لَا تَقْصُصْ رُءْيَاكَ عَلٰٓى اِخْوَتِكَ فَيَك۪يدُوا لَكَ كَيْدًاۜ اِنَّ الشَّيْطَانَ لِلْاِنْسَانِ عَدُوٌّ مُب۪ينٌ ﴿5﴾ وَكَذٰلِكَ يَجْتَب۪يكَ رَبُّكَ وَيُعَلِّمُكَ مِنْ تَأْو۪يلِ الْاَحَاد۪يثِ وَيُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَعَلٰٓى اٰلِ يَعْقُوبَ كَمَٓا اَتَمَّهَا عَلٰٓى اَبَوَيْكَ مِنْ قَبْلُ اِبْرٰه۪يمَ وَاِسْحٰقَۜ اِنَّ رَبَّكَ عَل۪يمٌ حَك۪يمٌ۟ ﴿6﴾ لَقَدْ كَانَ ف۪ي يُوسُفَ وَاِخْوَتِه۪ٓ اٰيَاتٌ لِلسَّٓائِل۪ينَ ﴿7﴾ اِذْ قَالُوا لَيُوسُفُ وَاَخُوهُ اَحَبُّ اِلٰٓى اَب۪ينَا مِنَّا وَنَحْنُ عُصْبَةٌۜ اِنَّ اَبَانَا لَف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍۚ ﴿8﴾ اُقْتُلُوا يُوسُفَ اَوِ اطْرَحُوهُ اَرْضًا يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ اَب۪يكُمْ وَتَكُونُوا مِنْ بَعْدِه۪ قَوْمًا صَالِح۪ينَ ﴿9﴾ قَالَ قَٓائِلٌ مِنْهُمْ لَا تَقْتُلُوا يُوسُفَ وَاَلْقُوهُ ف۪ي غَيَابَتِ الْجُبِّ يَلْتَقِطْهُ بَعْضُ السَّيَّارَةِ اِنْ كُنْتُمْ فَاعِل۪ينَ ﴿10﴾ قَالُوا يَٓا اَبَانَا مَا لَكَ لَا تَأْمَنَّۭۖا عَلٰى يُوسُفَ وَاِنَّا لَهُ لَنَاصِحُونَ ﴿11﴾ اَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَاِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿12﴾ قَالَ اِنّ۪ي لَيَحْزُنُن۪ٓي اَنْ تَذْهَبُوا بِه۪ وَاَخَافُ اَنْ يَأْكُلَهُ الذِّئْبُ وَاَنْتُمْ عَنْهُ غَافِلُونَ ﴿13﴾ قَالُوا لَئِنْ اَكَلَهُ الذِّئْبُ وَنَحْنُ عُصْبَةٌ اِنَّٓا اِذًا لَخَاسِرُونَ ﴿14﴾ فَلَمَّا ذَهَبُوا بِه۪ وَاَجْمَعُٓوا اَنْ يَجْعَلُوهُ ف۪ي غَيَابَتِ الْجُبِّۚ وَاَوْحَيْنَٓا اِلَيْهِ لَتُنَبِّئَنَّهُمْ بِاَمْرِهِمْ هٰذَا وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ﴿15﴾ وَجَٓاؤُٓ۫ اَبَاهُمْ عِشَٓاءً يَبْكُونَۜ ﴿16﴾ قَالُوا يَٓا اَبَانَٓا اِنَّا ذَهَبْنَا نَسْتَبِقُ وَتَرَكْنَا يُوسُفَ عِنْدَ مَتَاعِنَا فَاَكَلَهُ الذِّئْبُۚ وَمَٓا اَنْتَ بِمُؤْمِنٍ لَنَا وَلَوْ كُنَّا صَادِق۪ينَ ﴿17﴾ وَجَٓاؤُ۫ عَلٰى قَم۪يصِه۪ بِدَمٍ كَذِبٍۜ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ اَنْفُسُكُمْ اَمْرًاۜ فَصَبْرٌ جَم۪يلٌۜ وَاللّٰهُ الْمُسْتَعَانُ عَلٰى مَا تَصِفُونَ ﴿18﴾ وَجَٓاءَتْ سَيَّارَةٌ فَاَرْسَلُوا وَارِدَهُمْ فَاَدْلٰى دَلْوَهُۜ قَالَ يَا بُشْرٰى هٰذَا غُلَامٌۜ وَاَسَرُّوهُ بِضَاعَةًۜ وَاللّٰهُ عَل۪يمٌ بِمَا يَعْمَلُونَ ﴿19﴾ وَشَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَرَاهِمَ مَعْدُودَةٍۚ وَكَانُوا ف۪يهِ مِنَ الزَّاهِد۪ينَ۟ ﴿20﴾ وَقَالَ الَّذِي اشْتَرٰيهُ مِنْ مِصْرَ لِامْرَاَتِه۪ٓ اَكْرِم۪ي مَثْوٰيهُ عَسٰٓى اَنْ يَنْفَعَنَٓا اَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَدًاۜ وَكَذٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْاَرْضِۘ وَلِنُعَلِّمَهُ مِنْ تَأْو۪يلِ الْاَحَاد۪يثِۜ وَاللّٰهُ غَالِبٌ عَلٰٓى اَمْرِه۪ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿21﴾ وَلَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهُٓ اٰتَيْنَاهُ حُكْمًا وَعِلْمًاۜ وَكَذٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِن۪ينَ ﴿22﴾ وَرَاوَدَتْهُ الَّت۪ي هُوَ ف۪ي بَيْتِهَا عَنْ نَفْسِه۪ وَغَلَّقَتِ الْاَبْوَابَ وَقَالَتْ هَيْتَ لَكَۜ قَالَ مَعَاذَ اللّٰهِ اِنَّهُ رَبّ۪ٓي اَحْسَنَ مَثْوَايَۜ اِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ ﴿23﴾ وَلَقَدْ هَمَّتْ بِه۪ۗ وَهَمَّ بِهَاۚ لَوْلَٓا اَنْ رَاٰ بُرْهَانَ رَبِّه۪ۜ كَذٰلِكَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّٓوءَ وَالْفَحْشَٓاءَۜ اِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَص۪ينَ ﴿24﴾ وَاسْتَبَقَا الْبَابَ وَقَدَّتْ قَم۪يصَهُ مِنْ دُبُرٍ وَاَلْفَيَا سَيِّدَهَا لَدَا الْبَابِۜ قَالَتْ مَا جَزَٓاءُ مَنْ اَرَادَ بِاَهْلِكَ سُٓوءًا اِلَّٓا اَنْ يُسْجَنَ اَوْ عَذَابٌ اَل۪يمٌ ﴿25﴾ قَالَ هِيَ رَاوَدَتْن۪ي عَنْ نَفْس۪ي وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِنْ اَهْلِهَاۚ اِنْ كَانَ قَم۪يصُهُ قُدَّ مِنْ قُبُلٍ فَصَدَقَتْ وَهُوَ مِنَ الْكَاذِب۪ينَ ﴿26﴾ وَاِنْ كَانَ قَم۪يصُهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ فَكَذَبَتْ وَهُوَ مِنَ الصَّادِق۪ينَ ﴿27﴾ فَلَمَّا رَاٰ قَم۪يصَهُ قُدَّ مِنْ دُبُرٍ قَالَ اِنَّهُ مِنْ كَيْدِكُنَّۜ اِنَّ كَيْدَكُنَّ عَظ۪يمٌ ﴿28﴾ يُوسُفُ اَعْرِضْ عَنْ هٰذَا وَاسْتَغْفِر۪ي لِذَنْبِكِۚ اِنَّكِ كُنْتِ مِنَ الْخَاطِـ۪ٔينَ۟ ﴿29﴾ وَقَالَ نِسْوَةٌ فِي الْمَد۪ينَةِ امْرَاَتُ الْعَز۪يزِ تُرَاوِدُ فَتٰيهَا عَنْ نَفْسِه۪ۚ قَدْ شَغَفَهَا حُبًّاۜ اِنَّا لَنَرٰيهَا ف۪ي ضَلَالٍ مُب۪ينٍ ﴿30﴾ فَلَمَّا سَمِعَتْ بِمَكْرِهِنَّ اَرْسَلَتْ اِلَيْهِنَّ وَاَعْتَدَتْ لَهُنَّ مُتَّكَـًٔا وَاٰتَتْ كُلَّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ سِكّ۪ينًا وَقَالَتِ اخْرُجْ عَلَيْهِنَّۚ فَلَمَّا رَاَيْنَهُٓ اَكْبَرْنَهُ وَقَطَّعْنَ اَيْدِيَهُنَّ وَقُلْنَ حَاشَ لِلّٰهِ مَا هٰذَا بَشَرًاۜ اِنْ هٰذَٓا اِلَّا مَلَكٌ كَر۪يمٌ ﴿31﴾ قَالَتْ فَذٰلِكُنَّ الَّذ۪ي لُمْتُنَّن۪ي ف۪يهِۜ وَلَقَدْ رَاوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِه۪ فَاسْتَعْصَمَۜ وَلَئِنْ لَمْ يَفْعَلْ مَٓا اٰمُرُهُ لَيُسْجَنَنَّ وَلَيَكُونًا مِنَ الصَّاغِر۪ينَ ﴿32﴾ قَالَ رَبِّ السِّجْنُ اَحَبُّ اِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَن۪ٓي اِلَيْهِۚ وَاِلَّا تَصْرِفْ عَنّ۪ي كَيْدَهُنَّ اَصْبُ اِلَيْهِنَّ وَاَكُنْ مِنَ الْجَاهِل۪ينَ ﴿33﴾ فَاسْتَجَابَ لَهُ رَبُّهُ فَصَرَفَ عَنْهُ كَيْدَهُنَّۜ اِنَّهُ هُوَ السَّم۪يعُ الْعَل۪يمُ ﴿34﴾ ثُمَّ بَدَا لَهُمْ مِنْ بَعْدِ مَا رَاَوُا الْاٰيَاتِ لَيَسْجُنُنَّهُ حَتّٰى ح۪ينٍ۟ ﴿35﴾ وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَيَانِۜ قَالَ اَحَدُهُمَٓا اِنّ۪ٓي اَرٰين۪ٓي اَعْصِرُ خَمْرًاۚ وَقَالَ الْاٰخَرُ اِنّ۪ٓي اَرٰين۪ٓي اَحْمِلُ فَوْقَ رَأْس۪ي خُبْزًا تَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْهُۜ نَبِّئْنَا بِتَأْو۪يلِه۪ۚ اِنَّا نَرٰيكَ مِنَ الْمُحْسِن۪ينَ ﴿36﴾ قَالَ لَا يَأْت۪يكُمَا طَعَامٌ تُرْزَقَانِه۪ٓ اِلَّا نَبَّأْتُكُمَا بِتَأْو۪يلِه۪ قَبْلَ اَنْ يَأْتِيَكُمَاۜ ذٰلِكُمَا مِمَّا عَلَّمَن۪ي رَبّ۪يۜ اِنّ۪ي تَرَكْتُ مِلَّةَ قَوْمٍ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللّٰهِ وَهُمْ بِالْاٰخِرَةِ هُمْ كَافِرُونَۙ ﴿37﴾ وَاتَّبَعْتُ مِلَّةَ اٰبَٓاء۪ٓي اِبْرٰه۪يمَ وَاِسْحٰقَ وَيَعْقُوبَۜ مَا كَانَ لَنَٓا اَنْ نُشْرِكَ بِاللّٰهِ مِنْ شَيْءٍۜ ذٰلِكَ مِنْ فَضْلِ اللّٰهِ عَلَيْنَا وَعَلَى النَّاسِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ ﴿38﴾ يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ ءَاَرْبَابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ اَمِ اللّٰهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُۜ ﴿39﴾ مَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِه۪ٓ اِلَّٓا اَسْمَٓاءً سَمَّيْتُمُوهَٓا اَنْتُمْ وَاٰبَٓاؤُ۬كُمْ مَٓا اَنْزَلَ اللّٰهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍۜ اِنِ الْحُكْمُ اِلَّا لِلّٰهِۜ اَمَرَ اَلَّا تَعْبُدُٓوا اِلَّٓا اِيَّاهُۜ ذٰلِكَ الدّ۪ينُ الْقَيِّمُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ ﴿40﴾ يَا صَاحِبَيِ السِّجْنِ اَمَّٓا اَحَدُكُمَا فَيَسْق۪ي رَبَّهُ خَمْرًاۚ وَاَمَّا الْاٰخَرُ فَيُصْلَبُ فَتَأْكُلُ الطَّيْرُ مِنْ رَأْسِه۪ۜ قُضِيَ الْاَمْرُ الَّذ۪ي ف۪يهِ تَسْتَفْتِيَانِۜ ﴿41﴾ وَقَالَ لِلَّذ۪ي ظَنَّ اَنَّهُ نَاجٍ مِنْهُمَا اذْكُرْن۪ي عِنْدَ رَبِّكَۘ فَاَنْسٰيهُ الشَّيْطَانُ ذِكْرَ رَبِّه۪ فَلَبِثَ فِي السِّجْنِ بِضْعَ سِن۪ينَۜ۟ ﴿42﴾ وَقَالَ الْمَلِكُ اِنّ۪ٓي اَرٰى سَبْعَ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعَ سُنْبُلَاتٍ خُضْرٍ وَاُخَرَ يَابِسَاتٍۜ يَٓا اَيُّهَا الْمَلَاُ اَفْتُون۪ي ف۪ي رُءْيَايَ اِنْ كُنْتُمْ لِلرُّءْيَا تَعْبُرُونَ ﴿43﴾ قَالُٓوا اَضْغَاثُ اَحْلَامٍۚ وَمَا نَحْنُ بِتَأْو۪يلِ الْاَحْلَامِ بِعَالِم۪ينَ ﴿44﴾ وَقَالَ الَّذ۪ي نَجَا مِنْهُمَا وَادَّكَرَ بَعْدَ اُمَّةٍ اَنَا۬ اُنَبِّئُكُمْ بِتَأْو۪يلِه۪ فَاَرْسِلُونِ ﴿45﴾ يُوسُفُ اَيُّهَا الصِّدّ۪يقُ اَفْتِنَا ف۪ي سَبْعِ بَقَرَاتٍ سِمَانٍ يَأْكُلُهُنَّ سَبْعٌ عِجَافٌ وَسَبْعِ سُنْبُلَاتٍ خُضْرٍ وَاُخَرَ يَابِسَاتٍۙ لَعَلّ۪ٓي اَرْجِعُ اِلَى النَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَعْلَمُونَ ﴿46﴾ قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِن۪ينَ دَاَبًاۚ فَمَا حَصَدْتُمْ فَذَرُوهُ ف۪ي سُنْبُلِه۪ٓ اِلَّا قَل۪يلًا مِمَّا تَأْكُلُونَ ﴿47﴾ ثُمَّ يَأْت۪ي مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ سَبْعٌ شِدَادٌ يَأْكُلْنَ مَا قَدَّمْتُمْ لَهُنَّ اِلَّا قَل۪يلًا مِمَّا تُحْصِنُونَ ﴿48﴾ ثُمَّ يَأْت۪ي مِنْ بَعْدِ ذٰلِكَ عَامٌ ف۪يهِ يُغَاثُ النَّاسُ وَف۪يهِ يَعْصِرُونَ۟ ﴿49﴾ وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُون۪ي بِه۪ۚ فَلَمَّا جَٓاءَهُ الرَّسُولُ قَالَ ارْجِعْ اِلٰى رَبِّكَ فَسْـَٔلْهُ مَا بَالُ النِّسْوَةِ الّٰت۪ي قَطَّعْنَ اَيْدِيَهُنَّۜ اِنَّ رَبّ۪ي بِكَيْدِهِنَّ عَل۪يمٌ ﴿50﴾ قَالَ مَا خَطْبُكُنَّ اِذْ رَاوَدْتُنَّ يُوسُفَ عَنْ نَفْسِه۪ۜ قُلْنَ حَاشَ لِلّٰهِ مَا عَلِمْنَا عَلَيْهِ مِنْ سُٓوءٍۜ قَالَتِ امْرَاَتُ الْعَز۪يزِ الْـٰٔنَ حَصْحَصَ الْحَقُّۘ اَنَا۬ رَاوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِه۪ وَاِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِق۪ينَ ﴿51﴾ ذٰلِكَ لِيَعْلَمَ اَنّ۪ي لَمْ اَخُنْهُ بِالْغَيْبِ وَاَنَّ اللّٰهَ لَا يَهْد۪ي كَيْدَ الْخَٓائِن۪ينَ ﴿52﴾ وَمَٓا اُبَرِّئُ نَفْس۪يۚ اِنَّ النَّفْسَ لَاَمَّارَةٌ بِالسُّٓوءِ اِلَّا مَا رَحِمَ رَبّ۪يۜ اِنَّ رَبّ۪ي غَفُورٌ رَح۪يمٌ ﴿53﴾ وَقَالَ الْمَلِكُ ائْتُون۪ي بِه۪ٓ اَسْتَخْلِصْهُ لِنَفْس۪يۚ فَلَمَّا كَلَّمَهُ قَالَ اِنَّكَ الْيَوْمَ لَدَيْنَا مَك۪ينٌ اَم۪ينٌ ﴿54﴾ قَالَ اجْعَلْن۪ي عَلٰى خَزَٓائِنِ الْاَرْضِۚ اِنّ۪ي حَف۪يظٌ عَل۪يمٌ ﴿55﴾ وَكَذٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْاَرْضِۚ يَتَبَوَّاُ مِنْهَا حَيْثُ يَشَٓاءُۜ نُص۪يبُ بِرَحْمَتِنَا مَنْ نَشَٓاءُ وَلَا نُض۪يعُ اَجْرَ الْمُحْسِن۪ينَ ﴿56﴾ وَلَاَجْرُ الْاٰخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذ۪ينَ اٰمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ۟ ﴿57﴾ وَجَٓاءَ اِخْوَةُ يُوسُفَ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ فَعَرَفَهُمْ وَهُمْ لَهُ مُنْكِرُونَ ﴿58﴾ وَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ قَالَ ائْتُون۪ي بِاَخٍ لَكُمْ مِنْ اَب۪يكُمْۚ اَلَا تَرَوْنَ اَنّ۪ٓي اُو۫فِي الْكَيْلَ وَاَنَا۬ خَيْرُ الْمُنْزِل۪ينَ ﴿59﴾ فَاِنْ لَمْ تَأْتُون۪ي بِه۪ فَلَا كَيْلَ لَكُمْ عِنْد۪ي وَلَا تَقْرَبُونِ ﴿60﴾ قَالُوا سَنُرَاوِدُ عَنْهُ اَبَاهُ وَاِنَّا لَفَاعِلُونَ ﴿61﴾ وَقَالَ لِفِتْيَانِهِ اجْعَلُوا بِضَاعَتَهُمْ ف۪ي رِحَالِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَعْرِفُونَهَٓا اِذَا انْقَلَبُٓوا اِلٰٓى اَهْلِهِمْ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ ﴿62﴾ فَلَمَّا رَجَعُٓوا اِلٰٓى اَب۪يهِمْ قَالُوا يَٓا اَبَانَا مُنِعَ مِنَّا الْكَيْلُ فَاَرْسِلْ مَعَنَٓا اَخَانَا نَكْتَلْ وَاِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿63﴾ قَالَ هَلْ اٰمَنُكُمْ عَلَيْهِ اِلَّا كَمَٓا اَمِنْتُكُمْ عَلٰٓى اَخ۪يهِ مِنْ قَبْلُۜ فَاللّٰهُ خَيْرٌ حَافِظًاۖ وَهُوَ اَرْحَمُ الرَّاحِم۪ينَ ﴿64﴾ وَلَمَّا فَتَحُوا مَتَاعَهُمْ وَجَدُوا بِضَاعَتَهُمْ رُدَّتْ اِلَيْهِمْۜ قَالُوا يَٓا اَبَانَا مَا نَبْغ۪يۜ هٰذِه۪ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ اِلَيْنَاۚ وَنَم۪يرُ اَهْلَنَا وَنَحْفَظُ اَخَانَا وَنَزْدَادُ كَيْلَ بَع۪يرٍۜ ذٰلِكَ كَيْلٌ يَس۪يرٌ ﴿65﴾ قَالَ لَنْ اُرْسِلَهُ مَعَكُمْ حَتّٰى تُؤْتُونِ مَوْثِقًا مِنَ اللّٰهِ لَتَأْتُنَّن۪ي بِه۪ٓ اِلَّٓا اَنْ يُحَاطَ بِكُمْۚ فَلَمَّٓا اٰتَوْهُ مَوْثِقَهُمْ قَالَ اللّٰهُ عَلٰى مَا نَقُولُ وَك۪يلٌ ﴿66﴾ وَقَالَ يَا بَنِيَّ لَا تَدْخُلُوا مِنْ بَابٍ وَاحِدٍ وَادْخُلُوا مِنْ اَبْوَابٍ مُتَفَرِّقَةٍۜ وَمَٓا اُغْن۪ي عَنْكُمْ مِنَ اللّٰهِ مِنْ شَيْءٍۜ اِنِ الْحُكْمُ اِلَّا لِلّٰهِۜ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُۚ وَعَلَيْهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُتَوَكِّلُونَ ﴿67﴾ وَلَمَّا دَخَلُوا مِنْ حَيْثُ اَمَرَهُمْ اَبُوهُمْۜ مَا كَانَ يُغْن۪ي عَنْهُمْ مِنَ اللّٰهِ مِنْ شَيْءٍ اِلَّا حَاجَةً ف۪ي نَفْسِ يَعْقُوبَ قَضٰيهَاۜ وَاِنَّهُ لَذُو عِلْمٍ لِمَا عَلَّمْنَاهُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ۟ ﴿68﴾ وَلَمَّا دَخَلُوا عَلٰى يُوسُفَ اٰوٰٓى اِلَيْهِ اَخَاهُ قَالَ اِنّ۪ٓي اَنَا۬ اَخُوكَ فَلَا تَبْتَئِسْ بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ ﴿69﴾ فَلَمَّا جَهَّزَهُمْ بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ ف۪ي رَحْلِ اَخ۪يهِ ثُمَّ اَذَّنَ مُؤَذِّنٌ اَيَّتُهَا الْع۪يرُ اِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ ﴿70﴾ قَالُٓوا وَاَقْبَلُوا عَلَيْهِمْ مَاذَا تَفْقِدُونَ ﴿71﴾ قَالُوا نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَلِمَنْ جَٓاءَ بِه۪ حِمْلُ بَع۪يرٍ وَاَنَا۬ بِه۪ زَع۪يمٌ ﴿72﴾ قَالُوا تَاللّٰهِ لَقَدْ عَلِمْتُمْ مَا جِئْنَا لِنُفْسِدَ فِي الْاَرْضِ وَمَا كُنَّا سَارِق۪ينَ ﴿73﴾ قَالُوا فَمَا جَزَٓاؤُ۬هُٓ اِنْ كُنْتُمْ كَاذِب۪ينَ ﴿74﴾ قَالُوا جَزَٓاؤُ۬هُ مَنْ وُجِدَ ف۪ي رَحْلِه۪ فَهُوَ جَزَٓاؤُ۬هُۜ كَذٰلِكَ نَجْزِي الظَّالِم۪ينَ ﴿75﴾ فَبَدَاَ بِاَوْعِيَتِهِمْ قَبْلَ وِعَٓاءِ اَخ۪يهِ ثُمَّ اسْتَخْرَجَهَا مِنْ وِعَٓاءِ اَخ۪يهِۜ كَذٰلِكَ كِدْنَا لِيُوسُفَۜ مَا كَانَ لِيَأْخُذَ اَخَاهُ ف۪ي د۪ينِ الْمَلِكِ اِلَّٓا اَنْ يَشَٓاءَ اللّٰهُۜ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَنْ نَشَٓاءُۜ وَفَوْقَ كُلِّ ذ۪ي عِلْمٍ عَل۪يمٌ ﴿76﴾ قَالُٓوا اِنْ يَسْرِقْ فَقَدْ سَرَقَ اَخٌ لَهُ مِنْ قَبْلُۚ فَاَسَرَّهَا يُوسُفُ ف۪ي نَفْسِه۪ وَلَمْ يُبْدِهَا لَهُمْ قَالَ اَنْتُمْ شَرٌّ مَكَانًاۚ وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا تَصِفُونَ ﴿77﴾ قَالُوا يَٓا اَيُّهَا الْعَز۪يزُ اِنَّ لَهُٓ اَبًا شَيْخًا كَب۪يرًا فَخُذْ اَحَدَنَا مَكَانَهُۚ اِنَّا نَرٰيكَ مِنَ الْمُحْسِن۪ينَ ﴿78﴾ قَالَ مَعَاذَ اللّٰهِ اَنْ نَأْخُذَ اِلَّا مَنْ وَجَدْنَا مَتَاعَنَا عِنْدَهُٓۙ اِنَّٓا اِذًا لَظَالِمُونَ۟ ﴿79﴾ فَلَمَّا اسْتَيْـَٔسُوا مِنْهُ خَلَصُوا نَجِيًّاۜ قَالَ كَب۪يرُهُمْ اَلَمْ تَعْلَمُٓوا اَنَّ اَبَاكُمْ قَدْ اَخَذَ عَلَيْكُمْ مَوْثِقًا مِنَ اللّٰهِ وَمِنْ قَبْلُ مَا فَرَّطْتُمْ ف۪ي يُوسُفَۚ فَلَنْ اَبْرَحَ الْاَرْضَ حَتّٰى يَأْذَنَ ل۪ٓي اَب۪ٓي اَوْ يَحْكُمَ اللّٰهُ ل۪يۚ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِم۪ينَ ﴿80﴾ اِرْجِعُٓوا اِلٰٓى اَب۪يكُمْ فَقُولُوا يَٓا اَبَانَٓا اِنَّ ابْنَكَ سَرَقَۚ وَمَا شَهِدْنَٓا اِلَّا بِمَا عَلِمْنَا وَمَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَافِظ۪ينَ ﴿81﴾ وَسْـَٔلِ الْقَرْيَةَ الَّت۪ي كُنَّا ف۪يهَا وَالْع۪يرَ الَّت۪ٓي اَقْبَلْنَا ف۪يهَاۜ وَاِنَّا لَصَادِقُونَ ﴿82﴾ قَالَ بَلْ سَوَّلَتْ لَكُمْ اَنْفُسُكُمْ اَمْرًاۜ فَصَبْرٌ جَم۪يلٌۜ عَسَى اللّٰهُ اَنْ يَأْتِيَن۪ي بِهِمْ جَم۪يعًاۜ اِنَّهُ هُوَ الْعَل۪يمُ الْحَك۪يمُ﴿83﴾ وَتَوَلّٰى عَنْهُمْ وَقَالَ يَٓا اَسَفٰى عَلٰى يُوسُفَ وَابْيَضَّتْ عَيْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ كَظ۪يمٌ ﴿84﴾ قَالُوا تَاللّٰهِ تَفْتَؤُ۬ا تَذْكُرُ يُوسُفَ حَتّٰى تَكُونَ حَرَضًا اَوْ تَكُونَ مِنَ الْهَالِك۪ينَ ﴿85﴾ قَالَ اِنَّمَٓا اَشْكُوا بَثّ۪ي وَحُزْن۪ٓي اِلَى اللّٰهِ وَاَعْلَمُ مِنَ اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿86﴾ يَا بَنِيَّ اذْهَبُوا فَتَحَسَّسُوا مِنْ يُوسُفَ وَاَخ۪يهِ وَلَا تَا۬يْـَٔسُوا مِنْ رَوْحِ اللّٰهِۜ اِنَّهُ لَا يَا۬يْـَٔسُ مِنْ رَوْحِ اللّٰهِ اِلَّا الْقَوْمُ الْكَافِرُونَ ﴿87﴾ فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَيْهِ قَالُوا يَٓا اَيُّهَا الْعَز۪يزُ مَسَّنَا وَاَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُزْجٰيةٍ فَاَوْفِ لَنَا الْكَيْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَيْنَاۜ اِنَّ اللّٰهَ يَجْزِي الْمُتَصَدِّق۪ينَ ﴿88﴾ قَالَ هَلْ عَلِمْتُمْ مَا فَعَلْتُمْ بِيُوسُفَ وَاَخ۪يهِ اِذْ اَنْتُمْ جَاهِلُونَ ﴿89﴾ قَالُٓوا ءَاِنَّكَ لَاَنْتَ يُوسُفُۜ قَالَ اَنَا۬ يُوسُفُ وَهٰذَٓا اَخ۪يۘ قَدْ مَنَّ اللّٰهُ عَلَيْنَاۜ اِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَيَصْبِرْ فَاِنَّ اللّٰهَ لَا يُض۪يعُ اَجْرَ الْمُحْسِن۪ينَ ﴿90﴾ قَالُوا تَاللّٰهِ لَقَدْ اٰثَرَكَ اللّٰهُ عَلَيْنَا وَاِنْ كُنَّا لَخَاطِـ۪ٔينَ ﴿91﴾ قَالَ لَا تَثْر۪يبَ عَلَيْكُمُ الْيَوْمَۜ يَغْفِرُ اللّٰهُ لَكُمْۘ وَهُوَ اَرْحَمُ الرَّاحِم۪ينَ ﴿92﴾ اِذْهَبُوا بِقَم۪يص۪ي هٰذَا فَاَلْقُوهُ عَلٰى وَجْهِ اَب۪ي يَأْتِ بَص۪يرًاۚ وَأْتُون۪ي بِاَهْلِكُمْ اَجْمَع۪ينَ۟ ﴿93﴾ وَلَمَّا فَصَلَتِ الْع۪يرُ قَالَ اَبُوهُمْ اِنّ۪ي لَاَجِدُ ر۪يحَ يُوسُفَ لَوْلَٓا اَنْ تُفَنِّدُونِ ﴿94﴾ قَالُوا تَاللّٰهِ اِنَّكَ لَف۪ي ضَلَالِكَ الْقَد۪يمِ ﴿95﴾ فَلَمَّٓا اَنْ جَٓاءَ الْبَش۪يرُ اَلْقٰيهُ عَلٰى وَجْهِه۪ فَارْتَدَّ بَص۪يرًاۚ قَالَ اَلَمْ اَقُلْ لَكُمْ اِنّ۪ٓي اَعْلَمُ مِنَ اللّٰهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ ﴿96﴾ قَالُوا يَٓا اَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَٓا اِنَّا كُنَّا خَاطِـ۪ٔينَ ﴿97﴾ قَالَ سَوْفَ اَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبّ۪يۜ اِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّح۪يمُ ﴿98﴾ فَلَمَّا دَخَلُوا عَلٰى يُوسُفَ اٰوٰٓى اِلَيْهِ اَبَوَيْهِ وَقَالَ ادْخُلُوا مِصْرَ اِنْ شَٓاءَ اللّٰهُ اٰمِن۪ينَۜ ﴿99﴾ وَرَفَعَ اَبَوَيْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّوا لَهُ سُجَّدًاۚ وَقَالَ يَٓا اَبَتِ هٰذَا تَأْو۪يلُ رُءْيَايَ مِنْ قَبْلُۘ قَدْ جَعَلَهَا رَبّ۪ي حَقًّاۜ وَقَدْ اَحْسَنَ ب۪ٓي اِذْ اَخْرَجَن۪ي مِنَ السِّجْنِ وَجَٓاءَ بِكُمْ مِنَ الْبَدْوِ مِنْ بَعْدِ اَنْ نَزَغَ الشَّيْطَانُ بَيْن۪ي وَبَيْنَ اِخْوَت۪يۜ اِنَّ رَبّ۪ي لَط۪يفٌ لِمَا يَشَٓاءُۜ اِنَّهُ هُوَ الْعَل۪يمُ الْحَك۪يمُ ﴿100﴾ رَبِّ قَدْ اٰتَيْتَن۪ي مِنَ الْمُلْكِ وَعَلَّمْتَن۪ي مِنْ تَأْو۪يلِ الْاَحَاد۪يثِۚ فَاطِرَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ اَنْتَ وَلِيّ۪ فِي الدُّنْيَا وَالْاٰخِرَةِۚ تَوَفَّن۪ي مُسْلِمًا وَاَلْحِقْن۪ي بِالصَّالِح۪ينَ ﴿101﴾ ذٰلِكَ مِنْ اَنْبَٓاءِ الْغَيْبِ نُوح۪يهِ اِلَيْكَۚ وَمَا كُنْتَ لَدَيْهِمْ اِذْ اَجْمَعُٓوا اَمْرَهُمْ وَهُمْ يَمْكُرُونَ﴿102﴾ وَمَٓا اَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِن۪ينَ ﴿103﴾ وَمَا تَسْـَٔلُهُمْ عَلَيْهِ مِنْ اَجْرٍۜ اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَم۪ينَ۟ ﴿104﴾ وَكَاَيِّنْ مِنْ اٰيَةٍ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ ﴿105﴾ وَمَا يُؤْمِنُ اَكْثَرُهُمْ بِاللّٰهِ اِلَّا وَهُمْ مُشْرِكُونَ ﴿106﴾ اَفَاَمِنُٓوا اَنْ تَأْتِيَهُمْ غَاشِيَةٌ مِنْ عَذَابِ اللّٰهِ اَوْ تَأْتِيَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ ﴿107﴾ قُلْ هٰذِه۪ سَب۪يل۪ٓي اَدْعُٓوا اِلَى اللّٰهِ عَلٰى بَص۪يرَةٍ اَنَا۬ وَمَنِ اتَّبَعَن۪يۜ وَسُبْحَانَ اللّٰهِ وَمَٓا اَنَا۬ مِنَ الْمُشْرِك۪ينَ ﴿108﴾ وَمَٓا اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ اِلَّا رِجَالًا نُوح۪ٓي اِلَيْهِمْ مِنْ اَهْلِ الْقُرٰىۜ اَفَلَمْ يَس۪يرُوا فِي الْاَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الَّذ۪ينَ مِنْ قَبْلِهِمْۜ وَلَدَارُ الْاٰخِرَةِ خَيْرٌ لِلَّذ۪ينَ اتَّقَوْاۜ اَفَلَا تَعْقِلُونَ ﴿109﴾ حَتّٰٓى اِذَا اسْتَيْـَٔسَ الرُّسُلُ وَظَنُّٓوا اَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جَٓاءَهُمْ نَصْرُنَاۙ فَنُجِّيَ مَنْ نَشَٓاءُۜ وَلَا يُرَدُّ بَأْسُنَا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِم۪ينَ ﴿110﴾ لَقَدْ كَانَ ف۪ي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ لِاُو۬لِي الْاَلْبَابِۜ مَا كَانَ حَد۪يثًا يُفْتَرٰى وَلٰكِنْ تَصْد۪يقَ الَّذ۪ي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْص۪يلَ كُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ ﴿111﴾[سورة يوسف:: 111-1]
Rahman we Rahym bolan Allahyñ ady bilen
1. Elif, Lam, Ra. Bular aç-açan kitabyň aýatlarydyr. 2. Biz ony, akyl ýetirersiňiz diýip Arap dilinde bir Gurhan hökmünde indirdik. 3. Saňa bu Gurhany wahyý bilen bildirmek bilen kyssalaryň iň gowusyny düşündirýäris. Aslynda has ozal sen bulardan bihabardyň. 4. Hany Ýusuf kakasyna, Kaka jan! Çyndanam men (düýşimde) on bir ýyldyz, güneşi we aýy gördim. Görenimde olar maňa boýun egýärdiler” diýipdi. 5. Kakasy, şeýle diýdi; “Balajygym! Düýşiňi doganlaryňa gürrüň berme. Ýogsam, saňa duzak gurarlar. Sebäbi şeýtan, ynsanyň aç-açan duşmanydyr.” 6. Ynha Rabbyň seni beýle saýlar, “saňa (düýşde görülen) wakalaryň ýorgudyny öwretjek we has ozalky atalaryň Ibrahim we Ishaka nygmatlaryny berip tamamlaýşy ýaly saňa we Ýakub nesillerinede tamamlar. Şübhesiz Rabbyň hakykaty bilen bilendir, höküm we dana- paỳhaslygyň eỳesidir.” 7. Kasam bolsun! Ýusuf we doganlarynda (hakykaty gözläp) soranlar üçin sapaklar bardyr. 8. Doganlary şeýle diýdiler; “Biz güýçli bir toplum bolanymyza garamazdan, kakamyz Ýusuf we dogany (Bünýämini) bizden has köp halaýandyr. Dogrysy kakamyz açyk bir ýalňyşyň içindedir.” 9. “Ýusufy öldüriň ýa-da ony bir ýere atyňda kakaňyz diňe size üns bersin. Ondan soňra (toba edip) salyh ynsanlardan bolarsyňyz.” 10. Olardan biri,”Ýusufy öldürmäň, ony bir guýynyň düýbine taşlaň, geçen kerwenlerden biri ony tapyp alsyn. Eger-de etjek bolsaňyz şeýle ediň,” diýdi. 11. Kakalaryna şeýle diýdiler; “Eý kakamyz! Ýusuf hakynda bize näme üçin ynanmaýarsyň? Aslynda biz onuň ýagşylygyny isleýänlerdiris.” 12. “Ertir ony biziň bilen bile göýberde gezip oýnasyn. Şübhesiz biz ony gorarys.” 13. Kakalary, “dogrysy ony äkitmegiňiz meni gynandyrar, siz ondan bihabarkaňyz ony möjek iýer diýip gorkýaryn.” 14. Olaram, “and içýäris, biz güýçli bir toplumkamyz ony möjek iýse, (onda) biziň çyndanam zyýana uçradygymyz bolar” diýdiler. 15. Ýusufy äkidip guýyň düýbine taşlamana karar beren wagtlary bizem oňa, kasam bolsun! “(Seniň Ýusuf bolandygyň) parhynda dälkä olaryň bu işlerini sen özlerine habar berersiň” diýip wahyý bilen habar berdik. 16. (Ýusufy guýa taşlap) agşamlyk aglap kakalaryna dolanyp geldiler. 17. “Eý kakamyz! Biz bäsleşýärdik. Ýusufy hem zatlarymyzyň ýanynda goýupdyk. (Bir hem näme göreli) ony möjek iýipdir. Näçe dogryny aýtsagam sen bize ynanmarsyň” diýdiler. 18. Ýene üstesine, ýasama bilen bir gan çylpanan köýnegini getirdiler. Ýakub şeýle diýdi, “Ýok! Nebisleriňiz sizi aldadyp beýle bir işe süýredi. Artyk meniň etmeli borjym sabyrly bolmakdyr. Aýdanlaryňyza garşy ýardamyny dilejegim diňe bir Allahdyr.” 19. Bir kerwen gelip, suwçylaryny suwa ugradypdylar. Suwçy setilini guýa zyňanda, “Buşlyk! Buşlyk, Ynha bir oglan!” diýdi. Ony alyp bir söwda maly hökmünde sakladylar. Eýsemde Allah, olaryň edýänlerini bilýärdi. 20. Ony arzan bir baha, birnäçe dirheme satdylar. Soňam olar oňa sarpa goýanoklardy. 21. Ony satyn alan Müsürli kişi aýalyna şeýle diýdi, “Oňa gowuja seret. Belkem bize peýdasy deger ýa-da ony çagalyk edineris.” Biz Ýusufy ine şeýdip ol ýere (Müsüre) ýerleşdirdik we oňa (düýşdäki) wakalaryň ýorgudyny öwredeliň diýip şeýle etdik. Allah işinde güýji ýetendir, ýöne ynsanlaryň köpüsi muny bilmez. 22. Kämillik ýaşyna baranda oňa pähimlilik we ylym berdik. Ynha biz, gowy iş edenleri şeýdip sylaglandyrarys. 23. Öýünde bolan zenan (köňlini oňa berip) ondan arzuw edýän zadyny amala aşyrmak isledi we gapylary gulplap, “Hany bol gelsene” diýdi. Ol bolsa, “Allaha sygynaryn. Sebäbi ol (adamyň) meniň hojaýynymdyr, maňa gowy seretdi. Şübhesiz zalymlar halas bolmazlar,” diýdi. 24. Kasam bolsun! Zenan oňa köňül berip arzuw edipdi. Eger-de Rabbyňyň delilini görmedik bolsady, Ýusufyňam oňa isleg arzuwy boljakdy. Biz ondan erbetligi we jelepçiligi (azgynlygy) daşlaşdyrmak üçin ynha şeýle etdik. Sebäbi ol yhlasly bolan gullarymyzdandy. 25. Ikisi hem gapa ylgadylar. Zenan Ýusufyň köýnegini arkasyndan ýyrtdy. Gapynyň agzynda hanymyň hojaýynyna gabat geldiler. Zenan şeýle diýdi, “Seniň maşgalaňa erbetlik etmek isleýäniň jezasy diňe zyndana atylmak ýa-da janyna degýän bir azapdyr.” 26. Ýusuf, “Ol menden arzuwyny hasyl etmek isledi,” diýdi. Aýalyň maşgalasyndan bir şaýadam şeýle şaýatlyk etdi; “Eger-de onuň köýnegi öňünden ýyrtylan bolsa zenan dogry aýdandyr. Ol (Ýusuf) ýalançylardandyr.” 27. “Eger-de köýnegi arkasyndan ýyrtylan bolsa zenan ýalan sözländir. Ol (Ýusuf) bolsa, dogryny aýdanlardandyr.” 28. Aýalyň adamsy Ýusufyň köýneginiň arkasyndan ýyrtylanyny görende şeýle diýdi, “Şübhesiz bu, siz zenanlaryň duzagydyr. Şübhesiz siziň duzagyňyz gaty erbetdir.” 29. “Eý Ýusuf! Sen mundan hiç kime gürüň berme! (Eý aýal) senem bagyşlanmagyňy dile. Sebäbi sen günä iş edenlerdensiň.” 30. Şäherde bir topar zenanlar, “Weziriň aýaly (hyzmatçysy bolan) ýetgenjekden muradyny almak isläpdir. Oňa bolan yşkyny ýüregine döwüpdir. Şübhesiz biz ony aç-açan azgynlyk içinde görýäris,” diýdiler. 31. Zenan, bularyň gybatlaryny eşidende habar iberip olary çagyrdy. (Iỳip içerleri taýynlap), olar üçin oturyp ỳaplanar ỳaly ỳer taỳynlady. Her haỳsysyna-da bir sany pyçak berdi we Ỳusufa, “garşylaryna çyk” diỳdi. Zenanlar, Ỳusufy görensoň, gözlerinde ony gaty ulaltdylar we geň-taň galyp ellerini kesdiler. “Allah saklasyn! Allah üçin bu bir ynsan dӓl, diňe mertebeli bir perişdedir” diỳdiler. 32. Munuň üstesine-de zenan olara şeỳle diỳdi, “ynha bu men hakda aýyplaýanyňyzdyr. And içỳӓn, men ondan muradyma ỳetmek isledim. Emma ol ar-namyslylygy sebӓpli mundan gaça durdy. And içyӓn, eger-de buỳrugymy ỳerine ỳetirmese, hökman zyndana salnar we zyýana galanlardan bolar.” 33. Ỳusuf, “Eỳ Rabbym! Zyndan maňa, bularyň meni çagyran zadyndan has gowydyr. Olaryň duzaklaryny menden daşlaşdyrmasaň we men olara meýleden we jahyllardan bolaryn” diỳdi. 34. Rabby onuň dogasyny kabul etdi we zenanlaryň duzaklaryny ondan daşlaşdyrdy. Şübhesiz ol, hakykaty bilen eşidendir, hakykaty bilen bilendir. 35. Soňra olar, Ỳusufyň günӓsizligini ỳüze çykaran delilleri görenden soň, ỳene-de hökman ony az wagtlygyna zyndana salmagy dogry tapdylar. 36. Onuň bilen zyndana ỳene iki ỳetginjegem girdi. Birisi, “Men düỳşimde şeraplyk üzüm sykanymy gördüm” diýdi. Beỳlekisi, “Menem düỳşimde başymyň üstünde, guşlaryň iỳỳӓn bir çöregini ӓkidỳӓnimi gördüm. Bize munuň ỳorgudyny habar ber. Şübhesiz biz seni ỳagşylyk edenlerden görỳӓris,” diỳdi. 37. Ỳusuf şeỳle diỳdi, “Siziň iỳiljek zatlaryňyz nahar size gelmӓnkӓ, öňi bilen onuň nӓmedigini aỳdaỳyn. Bu, maňa Rabbymyň öwredenlerindendir. Men, Allaha ynanmaỳan we ahyrýeti inkӓr eden bir halkyň dinini taşladym.” 38. “Atalarym Ibrahim, Ishak we Ỳakubyň dinine uỳdym. Biziň, Allaha haỳsydyr bir zady şӓrik goşmagymyz asla bolup bilmez. Bu, bize we ynsanlara Allahyň bir eçilmekligidir, ỳöne ynsanlaryň köpüsi şükür etmezler.” 39. “Eỳ zyndan arkadaşlarym! Tapawutly ylahlarmy has gowydyr, ỳogsam hökmany häkimiýetiň eỳesi bolan ỳeke-tӓk Allahmy?” 40. “Siz Allahy goỳup, diňe siziň we atalaryňyzyň dakan birnӓçe atlaryna (düzme ylahlara) çokunỳarsyňyz? Allah olar hakynda hiçbir delil indiren dӓldir. Höküm diňe Allaha degişlidir. Ol, özünden başga hiç bir zada çokunmazlygy buỳrandyr. Ine iň dogry din budyr. Ýöne ynsanlaryň köpüsi bilmezler.” 41. “Eỳ zyndan arkadaşlarym! (Düỳşiňiziň ỳorgudy bolsa) biriňiz hojaỳynyna şerap hödür eder, beỳlekisi bolsa dar agajyndan asylar we guşlar başyndan iỳerler. Ỳorgudyny soran işiniz şeỳlelik bilen kesgitlenendir.” 42. Ỳusuf, olardan halas bolmagyny göz önünde tutan ynsanyna, “hojaỳynyň ỳanynda meni ỳatla” diỳdi. Emma şeỳtan oňa hojaỳynyna ỳatlatmagy ỳadyndan çykartmagy sebӓpli ol birnӓçe ỳyl ỳene zyndanda galdy. 43. Şa, “Men düỳşimde ỳedi sany hor sygyryň ỳedi sany semiz sygyry iỳenini, soňam ỳedi ham sümmül we ỳedi gury sümmül görỳӓrin. Eỳ kethudalar! Eger-de düỳş ỳorgut edỳӓn bolsaňyz, düỳşimiň maňa ỳorgudyny aỳdyň” diỳdi. 44. Şeỳle diỳdiler, “Bular çylşyrymly düỳşlerdir. Biz beỳle düỳşleriň ỳorgudyny bilmeỳӓris.” 45. Zyndandaky iki kişiden halas bolany, ençeme wagt geçenden soň (Ỳusufy) ỳadyna saldy we “Men size onuň ỳorgudyny habar bererin, derrew meni (zyndana) göýberiň” diỳdi. 46. (Zyndana baranda) “Ỳusuf! Eỳ dogry sözli! Düỳşde ỳedi sany hor sygyryň ỳedi sany semiz sygyry iỳmegi, soňam ỳedi ham sümmül we ỳedi gury sümmül hakynda bize ỳorgudyny aỳt. Umyt edỳӓrin (berjek maglumatyň bilen) adamlara bararyn, olaram (seniň gadryňy) bilerler” diỳdi. 47. Ỳusuf şeỳle diỳdi; “Ýedi ỳyl adaty bolşy ỳaly ekin ekersiniz. Iỳjegiňiz az mukdardan başga galanlaryny sümmülinde goỳuň.” 48. “Soňra munuň yzyndan guraklyk boljak ỳedi ỳyl geler, saklajak azajyk mykdaryňyzdan başgasy bu ỳyllar üçin ỳygnanlaryňyzy iỳip gutarar.” 49. “Soňam munuň yzyndan ynsanlaryň ỳagyşa gowuşjagy bir ỳyl geler. Şol wagt (bol ryzka gowuşyp) üzümüň suwyny we zeýtunyň ỳagyny sykyp peýdalanarlar.” 50. Şa, “Ony maňa getirin” diỳdi. Ilçi Ỳusufa baranda (Ỳusuf) şeỳle diỳdi, “Hojaỳynyňa dolanyp, ellerini kesen ol zenanlarynyň derdi nӓmedi diỳip sora. Şübhesiz Rabbym olaryň hilesini hakykaty bilen bilendir.” 51. Şa zenanlara, “Ỳusufdan arzuwyňyza ỳetmek islӓniňizde derdiňiz nӓmedi?”diỳdi. Zenanlar, “Allah saklasyn! Allahyň haky üçin biz onun bir ỳamanlygynam bilemizok” diỳdiler. Weziriň aỳaly bolsa, “Indi hakykat ỳüze çykdy. Ondan men arzuwyma ỳetmek isledim. Şübhesiz Ỳusuf dogryny aỳdanlardandyr” diỳdi. 52. (Ỳusuf), “Meniň beỳle etmegim, weziriň ỳoklygynda, meniň özüne haỳynlyk etmӓndigimi we Allahyň, haỳynlaryň guran duzaklaryny üstünlige ỳetirmejekdigini bilmegi üçindir,” diỳdi. 53. “Men özümi tӓmize çykarmaryn sebäbi Rabbymyň rӓhimdarlyk edenlerinden başgasyny, nebsi aňry derejede erbetligi buỳurar. Şübhesiz Rabbym köp bagyşlaýandyr we köp rӓhimdarlyk edendir” diỳdi. 54. Şa, “ony maňa getirin, ony hususy ỳanyma alaỳyn” diỳdi. Onuň bilen gürleşen soň şeỳle diỳdi; “Şübhesiz bugün sen ỳanymyzda ỳokary wezipeli işiň eỳesi we ynamdar bir kişisin.” 55. Ỳusuf, “Maňa ỳurdyň hazynalaryna seretmeklik işini beriň. Sebäbi men gowy goraýan (tygşyly ulanmagy) we bu işi bilỳӓn bir kişidirin” diỳdi. 56. Şeỳdip Ỳusufa, islӓn ỳerinde ỳaşamak bilen ülkӓniň mümkinçiligi we häkimiýetiň ỳolbaşçylygyny berdik. Biz rӓhimdarlygymyzy islӓnimize bereris we gowy iş edenleriň sylagyny zaỳa etmeris. 57. Elbetde, ahyrýet sylagy, ynananlar we Allaha garşy gelmekden säginenler üçin has gowydyr. 58. (Diýýärkä) Ýusufyň doganlary çykyp geldiler we ýanyna girdiler. Ýusuf olary tanady, olar bolsa Ýusufy tanamaýardylar. 59. Ýusuf olaryň ýüklerini (goşlaryny) taýynlandan soň şeýle diýdi, “Siziň ata bir doganyňyzam maňa getiriň. Göreňizokmy, ölçegi dolduryp guýýaryn hem-de men myhman söýerleriň hem iň gowysydyryn.” 60. “Eger ony maňa getirmeseňiz, artyk meniň ýanymdan size beriljek ýekeje ölçek däne hem ỳokdyr we gaỳdybam meniň golaỳyma gelmӓň!” 61. Şeỳle diỳdiler, “Ony kakasyndan sorarys we muny hökman ederis.” 62. Ýusuf işgärlerine (hyzmatkärlerine) şeỳle diỳdi; “Olaryň dӓnelere tölӓn töleglerini goşlarynyň içine goỳuň. Umyt edilip garaşylýan, maşgalalaryna baranda oňa düşünerler we belkem ỳene-de dolanyp gelerler.” 63. Olar, kakalaryna dolanyp baranlarynda, “Eỳ kakamyz! Bize indi dӓne berilmez. Doganymyzy (Bünỳâmini) biziň bilen göỳberde dӓnӓmizi alalyň. Ony biz elbetde gorarys” diỳdiler. 64. Ỳakub olara, “Onuň hakynda size diňe ozalky dogany hakynda ynananymça ynanyp bilerin. Allah iň gowy goraỳandyr we ol, rӓhimdarlaryň iň rӓhimdarlysydyr,” diỳdi. 65. Goşlaryny açyp dӓnelere tölӓn tölegleriniň yzyna gaỳdylyp berlendigini gördüler. “Eỳ kakamyz! Başga nӓme gerek? Ynha tölӓn töleglerimizi bize yzyna gaýdyp beripdir. Şonuň bilen ỳene maşgalamyza iỳere zat getireris. Doganymyzy gorarys we bir düỳe ỳüki köp dӓne alarys. Sebäbi bu getirenimiz azajyk dӓne” diỳdiler. 66. Kakalary, “guşadylyp alynyp, çykalgasyz ýagdaýynda galmagyňyzdan başga ýagdaýlarda ony maňa yzyna getirjegiňize Allahyň adyndan doly and içip söz berýänçäňiz, ony siziň bilen göýberjek däl,” diýdi. Ony ynandyran wagtynda, ‘Allah aýdanlaryňyza şaýatdyr, wekildir’ diýdi. 67. Soňam, “eý ogullarym! Bir gapydan girmäň, aýry-aýry gapylardan giriň. Emma Allahdan geljek hiçbir zady sizden daşlaşdyryp bilmerin. Höküm diňe Allahyňkydyr. Men oňa bil bagladym. Bil baglanlar hem diňe Oňa bil baglasynlar,” diýdi. 68. Kakalarynyň buýrany ýaly (aýry gapylardan) girenlerinde hem bu, Allahdan geljek hiçbir zady olardan daşlaşdyryp biljek däldi. Diňe Ýakubyň, ýüregindäki bir dileği boldy. Şübhesiz ol, biz özüne öwredenligimiz sebäpli ylmyň eýesidir. Ýöne ynsanlaryň köpüsi bilmezler. 69. Ýusufyň huzyryna baranlarynda, ol, dogany Bünýamini ýanyna çagyryp, bagryna basdy we (gizlinlikde) “habaryň bolsun men seniň doganyň, artyk olaryň edenlerine gynanma” diýdi. 70. Ýusuf olaryň goşlaryny taýarladanda suw gabyny doganynyň goşunyň içine goýdyrdy. Soňam bir jarçy şeýle gygyrdy. “Eý kerwançylar! Siz ogrysyňyz!” 71. Ýusufyň doganlary olara seredip “näme ýitirdiňiz” diýdiler. 72. Olar, “Hökümdaryň suw gabyny ýitirdik. Ony tapyp gelene bir düýe ýüki sylagy bar. Men muňa güwä geçýärin” diýdiler. 73. Şeýle diýdiler, “Allahyň adyndan kasam bolsun! Sizem bilýärsiňiz biz bu ülkede goh galmagal çykarmana gelmedik, ogram däldiris.” 74. Olar, “Eger de ýalançy bolsaňyz, ogurlygyň jezasy nämedir?” diýdiler. 75. Olaram, “jezasy, suw gaby kimiň goşunda tapylaýsa, onuň jezasy, onuň özüni tussag etmeklikdir. Biz zalymlary şeýdip jezalandyrarys” diýdiler. 76. Mundan soň Ýusuf, doganynyň ýükünden ozal beýlekileriň ýüküniň içinden gözläp başlady. Soňam suw gabyny doganynyň ýükünden çykardy. Ynha biz Ýusufa beýle bir meýilnamany öwretdik. Ýogsa-da şanyň, kanuna laýyklykda doganyny göz astyna alyp bilmezdi. Diňe Allahyň islemegi başgadyr. Biz islän ynsanymyzyň mertebelerini beýgelderis. Her ylmyň eýesiniň üstünde has gowy bir bilen bardyr. 77. Şeýle diýdiler, “Eger ol ogurlan bolsa, has ozal onuň bir doganam ogurlapdy.” Ýusuf muny içinde saklady we olara belli etmedi. Içinden, “Siz erbet bir ýagdaýdasyňyz, aýtýanlaryňyzy Allah has gowy bilýär,” diýdi. 78. Olar, Ýusufa, “eý güýçli wezir! Munuň gaty garry bir kakasy bar. Onuň ýerine bizden birisini tussag etseň! Şübhesiz biz seniň ýagşylyk edenlerdendigiňi görýäris” diýdiler. 79. Ýusuf, “zadymyzy ýanynda tapan ynsanymyzdan başgasyny tussag etmekden Allaha sygynarys. Şübhesiz ol ýagdaýda biziň zalymlyk etdigimiz bolar” diýdi. 80. Ondan umytlary bolman soň, öz aralarynda gürleşmek üçin bir gapdala çekildiler. Ulylary şeýle diýdi, “Kakamyzyň, Allahyň adyndan sizden söz alanyny, ozalam Ýusuf hakynda eden günämizi bilmeýärmisiňiz? Artyk kakam maňa rugsat berýänçä ýa-da Allah, hakymda höküm berýänçä bärden asla aýrylmaryn. Ol, höküm berenleriň iň haýyrlysydyr.” 81. Siz kakaňyza dolanyp baryň we şeýle diýiň, “Eý kakamyz! Şübhesiz oglyň ogurlyk etdi, biz diňe bilýänimize şaýatlyk etdik. (saňa söz beren wagtymyz) gaýyby (ogluňyň ogurlyk etjegini) bilmezdik.” 82. “Bolan şäherimiziň halkyna we aralarynda bolan kerwenimize sora. Şübhesiz biz dogryny aýtýanlardyrys.” 83. Ýakup, “Nebisleriňiz sizi bir iş etmäne süýredi. Artyk maňa düşen, sabyrly bolmakdyr. Umyt ediler, belkem Allah olaryň hemmesini maňa getirer. Sebäbi ol, hakykaty bilen bilendir, höküm we dana-paỳhaslygyň eỳesidir,” diýdi. 84. Olardan ýüzüni sowdy we “wah Ýusufa wah!” diýdi we gynanjyndan iki gözüne ak düşdi. (kör boldy) Ol artyk gynanjyny içinde saklaýardy. 85. Ogullary, “Allahyň adyndan and içýäris, sen entegem Ýusufy ýatlap durýarsyň. Soňunda gynanmakdan eräp gidersiň ýa-da helak bolarsyň” diýdiler. 86. Ýakup, “Men gaýgy we gynanjymy diňe Allaha ýüz tutup aýdaryn. Men Allah tarapyndan, siziň bilmeýän zatlaryňyzy bilerin” diýdi. 87. “Eý ogullarym. Gidiň Ýusufy we doganyňyzy idäň! Allahyň rähimdarlygyndan umydynyňyzy üzmäň! Sebäbi kapyrlar toplumyndan başgasy, Allahyň rähiminden umydyny üzmez! 88. Mundan soň (Müsüre dolanyp) Ýusufyň ýanyna girenlerinde, “Eý güýçli wezir! Bize we maşgalamyza darlyk we kynçylyk boldy. Gadyr gymmatsyz bir serişde bilen geldik. Dänelerimizi doly ölçe we onsoňam bize sadaka ber. Şübhesiz Allah sadaka berenleri sylaglandyrar,” diýdiler. 89. Ýusuf şeýle diýdi, “Siz (heniz) jahylkaňyz Ýusuf we doganyna näme edeniňizi bilýärmisiňiz?” 90. Doganlary, “ýogsa-da sen, sen Ýusufmy?” diýdiler. Ol hem, men Ýusuf, bulam doganym. Allah bize ýagşylyk etdi. Sebäbi, kim ýamanlykdan saklansa we sabyr etse şübhesiz Allah ýagşylyk edenleriň sylagyny zaýa etmez” diýdi. 91. Şeýle diýdiler, “Allahyň adyndan kasam bolsun! Hakykatdanam Allah seni bize üstün kyldy. Çyndanam biz günä iş edipdik.” 92. Ýusuf şeýle diýdi; “Bu gün size aýyplamaklyk ýok. Allah sizi bagyşlasyn. Ol, rehimdarlyk edenleriň iň rehimdarydyr. 93. Bu köýnegimi äkidiňde kakamyň ýüzüne ýapyň, gözleri açylsyn we maşgalaňyzyň baryny maňa getirin” diýdi. 94. Kerwen (Müsürden) çykanlarynda kakalary, “Maňa akly çaşan diýmeseňiz, şübhesiz men Ýusufyň ysyny alýaryn” diýdi. 95. Olaram, “Allahyň adyndan and içýäris, sen entegem ozalky aljyraňňylygyňda” diýdiler. 96. Buşlaýyjy gelip köýnegi Ýakubyň ýüzüne ýapanda gözleri açyldy. Ýakup, “Men size, Allah tarapyndan, siziň bilmejek zatlaryňyzy bilerin diýmedimmi?” diýdi. 97. Ogullary, “Eý kakamyz! Allahdan günälerimiziň bagyşlanmagyny dile. Biz hakykatdanam günälidik” diýdiler. 98. Ýakub, “Rabbymdan siziň bagyşlanmagyňyzy dilejek. Şübhesiz ol, köp bagyşlaýandyr we köp rehimdarlyk edendir” diýdi. 99. (Müsüre gidip)Ýusufyň huzyryna baranlarynda, Ýusuf ene-atasyny bagryna basdy we “Allahyň islemegi bilen ynam içinde Müsüre girin” diýdi. 100. Ene-atasyny tagtyň üstüne çykardy. Hemmesi oňa (Ýusufa) hormat bilen egildiler. Ýusuf şeýle diýdi, “Kaka jan! Ynha bu ozal gören düýşimiň ýorgudydyr. Rabbym ony hakykat etdi. Şeýtan meniň bilen doganlarymyň arasyny açandan soň, Rabbym meni zyňdandan çykaryp we sizi çölden getirip maňa köp ýagşylyk etdi. Şübhesiz Rabbym, islän zadynda ençeme inçelikleri görkezendir. Şübhesiz ol, hakykaty bilen bilendir, höküm we dana-paỳhaslygyň eỳesidir.” 101. “Rabbym! Hakykatdanam maňä mülk berdiň we maňa sözleriň ýorgudyny öwretdiň. Eý gökleri we ýeri ýaradan! Dünýäde we ahyrýetde sen meniň howandarymsyň. Meniň janymy musulman edip al we meni ýagşylaryň arasyna goş.” 102. Ynha bu (kyssa), gaýyb habarlaryndandyr. Ony biz saňa wahyý ýoly arkaly bildirýäris. Ýogsa-da olar duzak gurap işlerine karar beren wagtlarynda sen olaryň ýanynda däldiň. 103. Sen näçe hyjuw bilen arzuw edip dursaňam, isleseňem, ynsanlaryň köpüsi ynanjak däldir. 104. Aslynda sen munuň garşylygynda olardan bir tölegem soraňok. Ol (Gurhan) älemler içinde diňe bir öwüt-nesihatdyr. 105. Göklerde we ýerde ençeme deliller bardyr, ýanlaryna bararlar-da olardan ýüzlerini sowup geçerler. 106. Allaha iman edenleriňem köpüsi diňe Allaha şärik goşup ynanarlar. 107. Ýogsa Allah tarapyndan özlerini gurşap aljak bir azabyň barmajagyndan ýa-da olar parhynda dälkä kyýamatyň duýdansyz gelip degmejeginden ynamly, arkaýynmy boldylar? 108. Şeýle diý; “Ynha bu meniň ýolumdyr. Men we maňa tabyn bolanlary bilip Allaha çagyrarys. Allahýn mertebesi belentdir. Men Allaha şärik goşanlardan däldirin.” 109. Biz senden ozalam ýurtlar halkyndan diňe özlerine wahyý bilen habar beren birnäçe erkekleri pygamber hökmünde göýberdik. Ýer-ýüzünde aýlanyp, özlerinden ozal gelenleriň soňlarynyň nähili bolandygyny görmedilermi? Elbetde ahyrýet ýurdy Allaha garşy gelmekden säginenler üçin has gowydyr. Entegäm aklyňyzy ulanmaýarmysyňyz? 110. Teý-ahyr pygamberler umytlaryny üzäýjek ýagdaýa düşüp, ýalanlanandyklaryny oýlanan wagtynda, olara ýardamymyz bardy-da, şeýdip islänlerimiz halas bolmaga ýetirildi. Azabymyz bolsa, günäliler toplumyndan yza gaýtarylmaz. 111. Kasam bolsun! Olaryň kyssalaryna akyl ýetirip bilenler üçin sapak bardyr. Gurhan toslanyp biljek bir söz däldir. Emma özünden ozalkylary tassyklan, her zady aýry-aýratynlykda açyklan we ynanan bir toplum üçinem bir ýol görkeziji we rähmetdir.